ΠΑΡΙΣΙ-ΣΧΟΛΗ ΙΠΠΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ "ZINGARO" Μέρος 2ον ΘΕΑΤΡΟ "ΖINGARO"

 ΠΑΡΙΣΙ-ΣΧΟΛΗ ΙΠΠΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ "ZINGARO"

Μέρος 2ον

 

ΘΕΑΤΡΟ "ΖINGARO"

     Μετά την "επιδρομή" μας στην Ιππικήν Ακαδημία των Βερσαλλιών όπου στεγάζεται η Σχολή Ιππικού Θεάτρου "Zingaro" του μεγάλου Bartabas, τούτη την φορά σχεδιάσαμε μιαν ακόμη ...καταδρομικήν επίσκεψη στις κλειστές (αυτό τον καιρό) εγκαταστάσεις όπου δίδονται οι παραστάσεις του "Zingaro", στην αντίθετη πλευρά του Παρισιού, στο 176 της λεωφόρου Jean Jaures, στη περιοχή Aubervilliers.

     Η πολιτική της "ερμητικότητος" είναι εμφανής όπου ..."Bartabas" αλλά εμείς βρεθήκαμε για 40 ολόκληρες μέρες στο Παρίσι όχι για να χασομερήσουμε στο "Moulin Rouge" αλλά για να μελετήσουμε, ακριβώς, τα του Ιππικού Θεάτρου "Zingaro"  ώστε να βοηθηθουμε στην ανάπτυξη της δικής μας Σχολης Ιππικού Θεάτρου, των "Ελλήνων Κενταύρων". Δυστυχώς, οι υστερήσεις της Ελλάδος πολλές και ποικίλες και ως Έλληνες είμαστε υποχρεωμένοι να πασχίζουμε για την αναπλήρωση των ελλείψεών της χώρας μας ακόμη και με καταδρομικά εγχειρήματα τα οποία, πάντως, χαρακτηρίζονται από σεβασμό στον όποιον αρωγό μας. Για αυτό κι ενώ η φωτογραφική “συγκομιδη" μας ήταν και σε αυτή την περίπτωση μεγάλη, εν τούτοις ελάχιστες φωτογραφίες θα δημοσιοποιήσουμε.

     Όπως και η Σχολή των Βερσαλλιών, έτσι και το Θέατρο της Aubervilliers παραμένουν όχι απλώς κλειστά, αλλά ...διπλομανταλωμένα, με βαρειές περιφράξεις και συστήματα ασφαλείας.

     Και αυτή η ...παρεπόμενη "καταδρομική" επίσκεψη μας -σωστό πειρατικό ..."βιζιτάρισμα"- θα παρέμενε άγονη αν δεν είχε προηγηθεί άριστη σχεδίαση παρακάμψεως πολλών εμποδίων (μέχρι και το πάρκιγκ υπό ηλεκτρονική παρακολούθηση!) έχοντας εξασφαλισμένο δίκην Δούρειου Ίππου τον... agent provocateur στα ίδια πρόσωπα που, λίγες ημέρες πριν, μας ξενάγησαν μέσα στις εγκαταστάσεις αλλά και στα ...μυστικά της περιφρουρούμενης Ιππικής Ακαδημίας των Βερσαλλιών. Η αγαθών προθέσεων ερευνητικότητα μας, υποστηριζόμενη από έναν καλών διαθέσεων υποστηρικτικόν ...ιμάντα, έφεραν τα ωφέλιμα αποτελέσματα. 

     Συν Δουρείω Ίππω και χείρα κίινει και, κάπως έτσι, η επτασφράγιστη εξωτερική σιδερόπορτα του Ιππικού Θεάτρου "Zingaro" μας έκανε τη χάρη και ...άνοιξε!

     Των ...θυρανοιξίων επιτευχθέντων, πλέον, το δημιούργημα του Patrick Bouchain ήταν στην αδηφάγο διάθεση του φωτογραφικού φακού μας, όσο εμείς στην αφιερωματικήν ακρόαση του ομιλούντος ..."ιμάντος"!

