Παρασκευή 11 Νοεμβρίου 2022

Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ ΙΠΠΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ Μέρος ΣΤ' ΤΡΟΠΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

 Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ ΙΠΠΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

Μέρος ΣΤ'

ΤΡΟΠΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ



     Η θεατρική διδασκαλία στους μαθητές ενός Ιππικού Θεάτρου οι οποίοι είναι, ταυτοχρόνως, Ίπποι και Άνθρωποι, αποτελεί μία πολύ σύνθετη διαδικασία η οποία, διόλου «περιέργως», ενώ παρέχει την προτεραιότητα θεατρικής «μυήσεως» προς τον Ίππο-ηθοποιό, τον συνεκπαιδεύει, παραλλήλως, με τον Άνθρωπο-ηθοποιό ώστε να «διασταυρωθούν» ομαλώς και ισοτίμως επί σκηνής. Αυτό σημαίνει ότι σε ένα Ιππικό Θέατρο, ακόμη και ο καλύτερος θεατρικός σκηνοθέτης είναι καταδικασμένος να αποτύχει εάν δεν είναι  ι π π ο γ ν ώ σ τ η ς! Έτσι, η διδασκαλία στο Ιππικό Θέατρο σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υλοποιηθεί από έναν σκηνοθέτη ο οποίος αγνοεί την ψυχολογία και τον τρόπο των βιολογικών λειτουργιών του Ίππου, πρωτίστως, τον τρόπο της εκ μέρους του Ίππου αντιλήψεως της φυσικής πραγματικότητος και της εκ μέρους του αναλύσεως και κατανοήσεως των εξωτερικών ερεθισμάτων.

     Η βασική, λοιπόν, «μαγιά» σε ένα Ιππικό Θέατρο είναι ο Ίππος και με αυτόν ως επίκεντρο και «θεμέλιο λίθο» θα «χτίσουμε» το όλο «οικοδόμημα»!

          Όσο κι αν η δίψα της γρήγορης απολαύσεως με την ολοκλήρωση ενός σκηνικού αποτελέσματος «καταδιώκει» όλους τους συντελεστές μιας, οποιασδήποτε, παραστάσεως, στο Ιππικό Θέατρο ο χρόνος «παγώνει» σε μια προσπάθεια επεξεργασίας μικρών λεπτομερειών που αθροίζονται στο βέλτιστο αποτέλεσμα. Και αυτό το βέλτιστο αποτέλεσμα εδράζεται, πρωτίστως, στην α σ φ ά λ ε ι α των σκηνικών συντελεστών και στην θεατρική απόδοσή τους. Εδώ, όπου καμιά πρόθεση διογκώσεως μιας παραστασιογραφίας δεν υφίσταται αφού τα πάντα αφορμώνται από μία παράμετρο που σε κανένα άλλο είδος θεάτρου δεν είναι τόσο έντονη. 

     Επί παραδείγματι, ένας ανεπαίσθητος ήχος της πόρπης του υποσιαγώνου μπορεί να ανησυχήσει μέχρις αφηνιασμού τον υπερευαίσθητο Ίππο με συνέπεια ένα ατύχημα; Κι εδώ καλείται ο διδάσκων να σταθμίσει την ψυχολογία του Ίππου του, να επαληθεύσει τις «αντοχές» του στη συγκεκριμένη δοκιμασία και σε περίπτωση εμφανίσεως του όποιου προβλήματος να το λύσει.

     Στην Ιππική, η  α π ο φ υ γ ή  α τ υ χ ή μ α τ ο ς και η αλληλένδετη  α σ φ ά λ ε ι α  του Ίππου και του Ιππέως ξεκινά από την γνώση της ψυχολογίας και του τρόπου αντιλήψεως του Ίππου από τον Άνθρωπο. Και, σε κάθε μάθημα, θα πρέπει εξ αρχής να είμαστε βέβαιοι ότι ο τετράποδος συνεργάτης μας δεν υφίσταται καμιάν ενόχληση η οποία θα μπορούσε να προκαλέσει ανεπιθύμητες αντιδράσεις του. Ούτω πως, ένα μάθημα Ιππικού Θεάτρου θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από την επικέντρωση στη βιωματική διδασκαλία της λεπτομέρειας και όχι στην διεκπεραιωτική γενικότητα, με προτεραιότητα στην ασφάλεια της συνεργασίας Ίππου και Ανθρώπου.

