ΡΑΦΑΕΛΟ
ΜΑΦΦΕΙ & ΠΑΟΛΟ ΚΟΡΤΕΖΕ
ΣΚΗΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΥΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΩΝ
[AΠΟ ΤΗΝ ΣΧΟΛΗ ΙΠΠΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΤΩΝ "ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΕΝΤΑΥΡΩΝ"]
Μία «τίμια» θεατρική παράσταση, κατά την
«σχεδίασή» της, δεν επιτρέπεται να διαχωρίζει τους σκηνικούς χαρακτήρες της σε
«βασικούς» και «δευτερεύοντες» διότι η πλήρης απόδοση μιας ρεαλιστικής
πραγματικότητος (κι αυτό σημαίνει «τιμιότητα») προϋποθέτει την επακριβή
αναπαραστατικότητα όλων των λεπτομερειών που συνθέτουν κάθε σκηνική παρουσία.
Επιδιώκοντας, λοιπόν, την «τιμιότητα» στον
«ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΡΟΥΛΛΟ ΤΑΡΧΑΝΙΩΤΗ» αναδιφήσαμε στην πραγματικήν υπόσταση των
χαρακτήρων των δύο φίλων του, του Ραφαέλο και του Πάολο, οι οποίοι εμφανίζονται
στην τέταρτη και τελευταία σκηνή ως καθοριστικές «πινελιές» του οριστικού
«αντίο» στον πρωταγωνιστή.
Με μια πολύ πρόχειρη «ματιά» θα μπορούσε
κανείς να υποκύψει στο λάθος να θεωρήσει αυτούς τους δύο χαρακτήρες ως
«δεύτερους», ίσως-ίσως και ως … «κομπάρσους» κι όμως…
Ο Ραφαέλο κι ο Πάολο στον «ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΡΟΥΛΛΟ
ΤΑΡΧΑΝΙΩΤΗ» δεν είναι απλώς συμπρωταγωνιστές ενσαρκώνοντας το παρελθόν του
«απερχόμενου» πρωταγωνιστή, αλλά συμβολίζουν και το ίδιο του το μέλλον,
προσωποποιώντας αυτό που ο Μιχαήλ Μάρουλλος Ταρχανιώτης αφήνει πίσω του ώστε,
κάποτε, να πραγματωθεί το όραμά του για την ανίδρυση της Ελληνικής Πατρίδος για
την οποία ο ίδιος αγωνίστηκε με το σπαθί και την πέννα του!
Ο συγγραφέας του έργου συνόψισε με
λακωνικότατο λόγο το μήνυμα! Οι δυο φίλοι υπογραμμίζουν την σημασία της
παραδόσεως (θεοί) επισημαίνουν την αξία της ορθής εκτιμήσεως της καταστάσεως
(καταιγίδα) και κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου εστιαζόμενοι στην αξία της
νηφαλιότητος για τον πολεμιστή, σ΄ αυτό, ακριβώς, που επισημαίνουν όλοι οι
θεωρητικοί του πολέμου σ΄ αυτόν που θέλει να νικήσει σε μια πολεμικήν
αναμέτρηση! Από την πλευρά του, ο πρωταγωνιστής, προτάσσει τον ηρωικό
παρορμητισμό του και …ο νοών νοείτω .
Εξ αυτών και ο σκηνοθέτης και ο
σκηνογράφος δεσμεύονται να συστρατευθούν στις «συντεταγμένες» της αλληγορίας
των χαρακτήρων και της αλήθειας τους.
Και το ερώτημα αναδύεται: Πως, αλήθεια, θα
μπορούσαν να εμφανίζονται τότε, στο δεύτερο ήμισυ του 15ου αιώνος οι
δύο φίλοι του Μιχαήλ Μαρούλλου Ταρχανιώτη, ο Ραφαέλο και ο Πάολο; Ποια
μεθύστερη εικονοπλασία θα απέδιδε καλύτερα την όλην εμφάνιση αυτών των δύο
ζωτικών στοιχείων της παραστάσεως;
Αχανές «τοπίο» η ιταλική ανδρική ένδυση
και υπόδηση του 15ου αιώνος, με μία τεράστια ποικιλία σχεδιάσεων
ενδυμάτων, υποδημάτων αλλά και παρελκομένων και με την υφαντουργία της χώρας να
παράγει ανεξάντλητες ποιότητες υφασμάτων για τα «υψηλότατα» γούστα της ιταλικής
κοινωνίας με τις πάμπολλες απαιτήσεις.
Βεβαίως, μιλάμε για μια κοινωνία με
ανεπτυγμένην αισθητική, στο χρονικό επίκεντρο της ευρωπαϊκής Αναγεννήσεως.
Παραλλήλως, θα πρέπει να διατηρήσουμε και την ευθυγράμμισή μας με την αλληγορία
του σεναρίου. Και, ιδού το αποτέλεσμα της δικής μας σκηνογραφικής εκδοχής,
συμβουλευόμενοι πάντοτε το «ευαγγέλιο» εκ της Βιβλιοθήκης των «Ελλήνων
Κενταύρων» υπό τον τίτλο «Kostümkunde» του Hermann Weiss (Stuttgart,
1872), του οποίου το κείμενο των 510 σελίδων αλλά και οι 900 ξυλογραφίες του F. Weiss απαντούν σε
κάθε ερώτημα σχετικό με την ένδυση, υπόδηση, κομμώσεις κλπ των 14ου-16ου
ευρωπαικών αιώνων.