     Σκοπός αυτής της επισκέψεως μας ήταν η έσωθεν μελέτη και κατανόηση του αρχιτεκτονικού "οράματος" του Patrick Bouchain, όχι απλώς κατασκευαστικώς, αλλά ως "λίκνου" υποδοχής μιας υψηλής τέχνης, όπως αυτής του Ιππικού Θεάτρου η οποία δεν αφορά μόνον στον Άνθρωπο αλλά και στον Ίππο στον οποίο, μάλιστα, παραχωρεί και την πρωταγωνιστική ιδιότητα ως εκ των πραγμάτων.

     Σαράντα ημέρες παραμονής στο Παρίσι δεν "ακούγονται" ...άσχημα, ειδικώς όταν πρόκειται για σαράντα ημέρες σπουδής ιππικών πραγμάτων για έναν παθιασμένο ...Κένταυρο! Μόνη εξαίρεση όταν αυτός συγκρίνει τις σαράντα ημέρες στο Παρίσι με μια ώρα στη Βουδαπέστη! Ας είναι...

     Μεγάλος Δάσκαλος ο Bartabas και άξιο μελέτης το Ιππικό Θέατρο του "Zingaro" το οποίο καθ' όλο αυτό το σαραντάμερο "ξεσκονίζουμε" σε βάθος. Αν κι αυτή η μελέτη μας δεν αποτελεί την πρώτη επαφή μας με το έργο της Ιππικής Ακαδημίας των Βερσαλλιών αλλά έχει προηγηθεί μακροχρόνια παρατήρηση του, αυτή την φορά επιχειρούμε μια in situ σπουδή του όλου πλαισίου του όχι για να το μιμηθούμε στην αντίστοιχη δική μας Σχολή Ιππικού Θεάτρου των "Ελλήνων Κενταύρων", αλλά για να βελτιώσουμε δικές μας προσεγγίσεις.

     Παρά ταύτα, συνεχώς διαπιστώνουμε διαρκή σύμπτωση προσεγγίσεων, πλην μιας μεγάλης και καθοριστικής διαφοράς η οποία δεν είναι άλλη παρά ο άξονας "συνομιλίας" με τον Ίππο  που, στην περίπτωση του "Zingaro" είναι αυστηρώς ακαδημαϊκός ενώ, στην δική μας Σχολή, απολύτως φυσιοκεντρικός!

     Όπως είναι φυσικό, στην Σχολή του ο Bartabas παραμένει δέσμιος του ακαδημαϊκού ιππικού "πνεύματος" που καθιέρωσε ο Βασιλέας Ήλιος, Λουδοβίκος XIV, ενώ εμείς, στρατευμένοι με τον Δάσκαλο μας Kassai Lajos ακολουθούμε τους αρχέγονους κανόνες της Φυσικής Ιππικής η οποία είναι απαλλαγμένη από ολέθριες ανθρωποκεντρικές υποκειμενικότητος.

     Μεγάλος Δάσκαλος ο Bartabas, αλλά ως φαίνεται ο Kassai Lajos είναι πολύ μεγαλύτερος διότι διδάσκει την επίτευξη του απόλυτου αποτελέσματος επί της συνεργασίας με τον Ίππο χωρίς την χρήση βασανιστικών (για τον Ίππο) "βοηθημάτων".

     Το ταξίδι πάντα είναι ένα μεγάλο "σχολείο πνεύματος και ψυχής" με καταληκτικό παρονομαστή την βαθύτερη εννόηση του κόσμου και της ζωής, βεβαίως και της Ιππικής συμπεριλαμβανομένης.

     Τσιγγάνος ο Bartabas και γόνος Ουννων  μεταναστών ο Kassai Lajos! Κι οι δυο "νοτισμενοι" με τη πνοή του "μετακινούμενου" που δεν προσδοκά παρά μόνον να κατακτήσει εκείνου που του ανήκει! Κι όμως, η διαφορά έγκειται στην Αισθητική της ζωής, με τον Kassai Lajos να είναι κληρονόμος της αρχαιότερης ευρωπαϊκής γλώσσας (Rovasiras) και γόνος εκείνων που καθιέρωσαν το πρώτο ευρωπαϊκό Σύνταγμα (1222) ενώ ο Bartabas φορέας ο,τι συνεπάγεται η τσιγγάνικη καταγωγή του.