     Εν αρχή, λοιπόν, ην ο …Ίππος-ηθοποιός! Διότι, η «αρχή» του Ιππικού Θεάτρου, εξ ορισμού, είναι ο Ίππος-ηθοποιός και όχι ο Άνθρωπος-ηθοποιός. Και, εν αρχή της …αρχής η ασφάλεια της διδασκαλίας, οπότε, ο Ίππος θα πρέπει να εισαχθεί βαθμιαίως σε ό,τιδήποτε τον αφορά και αφού δείξει συμβατός με το εκάστοτε διδασκόμενο αντικείμενο θα πρέπει να προχωρεί στο επόμενο.

     Αυτά και εφαρμόσαμε με τους μέχρι τώρα σχολικούς Ίππους τους οποίους χειρισθήκαμε με τους κανόνες της Φυσικής Ιππικής που ακολουθούμε στην Σχολή των «Ελλήνων Κενταύρων» παρατηρώντας ότι, όλοι ανεξαιρέτως, επέδειξαν ικανοποιητικότατη προσαρμογή στα σκηνικά τους καθήκοντα. Και σε κάτι τέτοιες στιγμές θυμόμαστε το βιβλίο «Έφιππη Τοξοβολία» του Δασκάλου Kassai Lajos όπου, στην 30ή σελίδα γράφει: «Δεν είναι όλοι οι Ίπποι κατάλληλοι για Έφιππη Τοξοβολία.». Στην δική μας περίπτωση, περιέργως πως και στην Έφιππη Τοξοβολία και στο Ιππικό Θέατρο όσοι Ίπποι βρέθηκαν στα χέρια μας, απεδείχθησαν κατάλληλοι για την αποστολή τους! Σύμπτωση; Μπορεί!... Ασφαλώς και ως μαθητές του Kassai Lajos δεν θεωρούμε εαυτούς σε τίποτε καλύτερους εκείνου!

     Απλώς, από την πρώτη στιγμή της επαφής διαπιστώσαμε ότι ο Ίππος έχει ανάγκη να νιώσει ασφαλής με τον Άνθρωπο ώστε να τον εμπιστευθεί κι ευθύς αμέσως μετατρέπεται σε έναν ασφαλή και πιστό συνεργάτη του κι αυτό ακολουθήσαμε.

     Κατά τα λοιπά, η διδασκαλία του θεατρικού ρόλου στον ίππο είναι υπόθεση τηρήσεως των όρων που τον διατηρούν ήρεμο και επικεντρωμένο στον διδάσκοντα με δεδομένο το ότι η αυτοσυγκέντρωση δεν είναι κάτι που μπορεί να διαρκέσει …επ΄ άπειρον, έχοντας βραχύ χρόνο λήξεως. Γι αυτό και η θεατρική εκπαίδευση ενός Ίππου θα πρέπει να ακολουθεί βήματα εικοσαλέπτων διδασκαλίας με διαλείμματα ανανήψεως κι επαναλήψεων με σύναψη των διδαχθέντων, τουτέστιν: Διδάσκουμε το ¨α¨ επί είκοσι λεπτά, διαμεσολαβεί διάλειμμα μισού χρόνου κι επανερχόμεθα με επανάληψη του ¨α¨ συν το νέο γνωστικό αντικείμενο ¨β¨, καταλήγοντας με ¨α¨ και ¨β¨.  

     Η προϋπόθεση της υπάρξεως θεατρικού σεναρίου έργου το οποίο έχει διαρκώς κατά νου ο Εκπαιδευτής, διευκολύνει την σκηνική εκπαίδευση του Ίππου-ηθοποιού. Υπ΄ αυτή την προϋπόθεση ο Εκπαιδευτής γνωρίζει ανά πάσα στιγμή το διδακτέο αντικείμενο στον Ίππο, την ιπποσαγή, την κίνηση, την παρεμβολή φωτισμών, μουσικής και εφφέ και, τέλος, την ίππευση εκεί όπου αυτή υπάρχει. 

     Ιδανικόν είναι η εκπαίδευση του Ίππου να γίνεται στην πραγματική σκηνή όπου προορίζεται να ανεβεί η παράσταση για την οποία προορίζεται, αυτό, όμως, δεν είναι απαραίτητο και ένας Ίππος-ηθοποιός μπορεί να εκπαιδευθεί οπουδήποτε με την συνδυαστική μνήμη του να «τροφοδοτείται» με «συντεταγμένες» γενικής εφαρμογής ώστε όταν βρεθεί σε διαφορετικό περιβάλλον να συνεχίσει να «καθοδηγείται» από τις δοθείσες εκπαιδευτικές «συντεταγμένες».