Και κάπου εδώ «ανταμώνουμε» με την εικόνα
του Ραφαέλο Μαφφέι, του ενός από τους δύο φίλους του πρωταγωνιστή, ενός
χαρακτήρος με έντονο συναίσθημα.
Εσωτερικό ένδυμα και εξωτερικός ανάρριχτος
χιτώνας, με υποδήματα που, πια, δεν έχουν τις μακρές και δύσχρηστες προεκτάσεις
προς τα εμπρός όπως στους προηγούμενους αιώνες αλλά με τις χαρακτηριστικές
σχισμές εμπρός και πλάγια.
Μια ενδυμασία που ταιριάζει με την
ατμόσφαιρα και τις καιρικές συνθήκες της ανταριασμένης νύχτας της τελευταίας
σκηνής του έργου.
Όσο, για την σκηνογραφική εμφάνιση του
Πάολο Κορτέζε, του δεύτερου φίλου του Μιχαήλ Μαρούλλου Ταρχανιώτη, αυτού που
δείχνει περισσότερο υποψιασμένος για το πνεύμα του πολεμιστή και συμβουλεύει
ανάλογα τον πρωταγωνιστή ώστε να αναθεωρήσει την αναχώρησή του συνιστώντας του
νηφαλιότητα;
Η σκηνογραφική εικόνα αυτού του χαρακτήρος
αναδύθηκε μπροστά μας μέσα από τις σελίδες ενός σπουδαίου βιβλίου των αρχών του
20ού αιώνος γραμμένου από τον μεγάλο Arthur de Gobineau ο οποίος, πέραν του
μνημειώδους δοκιμίου του «Περί της ανισότητος των Φυλών» συνέγραψε και την
«Αναγέννηση» υπό μορφή μιας σειράς ιστορικών σκηνών με άξονα κάποιες σημαντικές
προσωπικότητες εκείνης της περιόδου.
Στη σημερινή «Ελλάδα» (εντός πολλών
εισαγωγικών) στην οποία η παιδεία έχει καταρρακωθεί και έχει απογυμνωθεί ακόμη
και η, άλλοτε, «Εθνική Βιβλιοθήκη» της με τα πολύτιμα βιβλία της να έχουν
αρπαχτεί από τα ιστορικά βιβλιοστάσιά της και να φέρονται ως … «μεταφερθέντα»
σε …ιδιωτικό ίδρυμα, ευτυχώς η Βιβλιοθήκη των «Ελλήνων Κενταύρων» με τα
σημαντικά περιεχόμενά της μπορεί ακόμη να υποστηρίζει το πολιτιστικό έργο της
Ομάδος μας καθιστώντας μας «αυτόνομους» σε ό,τι αφορά στην άντληση στοιχείων.
Έτσι, ο τόμος «Die Renaissance» τον οποίο ο
Κόμης Arthur de Gobineau εξέδωσε το 1912 από τις εκδόσεις «Im Insel» της Λειψίας, μας
απεκάλυψε τον …σκηνογραφημένο Πάολο Κορτέζε.
Με ένα ένδυμα άνετο για μάχη και κάθε
είδους χειρωνακτική εργασία, μεταφέρει έναν ιστό επάνω στον οποίο είναι
στερεωμένη μία υφασμάτινη αλληγορία με τρία χρώματα: Άσπρο, μαύρο και ερυθρό,
τα πραγματικά Ελληνικά εθνικά χρώματα όπως και ο Ρήγας Βελενστινλής είχε
επιλέξει για την Ελληνική σημαία. Και
στην δική μας σκηνική εκδοχή του Πάολο Κορτέζε, αυτός ακριβώς ο ιστός με ό,τι
φέρει επάνω του υποδηλώνει την Ελληνική Πατρίδα της οποίας χρέος ανιδρύσεως
φέρουν στους ώμους της τα παιδιά της.
Όμως, αυτός ο ιστός είναι γεμάτος
συμβολισμούς! Στην κορυφή του ένα πραγματικό κρανίο ζώου συμβολίζει την
αναγκαιότητα κατανικήσεως της κτηνωδίας της οποίας είμαστε ακούσιοι ή εκούσιοι
φορείς, μολυσμένοι από την παρακμή αιώνων!
Και το παμπάλαιο όσο και τεράστιο, σκουριασμένο καρφί που στερεώνει το
κρανίο υπαινίσσεται την βαθιά και αδιάσειστη γνώση δια της οποία κατανικάται κι
εξουδετερώνεται η προχειρότητα της σκέψεως, μία γνώση η οποία βασίζεται στην
ισχύ της τεκμηριωμένης αλήθειας («Εθνικόν το αληθές») του κάθε συλλογισμού μας
που θα μας οδηγήσει στην υλοποίηση του ιερού αντικειμενικού σκοπού!
Δύο ακόμη υπαινικτικά στοιχεία βρίσκονται
στην κορυφή του ιστού, κάτω από το μακάβριο κρανίο. Ένα κομμάτι αλυσιδωτού
θώρακος και μία «ιππουρίδα».
Στο
σταυροδρόμι της απέραντης Ευρασίας (ιππουρίς) η Ελλάδα έχει την ανάγκη της
περιφρουρήσεως (αλυσιδωτός) των δικαίων της από τα ίδια τα παιδιά της.
Και αυτός ο ιδιαίτερος ιστός, με όλους
τους συμβολισμούς του δεν είναι τίποτε άλλο παρά ο ιστός της σημαίας των
«Ελλήνων Κενταύρων» η οποία κοσμεί την έδρα της Ομάδος μας.