     Με έδρα του τις αυτοκρατορικές Βερσαλλίες ο Γάλλος τσιγγάνος ανελίσσει την καλλιτεχνική δημιουργία του σε ένα επίπεδο αντάξιο του χώρου που την στεγάζει. Αντιθέτως, ο Μαγυάρος Kassai Lajos, με το δικό του τεράστιο έργο, εξυψώνει έναν ταπεινό και άγνωστο τόπο της Ουγγαρίας σε παγκόσμιες "Βερσαλλίες". Ποιος είναι "μεγαλύτερος"? Πόσο αστείο ακούγεται αυτό το ερώτημα σε κάθε υποψιασμένο... και μόνη απάντηση: Και οι δύο μεγαλύτεροι των ...δύο!

     Καθένας μας μεταφέρει στην υπαρξιακή του "αποσκευή" την ίδια την καταγωγή του και, ασφαλώς και ο Bartabas όλα όσα συνθέτουν την διττή του καταγωγή ως τσιγγάνου αλλά και Γάλλου. "Μέσα" του η τσιγγάνικη άμαξα, "μέσα" του κι η Γαλλία η οποία "σφραγίστηκε" από την βασιλεία η οποία και, όντως ανέδειξε Πολιτισμό, τον δικό της Πολιτισμό, τον οποίο ουδέποτε κατάφερε να "αγγίξει" η μετέπειτα δημοκρατία! Και ο Bartabas σε όλο του το έργο απ' αυτή την μεγαλοπρέπεια, ίσως και υψιπέτεια, εμπνέεται, συνεχίζοντας επί του άξονος της Αισθητικής των Λουδοβίκων , μέσα στον ανάλογο χώρο και με ό,τι αυτό συνεπάγεται!

     Αντιθέτως, ο Kassai Lajos, τολμά μέσα σ' ένα απέριττο φυσικό περιβάλλον, σ' ένα απόμακρο ουγγρικό  χωριό που λέγεται Kaposmero να στήσει τον δικό του μνημειακό χώρο μιας Σχολής η οποία καταλείπει στην παγκόσμια Ιππική την δική της σημαντικότητα, εξίσου λαμπρή με εκείνη των βασιλικών αυλών της Ευρώπης με μόνο στέμμα, όχι τα αδαμαντοκόλλητα των δυναστειών αλλά της τελειότητος μιας πολεμικής τέχνης.

     Παρά ταύτα, ο Kassai Lajos καταφέρνει να διορθώσει ένα λάθος αιώνων που διαπράττει ο άνθρωπος στην Ιππική από την εποχή Shang της κινεζικής ιστορίας, όπως εκτίθεται στο Μουσείο Ασιατικής Τέχνης Cernuschi, στο Παρίσι κι απ' την εποχή του Ξενοφώντος, στα καθ' ημάς: Την στομίδα! Διότι ο Kassai Lajos, πολεμιστής καθώς είναι, τ ο λ μ α  να πει: "Τιμάμε τους προγόνους μας και ακολουθούμε τα έργα τους, αλλά και διορθώνουμε τα λάθη τους όπου αυτά χρειάζονται διόρθωση". Διότι έτσι και μόνον ο Πολιτισμός προάγεται.

     Αντιθέτως, ο Bartabas αυτό δεν το τολμά! Και για αυτό, ήδη, επεσήμανα ότι σκοπός της μελέτης μας της Σχολής της Ιππικής Ακαδημίας των Βερσαλλιών δεν είναι η "μίμηση" της, διότι η Σχολή των "Ελλήνων Κενταύρων" εκ της ιδρύσεως της, ακολουθεί δικούς της κανόνες των οποίων η ορθότητα έχει επιβεβαιωθεί συν τω χρόνω, όπως η υψηλή αξία της μη χρήσεως στομίδος την οποία, βεβαίως, τηρούμε και στην Σχολή μας του Ιππικού Θεάτρου.