     Μία Σχολή Ιππικού Θεάτρου μπορεί να δεχθεί ως μαθητές άτομα με ιππικήν εμπειρία ή και χωρίς αυτή και στην δική μας Σχολή γίνονται δεκτοί μαθητές και των δύο κατηγοριών, όπως και σε μία παράσταση Ιππικού Θεάτρου μετέχουν ιππεύοντες και μη. Είναι αυτονόητο, δε, ότι η «πυξίδα» του σεναρίου του θεατρικού έργου, βάσει του οποίου είναι σωστό να επιχειρείται η όποια διδασκαλία, θα βοηθήσει τον Εκπαιδευτή να εκτιμήσει την ιππικήν επάρκεια του εκπαιδευομένου να ανταποκριθεί στον προβλεπόμενο ρόλο, διότι, εν εναντία περιπτώσει θα πρέπει ο εκπαιδευόμενος να βελτιωθεί, αρχικώς, στις έφιππες απαιτήσεις του ρόλου πριν δοθεί έμφαση στην υποκριτική διδασκαλία του. Το ίδιο ισχύει και για τους εισερχομένους στην Σχολή χωρίς προηγούμενη ιππική εμπειρία και προς τους οποίους, κατά προτεραιότητα θα πρέπει να γίνει ιππική διδασκαλία πριν εισαχθούν στην υποκριτική διδασκαλία. Στις περιπτώσεις αυτές θα πρέπει ο νεοδιδασκόμενος να αφεθεί στην απορρόφηση της ιππικής διδασκαλίας απερίσπαστος από ο,τιδήποτε άλλο και να ληφθεί δάνειο χρόνου ώστε μετά από σχετική πρόοδο στην ιππική, να ακολουθήσει και η υποκριτική διδασκαλία του.

      Κατά έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο, η προϋπόθεση ασφαλείας ενός μαθήματος Ιππικού Θεάτρου θα πρέπει να τηρείται και εν αρχή της εκπαιδεύσεως του Ανθρώπου-ηθοποιού ο οποίος, λόγω πολλών αιτιών, μπορεί να εμφανίσει ακόμη και ακούσια ταραχή ενώπιον ενός συμπαίκτη-ζώου ανεξαρτήτως εάν αυτός είναι ακόμη και έμπειρος Ιππέας. Στην συγκεκριμένη περίπτωση οι ακούσιες επιφυλάξεις, ακόμη κι εκούσιοι φόβοι έρχονται αυτομάτως στο «προσκήνιο» και μπορεί να επεκταθούν και στον Ίππο με απρόβλεπτες συνέπειες. Έτσι, ο Εκπαιδευτής ο οποίος θα αναλάβει έργο εκπαιδεύσεως Ανθρώπου-ηθοποιού και, βεβαίως, εκεί όπου συνυπάρχει Ίππος, θα πρέπει να ελέγξει, κατ΄ αρχήν, την  α ν α π ν ο ή  του εκπαιδευομένου του και, εάν είναι καλώς ρυθμισμένη και μόνον, μπορεί να συνεχίσει, άλλως θα πρέπει να την ρυθμίσει και για την «ρύθμιση» είναι πολλοί οι τρόποι.

      Μία από τις πλέον αποτελεσματικές μεθόδους ρυθμίσεως της αναπνοής, από την εμπειρία της δικής μας διδασκαλίας, απεδείχθη η βαδιστική αλλά και η έφιππη ανάγνωση κειμένου στην οποία προσδώσαμε ιδιαίτερην έμφαση.

     Η όλη διδασκαλία επεχειρήθη τόσο «in vitro», δηλαδή, μέσα στο ελεγχόμενο περιβάλλον του Ιππευτηρίου, όσο και «in vivo», δηλαδή, σε εξωτερικό, φυσικό περιβάλλον προκειμένου να συγκριθεί το διδακτικό αποτέλεσμα επί των διδασκομένων Ανθρώπων και όχι Ίππων, για τους οποίους, άλλωστε δεν θα ήταν και ενδεδειγμένο για πολλούς λόγους.

     Ως προς την εξωτερική διδασκαλία, αρχικώς, επελέγησαν δημόσια σημεία μετρίας κινήσεως ώστε να μην λειτουργήσει αποτρεπτικώς για τον διδασκόμενο η παρουσία διερχομένων.

    Παραλλήλως, επελέγησαν σημεία με μια κάποιαν «αισθητική σεναρίου» ώστε να ενισχύσουν την έμπνευση της διδασκαλίας και να εμψυχώσουν τον διδασκόμενο.

     Υπό τις παραπάνω προϋποθέσεις απεδείχθη ότι η εξωτερική, «in vivo» διδασκαλία είχε πολύ υψηλότερο διδακτικό αποτέλεσμα. Εδώ, ο διδασκόμενος όχι, απλώς, μαθαίνει ταχύτερα αλλά και, ξεπερνώντας τον πρώτο «κλονισμό», διαμορφώνει μια πειστικότερη σκηνική προσωπικότητα.

     Γενικώς, κατά την παρούσα προκαταρκτική φάση, διδάχθηκαν πολλοί μαθητές Άνθρωποι και Ίπποι με κύριο σκοπό την αποκρυστάλλωση μεθόδων διδασκαλίας στις οποίες και καταλήξαμε χωρίς κανένα δυσάρεστο απρόοπτο και, βεβαίως, όπως πάντοτε, χωρίς κανένα ατύχημα! Και, πέραν των ιδιαιτεροτήτων των ανθρωπίνων συμπεριφορών, οι Ίπποι απεδείχθησαν οι καλύτεροι σκηνικοί «επαγγελματίες» ηθοποιοί, κάτι που μπορούμε να το διατυπώσουμε απεριφράστως!




Συνεχίζεται...

ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΤΩΝ "ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΕΝΤΑΥΡΩΝ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ"

 ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 

ΤΩΝ 

"ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΕΝΤΑΥΡΩΝ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ"



     Μπορεί τα μέσα να είναι παρωχημένα αλλά το ασκησιολόγιο λίαν προχωρημένο έως και ιδανικό για αρχαρίους και προχωρημένους. Κι αυτά, κατά την τελευταία προπονητικήν ημερίδα των "Ελλήνων Κενταύρων Καλαμάτας" με έναν σχολικό Ίππο ακόμη πιο ωφελημένο από όλους!

     Ανεξαρτήτως αν η υπηρεσία του τον "τρέχει" από βουνό σε βουνό με διαρκείς επιφυλακές και επεμβάσεις σε περιστατικά, ανεξαρτήτως αν οι οικογενειακές υποχρεώσεις του τον κρατούν "αιχμάλωτο", ο Αρχηγός των "Ελλήνων Κενταύρων Καλαμάτας" Αθανάσιος Ψωρομύτης καταφέρνει πάντοτε να "δραπετεύει" και να οργανώνει τις εκπαιδευτικές ημερίδες της Σχολής του κατά τον καλύτερο τρόπο, όπως ήταν και η τελευταία.

     Συντεταγμένη και με καλοσχεδιασμένο ασκησιολόγιο, όπως πάντοτε, αυτή η προπονητική ημερίδα των "Ελλήνων Κενταύρων Καλαμάτας" με ένα πρόγραμμα διελεύσεως βαλβίδων και διευθυντικής δεξιοτεχνίας το οποίο, εκ του οπτικοακουστικού υλικού έδειξε να εμπνέει ακόμη και εντελώς αρχαρίους στον "ώμο εντός".

     Ούτε πολυτελείς εγκαταστάσεις, ούτε ακριβός εξοπλισμός στίβου, ούτε πανάκριβοι Ίπποι! Εδώ όλα εν απλότητι και, κυρίως, εν ουσία!

     Άλλωστε, αυτή είναι και η πραγματική Ιππική στην οποία "μετρά" η σχέση και επικοινωνία με τον Ίππο σε ένα αποτέλεσμα που φαίνεται εν κινήσει.

     Η Σχολή των "Ελλήνων Κενταύρων Καλαμάτας" στοιβάζει "λιθάρια" προόδου, χτίζοντας το δικό της "τείχος" μνημειακής προσφοράς προς την Ιππική!

Τετάρτη 9 Νοεμβρίου 2022

Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ ΙΠΠΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ Μέρος E' IΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ ΙΠΠΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

Μέρος E'

IΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ



     Αν το θέατρο είναι η ψηλάφηση  της πραγματικότητας με τ΄ ακροδάχτυλα ενός βαθύτερου στοχασμού, τότε, αυτό λάβαμε υπ΄ όψη μας όταν τον Ιούνιο του 2018 ιδρύαμε την Σχολή Ιππικού Θεάτρου των «Ελλήνων Κενταύρων». Τότε, πήραμε την απόφαση μέσα από την υποκριτική διδασκαλία να απελευθερώσουμε τους μαθητές μας από τα δεσμά της πεζής συμβατικότητας, φτερώνοντάς τους σαν Ίκαρους και Πήγασους, αφήνοντάς τους να πετάξουν ψηλά. στην ενίσχυση των ιππικών δεξιοτήτων των μαθητών της. Κι αυτό, στα τέσσερα χρόνια λειτουργίας αλλά και πειραματισμών, είδαμε ότι επιτυγχάνεται!