     Πράξη, δια βίου, παραστάσεως η καθημερινότητα μας εν ειρήνη και εν πολέμω, ενώ, η δράση της επί σκηνής, η, επί θυμελικού ορμητηρίου για τους πολεμιστές, μια ιδιότητα κοινή και για τον τσιγγάνο Bartabas και για τον Μαγυάρος Kassai Lajos και για τους "Έλληνες Κενταύρους". Ποια, όμως, είναι η αντίληψη ενός εκάστου εκ των τριών περί, αυτού ακριβώς, του θυμελικού ορμητηρίου;

     Ο τσιγγάνος Bartabas, όταν δεν δημιουργεί στις Βερσαλλίες χρησιμοποιεί ως θυμελικό ορμητήριο του ένα ξύλινο κτήριο του οποίου ο αρχιτέκτονας θέλησε να μη θυμίζει τίποτε, η να θυμίζει τα πάντα, όπως ακριβώς και οι τσιγγάνοι που ως ανέστιοι και πλάνητες, μη διαθέτοντας παρά μόνον την ιππήλατη άμαξα τους, διεκδικούν τα πάντα, τον κόσμον ολόκληρο! Κι αυτό υποδηλώνει η έδρα του Ιππικού Θεάτρου "Zingaro" στη περιοχή Aubervilliers του Παρισιού.

     Αντιθέτως, το θυμελικό ορμητήριο του Kassai Lajos είναι πολύ συγκεκριμένο αλλά και αντισυμβατικό, εντελώς υπερβατικό, παραπέμπον στον καθημερινό "διάλογο" του με τις ψυχές των Προγόνων του των οποίων η ιαματική ευποιίας θεραπεύει αγωνίες και πάθη...

     Κοινός παρονομαστής των θυμελικών ορμητηρίων των δύο μεγάλων Δασκάλων η εις τόπον  σ τ ά σ η, ο  γαλήνιος ..."ελλιμενισμός" στον ατάραχο κι  ακύμαντο "λιμένα" της ιδιοκτησίας! Και για τους δύο, το θυμελικό ορμητήριο προσφέρει το πλεονέκτημα της τυποποίησης με ό,τι αγαθό τούτο συνεπάγεται και, πρωτ' απ' όλα" την δυνατότητα χρήσεως ίδιων Ίππων, όπερ και ιδανικό!

     Αντιθέτως, η Σχολή των "Ελλήνων Κενταύρων" αφορμώμενη εκ του συλλογισμού "χωσιά => χωσιάριος => Ουσάρος" εκ της ιδρύσεως της και με ιδανικό της το μάχιμο Σώμα των Ελλήνων Στρατιωτών της Δύσεως εκ του οποίου και, διεθνώς, οι Ουσάροι, ουδέποτε επεδίωξε μονιμότητα έδρας, παγίωση θυμελικού ορμητηρίου, ακολουθώντας την Παράδοση των διαρκώς (μετα-)κινουμένων, πολεμιστών, Προγόνων μας!  Ομοίως, ουδέποτε επιδιώξαμε και την ιπποστελέχωση του έργου μας με συγκεκριμένους Ίππους όπως και οι Έλληνες Στρατιώτες της Δύσεως ίππευαν διαφορετικούς Ίππους.

     Και για να γίνει πιο κατανοητή η μεγάλη διαφορά μεταξύ Φυσικής και ακαδημαϊκής Ιππικής, θα αναφερθούμε στις "μακρές ηνίες".

     Οι μακρές ηνίες είναι οι προεκτάσεις των χειρών του Εκπαιδευτή ενός Ίππου κατά την διάρκεια της εκπαιδεύσεως εδάφους που αποτελεί και το θεμέλιο της όλης εκπαιδεύσεως νεολέκτου Ίππου.

     Οι μακρές ηνίες αποτελούν ιππικό κληροδότημα στην ακαδημαϊκή Ιππική από την περίοδο της ιταλικής Αναγεννήσεως, όταν στις αυλές των ηγεμόνων κυριαρχούσε η ανάγκη επιδείξεως "προηγμένων" ιππο-εκπαιδευτικών μεθόδων, προς εντυπωσιασμό ενός κοινού που, αν και με περιορισμένο άρτο, χόρταινε με ...θεάματα.

     Στην ακαδημαϊκή Ιππική οι μακρές ηνίες είναι χρήσιμες για την εκπαίδευση του Ίππου στην κατ εντολή του Εκπαιδευτή εκτέλεση ασκήσεων των οποίων η ετερότροπη διδασκαλία θα είχε κινδύνους για τον Ανθρωπο-Εκπαιδευτή. Η ενότητα αυτών των ασκήσεων περιλαμβάνει άλματα τα οποία, κινούμενος στην φύση, μπορεί, μεν, να εκτελεί ο ίδιος ο Ίππος κατά την δική του κρίση και υπό την οικονομία των ίδιων αυτού δυνάμεων, όμως, όταν αυτά τα άλματα υποχρεούται να τα εκτελέσει κατ' εντολή του Ανθρώπου και υπό τα δεδομένα που θέτει ανά πάσα στιγμή ο Εκπαιδευτής, τότε ο Ίππος αισθάνεται βιασμό του οποίου ο έλεγχος και η υπέρβαση προς εκτελεστική επίτευξη, προϋποθέτει τις μακρές ηνίες.

     Στην Φυσική Ιππική δεν χρησιμοποιούμε καν μακρές ηνίες διότι δεν βιάζουμε κατά κανένα τρόπο τον Ίππο! Και, βεβαίως, στην Φυσική Ιππική δεν υπάρχει αυτή η ενότητα των ασκήσεων με κατ' ανθρώπινη επιταγή άλματα τα οποία το μόνο που υπηρετούν είναι η υποκειμενική ανθρωποκεντρική "αντίληψη" περί χορογραφικής Αισθητικής η οποία τέρπει εκείνους που παραβλέπουν την Αισθητική της φυσιολογικής κινησιολογίας του Ίππου.

     Αντιθέτως, στην ακαδημαϊκή Ιππική οι μακρές ηνίες διατηρούν έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στη θεμελιώδη εκπαίδευση της εργασίας εδάφους κάθε νεολέκτου Ίππου.

     Και, όπως είναι αναμενόμενο, μακρές ηνίες χρησιμοποιεί η "Ιππική Ακαδημία των  Βερσαλλιών" αλλά όχι η Σχολή "Kassai", ούτε και η Σχολή των "Ελλήνων Κενταύρων".

     Η "Ιππική Ακαδημία των Βερσαλλιών" έχει κατασκευάσει τις σέλλες της ιπποσκευής της στον παραδοσιακό γαλλικό Οίκο "Hermes", έναν ακριβό και προβεβλημένο κατασκευαστή με μακροχρόνια εμπειρία και στα είδη Ιππασίας. 

     Έτσι, δεν παραλείψαμε να αφιερώσουμε μιαν επίσκεψη στο, εμπλεκόμενο, υποκατάστημα της οδού Sevres (17) στο 6ο διαμέρισμα του Παρισιού, όπου μάθαμε αρκετές κατασκευαστικές λεπτομέρειες από τους τεχνίτες του. Και, τι έκπληξη, σε αυτό το υποκατάστημα προσέξαμε και μια "γωνία"  ...βιβλιοπωλείου όπου ανακαλύψαμε σημαντικές εκδόσεις σχετικές με το Ιππικό Θέατρο "Zingaro" τις οποίες, φυσικά, αγοράσαμε προς εμπλουτισμό της Βιβλιοθήκης των "Ελλήνων Κενταύρων", μαζύ με κάποια επιπλέον για αγαπημένα πρόσωπα. Ο Οίκος "Hermes", εν αντιθέσει με κάποιους άλλους αντίστοιχους όσο και κακόγουστους, διατηρεί μιαν υψηλή ποιότητα μη απευθυνόμενος σε οψίπλουτο επιδειξιομανή πελατεία. Και αυτό το έντυπο υλικό, έρχεται να συμπληρώσει την ζωντανή εμπειρία της επαφής μας με το σημαντικό έργο και την Σχολή του  Δασκάλου Bartabas.

     Ειρήσθω εν παρόδω ότι οι εκδόσεις που σχετίζονται με το Ιππικό Θέατρο "Zingaro" είναι δυσεύρετες και δεν καταφέραμε να τις βρούμε ούτε στον ίδιο τον εκδότη ("Gallimard") όταν, προ καιρού τις ζητήσαμε, θεωρούμε δε εαυτούς ευτυχείς ανακαλύπτοντας αυτό το πληροφοριακότατο υλικό στο "Hermes" και από το οποίο προλάβαμε τα ...τελευταία του αντίτυπα. Οποίος γυρίζει ...κερδίζει.

     Ο Βartabas παράγει  θ έ α μ α  και τα καταφέρνει άριστα! Προσφέρει στο "μάτι" αυτό που το τέρπει αλλά, ένα μεγάλο "αλλά", το "μάτι" δεν είναι το μόνο "μέρος" του  ό λ ο υ  και το  θ έ α τ ρ ο είναι πολύ περισσότερο από ένα ολιγαρκές "θεώμαι"!