     Έτσι, ανακοινώνοντας την ίδρυση της Σχολής Ιππικού Θεάτρου των «Ελλήνων Κενταύρων» την 1η Ιουνίου 2018 υπογραμμίζαμε: «Η  Σχολή του Ιππικού Θεάτρου των "Ελλήνων Κενταύρων" πέραν του χαρακτήρος της ως εργαστηρίου έφιππης υποκριτικής Τέχνης αποσκοπεί στην ενίσχυση των ιππικών δεξιοτήτων των μαθητών της, εμφυσώντας τους τα πλεονεκτήματα μιας βιωματικής προσεγγίσεως εφίππων ρόλων που ενδυναμώνουν την ιππικήν αυτοπεποίθηση ως βασικό παράγοντα ιππικής δεξιότητος. Δηλαδή, αυτή η Σχολή "σχεδιάζεται" να υποστυλώνει την εκπαίδευση ενός Ιππέως όπως οι ιταλικοί κόθορνοι του 15ου αιώνος με την δεκάποντη σόλα, οι οποίοι είχαν σκοπό την υπερύψωση των γυναικείων ποδογύρων που τότε έφταναν μέχρι τον αστράγαλο ώστε να μη λερώνονται από τις λάσπες και τα στάσιμα νερά των δρόμων εκείνης της εποχής.». Παρά ταύτα, κάποιοι δεν …κατάλαβαν και νόμισαν ότι αλλάζει το εφιπποτοξοτικό «προφίλ» της Σχολής μας γενόμενο …θεατρικό και …απεχώρησαν! Συχνά οι αλλαγές έχουν κόστος, αλλά στην συγκεκριμένη περίπτωση το κόστος δεν φάνηκε να επιβαρύνει την Σχολή μας αλλά εκείνους που δεν εννόησαν και, όπως όλοι οι εγκαταλείψαντες, απλώς παρέμειναν μακράν της Έφιππης Τοξοβολίας και του Ίππου, γενικότερα! Ωστόσο οι «κόθορνοι» έδειξαν ότι λειτουργούσαν…


Το σενάριο

     Με την προηγούμενη εμπειρία του από το Λυρικό Θέατρο, ο Ιδρυτής των «Ελλήνων Κενταύρων», προέβλεψε ώστε να έχει προετοιμασμένο ένα σενάριο επί τη βάσει του οποίου θα παρέχεται η διδασκαλία. Και το σενάριο αυτό δεν είναι άλλο από μία θεατροποιημένη διάλεξη γύρω από την προσωπικότητα και την ζωή του Μιχαήλ Μαρούλλου Ταρχανιώτη, Έλληνος λογίου και πολεμιστή που έζησε στην Ιταλία του 15ου αιώνος.

      M’ αυτό το σενάριο ο συγγραφέας αποτίνει φόρο Τιμής σε μία λαμπρή προσωπικότητα του Ελληνισμού, εντελώς άγνωστη ακόμη και στους σημερινούς ρωμηούς που εποικούν την, πάλαι, Ελλάδα: στον λόγιο πολεμιστή Μιχαήλ Μάρουλλο Ταρχανιώτη του οποίου η εποχή σηματοδοτεί και την κατάρρευση της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας την οποία οι ανελλήνιστοι πλαστογραφούν ως «Βυζάντιο»! 

     Γεννημένος στην Πόλη του Ρωμαίου Κωνσταντίνου ο Μιχαήλ Μάρουλλος Ταρχανιώτης, μεταφέρεται από την οικογένειά του μέσω Ιονίων στην Ιταλία όπου και μεγαλώνει ασπαζόμενος την Ελληνική Θρησκεία ενώ συγγράφει Ποίηση και, ταυτοχρόνως, πολεμά ως μισθοφόρος. Η λαμπρή προσωπικότητά του τον εισάγει στους υψηλούς πνευματικούς «κύκλους» της, τότε, Ιταλίας όπου και συναντά τον έρωτά του, μία ομόθρησκη Ιταλίδα η οποία, τελικώς, μετά τον αδόκητο πνιγμό πεθαίνει τρελλή σε ένα χριστιανικό μοναστήρι.

     Όλα αυτά, με μία προλογική εισαγωγή περί της καταστάσεως της Ελλάδος κατά την περίοδο της παρακμής και αλλοτριώσεώς της, απεμπολώντας την Θρησκεία της και γενόμενη έρμαιο του εβραιοχριστιανισμού, περιλαμβάνονται εν «σμικρώ» στο σενάριο προκειμένου η συνεπτυγμένη μορφή του να διευκολύνει τους αρχάριους μαθητές στην εκμάθησή του. Και ως προς αυτόν τον τομέα ο συγγραφέας επέδειξε ιδιαίτερη προσοχή αναγνωρίζοντας ότι η ιδιοτυπία της «γλώσσας» του και η ροπή του προς αναλυτική περιγραφικότητα των πραγμάτων δεν ευνοούν την αποστήθιση όπως απαιτεί ένα θεατρικό κείμενο. Όμως, αυτό δεν ήταν το μόνο…

     Παραλλήλως με την συγγραφή του σεναρίου προετοιμάσθηκαν και δύο παράμετροι απαραίτητες για την πλήρη θεμελίωση της διδασκαλίας: (α) Το σκηνοθετικό όραμα και (β) η σκηνογραφική μελέτη και τεκμηρίωση.


Το σκηνοθετικό όραμα

     Ήδη, από τα Β’ και Γ’ μέρη του παρόντος, εξάγεται και το πλαίσιο του σκηνοθετικού οράματος που δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από την απόδοση της  α λ ή θ ε ι α ς  της εποχής, των προσώπων της και των συναισθημάτων τους, χωρίς υποκειμενικές ακροβασίες και συρμώδεις σκηνικές προκλήσεις προς άγραν «ιδιοτύπων θεατών» και «αυγάτισμα» …εισιτηρίων! Άλλωστε, η μη κερδοσκοπικότητα της όλης λειτουργίας των «Ελλήνων Κενταύρων» μας παρέχει την πολυτέλεια της πλήρους αποστασιοποιήσεως από κάθε εισπρακτικήν αγωνία.

     Στην περίπτωση της δικής μας διαμορφώσεως σκηνοθετικής απόψεως θα πρέπει να διατυπώσουμε ευγνώμονες ευχαριστίες προς την θυγατέρα του αειμνήστου αναβιωτή της αρχαίας τραγωδίας και μεγάλου σκηνοθέτη Δημήτρη Ροντήρη, την ερίτιμη κυρία Κωστούλα Ροντήρη, για την ανεκτίμητη δυνατότητα που μας προσέφερε να μελετήσουμε το προσωπικό αρχείο του πατέρα της στην οικία Ροντήρη, στη Γλυφάδα, πριν αυτό παραχωρηθεί, εν τέλει, στον Δήμο Πειραιώς. Εξ αυτού του πολύτιμου αρχείου αντλήσαμε και τις βασικές συντεταγμένες της δικής μας σκηνοθετικής «χαρτογραφήσεως» για να βοηθηθούμε στην συγκεκριμένη διδασκαλία.  

     Η διδασκαλία του Δημήτρη Ροντήρη «ελλιμενίζονταν» στην προσωπική του ικανότητα και εμπειρία ως ηθοποιού και όχι ως τηρητή κανόνων θεωρητικού δασκάλου και ο σκηνοθετικός κορεσμός του δεν σταματούσε στο να υποδυθεί, πριν από τον ηθοποιό του, τον ρόλο, κάτι που είχε καθιερώσει παλιότερα ο Αριστείδης Οικονόμου και ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος ο οποίος υπήρξε κι εκείνος που εισήγαγε την έννοια του «σκηνοθέτη». Βασιζόμενος στις λεπτομερείς σημειώσεις του, ο Δημήτρης Ροντήρης επέμενε να βεβαιωθεί ότι ο ηθοποιός του όχι μόνον είχε προσλάβει κάθε ερμηνευτική παράμετρο όπως ο ίδιος την εννοούσε και την δίδασκε αλλά και διερευνούσε κάθε πιθανή ένσταση του ηθοποιού του, διαλεγόμενος «μαιευτικώς» και διεξοδικώς μαζύ του. Τέλος, δεν κουράζονταν να αναπαραστήσει τα ερμηνευτικά λάθη του ηθοποιού του «αντανακλώντας» τα, δίκην κατόπτρου, στον διδασκόμενο, ώστε ο ίδιος να τα αντιληφθεί και να τα διορθώσει, μια διαδικασία κοπιαστικότατη και εξοντωτική για τον ίδιο τον σκηνοθέτη αλλά δικλείδα ασφαλείας για το ορθό τελικό αποτέλεσμα της διδασκαλίας του.