     Το "μάτι" ως μία από τις πύλες "εισόδου συναισθημάτων" και παραγωγής στοχασμού, αν δεν λειτουργήσει ως υποστηρικτικός διακομιστής ενός ολοκληρωμένου "κυκλώματος" το οποίο θα δώσει "αποτέλεσμα", τότε θα παραμείνει εσαεί αδικαίωτο κι αυτό στο θέατρο παραμένει κυρίαρχο αξίωμα. Αλλά, ποιο ακριβώς, είναι το "κύκλωμα" και ποιο το προσδόκιμο "αποτέλεσμα";

     Το θέατρο απευθύνεται σε μια "διαδρομή" που ξεκινά από τα οργανικά αισθητήρια και κατευθύνεται δια του πνεύματος προς την ψυχή του Ανθρώπου και όταν το, δια των αισθητηρίων εισερχόμενο σκηνικό ερέθισμα διανύει πλήρως την διαδρομή του δια του πνεύματος προς την ψυχή του θεατή, τότε, αυτό το "κύκλωμα" θα "κλείσει" επιτυχώς και θα δικαιώσει τον σκοπό του θεάτρου.

     Και το "αποτέλεσμα", ποιο πρέπει να είναι το "αποτέλεσμα"; Μα τίποτε ΄'αλλο παρά η βελτίωση του ανθρώπινου ψυχισμού, η κραταίωση της ανθρώπινης αρετής, η ανάταση του Ανθρώπου.

     Στην περίπτωση του θεάτρου "Zingaro" και πάντοτε εντός των περιορισμένων ορίων των προσδοκιών που χαρακτηρίζουν τον "δυτικό" Άνθρωπο, ο Bartabas ασφαλώς κι επιτυγχάνει το βελτιωτικό αποτέλεσμα μέσα από τις σκηνικές προσεγγίσεις του. Και είναι κατανοητό το ότι στη σημερινή Ευρώπη δεν θα μπορούσε κανείς να ζητήσει τίποτε παραπάνω από το, πράγματι, υπέροχο θέατρο "Zingaro". Όμως, ο κόσμος δεν εξαντλείται στα όρια της γηραιάς ηπείρου και η περιχαράκωση των Ευρωπαίων στα όρια της ηπείρου μας, απλώς, μας στερεί τα οφέλη ενός επέκεινα κόσμου ο οποίος υπάρχει αθέατος πίσω από τον (δικό μας) κόσμο, αυτόν που βλέπουμε. Και η Ασία, όχι μόνον εξακολουθεί να υπάρχει πέρα από τον Παρθενώνα ή τις Βερσαλλίες αλλά είναι και απαραίτητη για την συμπλήρωση των ευρωπαϊκών υστερήσεών μας με εκίνο το πολύτιμο στοιχείο που αφθονεί στη μακρινή Ασία: τον Εσωτερισμό!

     Πολύ σωστά ψυχανεμίζεται ο Bartabas και εισάγει στη διδασκαλία του τον ιαπωνικό "Δρόμο του Τόξου", το Kyudo... Οσμίζεται τα μεγάλα οφέλη του και εμπιστεύεται τα Yumi στα χέρια των μαθητών του, όμως, περιορίζεται στην αναπαραγωγή μιας σκηνικής τελετουργίας χωρίς την ένταξη αυτής της διδασκαλίας στο βαθύτερο πλαίσιο του βιωματικού Εσωτερισμού που θα επετύγχανε πληρέστερο "κλείσιμο του κυκλώματος" και, έτσι, άριστο "αποτέλεσμα". Και η σκηνική τελετουργία χωρίς τον, εμφανώς, απόντα Εσωτερισμό, άγει στο περίβλεπτο "φαίνεσθαι", αφήνοντας υπό αίρεση το ουσιώδες "είναι". Εν τέλει δε, αυτός ο καθοριστικός Εσωτερισμός απουσιάζει από το, κατά τα λοιπά θαυμαστό έργο του Bartabas. Kαι στο ερώτημα εάν το "είναι" δεν εμπεριέχεται στο "φαίνεσθαι" η απάντηση είναι ασφαλώς "ναι" υπό την υλιστική προσέγγιση του ερωτήματος, όμως, υπό την ηθική η απάντηση διαχωρίζει απολύτως το "φαίνεσθαι" από το "είναι" και, περί αυτού ο λόγος εν προκειμένω.