     Δάσκαλος ευρυμαθέστατος με Παιδεία πέραν των "ανεγνωρισμένων διπλωμάτων" την οποία απέκτησε, συχνά, αυτοδιδασκόμενος με αφιερωματική προσήλωση στην Τέχνη, έφθασε μέχρι σημείου να παρεμβαίνει τόσο θετικά ακόμη και στο έργο του τιτάνιου Δημήτρη Μητρόπουλου, προσωπικού του φίλου και μουσικού συνεργάτη του σε πολλά σκηνοθετικά "ανεβάσματα", γενομένων αποδεκτών των παρατηρήσεών από τον κορυφαίο μουσουργό.

   Σύμφωνα με τον Κώστα Γεωργουσόπουλο, ο Δημήτρης Ροντήρης υπήρξε «…ίσως, ο σημαντικότερος Έλληνας παιδαγωγός με την έννοια ότι εισήγαγε την επιστημονική συγκρότηση των ηθοποιών, δημιουργώντας στην Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου την υποδομή για την άσκηση και σταθμό στην εκπαίδευση των ηθοποιών, με επιστημονικά κριτήρια»!

    Και, βεβαίως, ο Δημήτρης Ροντήρης θεωρούσε εκ των ουκ άνευ, την άριστην εμπέδωση της γλώσσας ώστε να βιώνεται το νόημά της και να αποδίδονται τα εξ αυτού συναισθήματα αλλά και την ορθοφωνία για την διδασκαλία της οποίας αφιέρωνε ατελείωτες ώρες και πάντοτε επί τη βάσει γερμανογλώσσων βοηθημάτων προκειμένου να εξελίξει τον φθόγγο σε φράση, στο στόμα του κάθε μαθητή του.

     Ποιο, όμως, υπήρξε το "δακτυλικό αποτύπωμα" της διδασκαλίας του Δημήτρη Ροντήρη, αυτό που της διασφάλισε την αθανασία της μοναδικότητος; Ο ίδιος, προσπαθώντας να ερμηνεύσει την αρχαία τραγωδία, έγραψε κάποτε ότι η επιτομή της συνοψίζεται σε τρία στοιχεία: Στην ανάδειξη του θρησκευτικού και τελετουργικού χαρακτήρα της, την απόδοση του καθαρού και ουσιώδους συναισθήματος  χ ω ρ ί ς   υ π ε ρ β ο λ έ ς  και, τέλος, την ανάδειξη του λυρικού στοιχείου που οι τραγικοί ποιητές πήραν από ένα θρησκευτικό τραγούδι, τον διθύραμβο, ανυψώνοντάς τον σε καλλιτεχνική διαδικασία που απομόνωσε την τραγωδία από την καθημερινή πραγματικότητα, μία διαδικασία που επιτρέπει στην ψυχή του θεατή να διατηρεί την ελευθερία του ακόμα και μέσα στη θύελλα των έντονων παθών.

     Μέτοχος της Γερμανικής Παιδείας και πιστός τηρητής της τευτονικής αφοσιώσεως στον σκοπό, όπως είχε άλλωστε διδαχθεί στην Αυστρία και στην Γερμανία από μεγάλους Δασκάλους, ο Δημήτρης Ροντήρης κατέκτησε το βάθρο του κορυφαίου αναγεννητή της αρχαίας τραγωδίας εργαζόμενος σκληρότατα όπως κάθε θεράπων της Τέχνης πρέπει να εργάζεται.                  

             

     Και, τελικώς, αυτή η σκληρότατη ενασχόλησή του με το καλλιτεχνικό του αντικείμενο ήταν ό,τι τον ώθησε προς τα πάνω, ό,τι τον έκανε να αποφύγει το "ψεύτισμα", διακονώντας με συνέπεια το θέατρο και διδάσκοντας εκ του τάφου του ακόμη και εμάς τους ελαχίστους.


Η σκηνογραφική μελέτη και τεκμηρίωση

     Με προσοχή στην ιστορική ακρίβεια στην οποία συνυπολογίσθηκε και το συναισθηματικό πλαίσιο της εποχής με ό,τι αυτό επηρεάζει το σκηνογραφικό «κλίμα», ολοκληρώθηκε η σκηνογραφική μελέτη και τεκμηριώθηκε γραπτώς, ως αναπόσπαστο τμήμα του κυρίως σεναρίου από τον συγγραφέα του. Κύριο βοήθημά μας το περιεχόμενο της Βιβλιοθήκης των «Ελλήνων Κενταύρων» με εξαιρετικές εκδόσεις που καλύπτουν την πλήρη σκηνογραφική προσέγγιση κάτι το οποίο μας εξοικονόμησε χρόνο προσφυγής σε ξένες Βιβλιοθήκες.       