     Μετά από πολύχρονη μελέτη του έργου του Bartabas, μετά από βαθύτατην ενημέρωση περί αυτού από μαθητές του και, βεβαίως, μετά την προσεκτικότατη μελέτη της ογκώδους επετειακής εκδόσεως των 25 χρόνων του Θεάτρου "Zingaro" (Actes Sud, 2009) νιώθουμε την σκηνή του Aubervilliers να ξεχειλίζει από θεσπέσια "εικόνα" και θελκτικότατο κινητικό "θέαμα" αλλά με πλήρην απουσία εκείνης της παραμέτρου που παραπέμπει στο ζενικό "ουδέν", στην άυλην εσωτεριστική κενότητα η οποία προσφέρει τον χώρο της προς συμπλήρωση από τον γόνιμο στοχασμό που θα ολοκληρώσει και θα καθοσιώσει το θεατρικό "αποτέλεσμα". Κι όλα τούτα τα προσέξαμε και στα οκτώ έργα του Bartabas τα οποία μελετήσαμε στην προαναφερθείσα επετειακήν έκδοση όχι μόνον ως "έντυπην" εικόνα αλλά και ως περιεχόμενο των οκτώ συμπακτών δίσκων τους οποίους συμπεριέχει αυτή η ογκώδης έκδοση.

     Μπορεί η τσιγγάνικη φύση του Bartabas να τον διαχωρίζει από το αμιγώς ευρωπαϊκό πρότυπο, όμως, δεν του δίνει και ..."διαβατήριο" εσωτεριστή Ασιάτη. Κι αυτό το "διαβατήριο" που δεν παραπέμπει σε γεωγραφική καταγωγή όσο σε νοοτροπία, είναι εκείνο που κατά την γνώμη μας θα "θέωνε" το έργο του Bartabas.

     Σίγουρα ένα τέτοιο "διαβατήριο" θα απέδιδε εντελώς διαφορετικά, π.χ., την "Battuta" αλλά εκείνο που θα προέκυπτε θα ήταν και η πραγματική "Battuta" αφού ο σαρκασμός και μόνον δεν μπορεί να συνοψίζει τον "παρονομαστή" της.

     Έτσι, η τεχνική πλευρά του Θεάτρου "Zingaro" παραμένει αξιοθαύμαστη ¨ η σεναριακή επιλογή, η εκπαίδευση των Ίππων, η διδασκαλία των ηθοποιών-Ίππων, τα σκηνογραφικά "ευρήματα", οι χορογραφίες, οι φωτισμοί, οι μουσικές,  ό λ α  άψογα κατά τον δυτικό, πάντοτε, τρόπο κρίσεως. Ο ...παρονομαστής, όμως, παραμένει ασυμπλήρωτος, ελλειπής, ανολοκλήρωτος χωρίς εκείνο το  ε σ ω τ ε ρ ι σ τ ι κ ό  "απαραίτητο" που ευνοεί τον τελικό στοχασμό του θεατή! Κι αυτό το έλλειμμα είναι τόσο εμφανές και καθοριστικό όσο και στην περίπτωση της φράσεως του Αμερικανού Στρατηγού George S. Patton ο οποίος ομολόγησε: "Πολεμήσαμε λάθος εχθρό!", παραδεχόμενος την εσφαλμένην αντίθεση της Δύσεως προς τον Φασισμό, κάτι που εκ των υστέρων και εκ της ίδιας της τραγικής "εικόνας" των μεταπολεμικών δυτικών κοινωνιών επιβεβαιώνει του λόγου του George S. Patton το αληθές! Αν ο στοχασμός των προπολεμικών αντιφασιστών ηγητόρων της Δύσεως ήταν ακεραιωμένος, ασφαλώς, η εικόνα των μεταπολεμικών κοινωνιών τους δεν θα ήταν οικτρή όπως είναι σήμερα! Το ίδιο απαραίτητη είναι και η ακεραίωση του στοχασμού και στον θεατή ενός θεάτρου και στο "Zingaro" αυτή η ακεραίωση παραμένει ανεπίτευκτη!

Πλήρες Φωτογραφικό Λεύκωμα ΕΔΩ