     Η πλήρης σκηνογραφική προσέγγιση αποτελεί κεφάλαιο του κυρίως κειμένου του σεναρίου.



Τρίτη 8 Νοεμβρίου 2022

AYTH THN KYΡΙΑΚΗ , 13η ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

AYTH THN KYΡΙΑΚΗ , 13η ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ  

EUGEN HERRIGEL: ΖΕΝ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΤΟΞΟΒΟΛΙΑΣ

3ο ΜΕΡΟΣ



    Την Κυριακή,13η Νοεμβρίου 2022, στις 16:00 μ.μ. και στην έδρα της Ομάδος, καλούνται τα Μέλη των «Ελλήνων Κενταύρων» στην τρίτην ημερίδα διδασκαλίας της αναλύσεως του έργου "Ζεν στην Τέχνη της Τοξοβολίας" του Eugen Herrigel, το οποίο εντάσσεται στον κύκλο των, υποχρεωτικής παρακολουθήσεως, μαθημάτων για όλους τους μαθητές μας, όπως έχει, προηγουμένως, αναγγελθεί. Την ανάλυση του έργου θα υλοποιήσει ο Ιδρυτής των "Ελλήνων Κενταύρων" Εφιπποτοξότης Αριστοτέλης Ηρ. Καλέντζης. Όσοι ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν αυτή την τρίτη, δ ω ρ ε ά ν, ημερίδα θα πρέπει να έχουν μαζύ τους τρία ατομικά βέλη και, εάν διαθέτουν, Τόξο, διαφορετικά, Τόξο χορηγεί και η Σχολή μας, διότι δεν θα πρόκειται περί απλής διαλέξεως, αλλά θα συνοδεύεται με πρακτικήν εφαρμογή προκειμένου να κατανοηθεί πλήρως το περιεχόμενο της θεωρητικής εισηγήσεως. Η διδασκαλία του σχετικού υποχρεωτικού μαθήματος δεν εξαντλείται κατ΄ αυτή την ημερίδα και όσοι ενδιαφέρονται να ιππεύσουν στην Σχολή των Αθηνών θα πρέπει να παρακολουθήσουν όχι μόνον αυτήν αλλά και τις υπόλοιπες (δωρεάν, όπως πάντοτε) με τις οποίες θα ολοκληρωθεί η διδασκαλία και θα υπάρξουν εγκαίρως ανακοινώσεις για την διεξαγωγή τους. Απαραίτητες προϋποθέσεις είναι η έγκαιρη αναγγελία προσελεύσεώς σας στο τ. 6977764737 και η ενδυμασία Ομάδος.

                   Όπως ήταν αναμενόμενο, ο Eugen Herrigel ενετόπισε ενωρίς τον Εσωτερισμό ως άξονα πνευματικότητος και επεχείρησε να τον αποκωδικοποιήσει, εμποδιζόμενος από το πνεύμα μιας εποχής η οποία δεν επέτρεπε, όπως και δεν επιτρέπει, την κάλυψη παρομοίων ζωτικών αναγκών του ανθρωπίνου πνεύματος.

     Αυτή η παρεμπόδιση η οποία απέτρεπε και την εμβάθυνση σε εσωτεριστικά κείμενα, θα έπρεπε, σύμφωνα με τον Eugen Herrigel, να ξεπεραστεί με την επιλογή μιας απομονωτικής «ατραπού» η οποία θα μπορούσε να τον «θωρακίσει» από την ψυχοφθόρο επαφή με τον περιρρέοντα όχλο και την αρνητική δυναμική του, διευθύνοντάς τον προς μιαν εσωστρέφεια η οποία είναι ο προθάλαμος της εισόδου στο πεδίο της υπέρτατης αλήθειας.

     Όμως, αυτό σήμαινε ότι το εσωτερικό «μονοπάτι» ταυτίζονταν με ένα πλαίσιο εξατομικευμένου βίου το οποίο ενθαρρύνει τον διαλογισμό και, εν τέλει, την δοκιμασία εαυτού σε μια διαδικασία υπερβατικής θεώσεως.

     Και το ερώτημα για τον Eugen Herrigel ήταν από ποια «πόρτα» θα μπορούσε να διεισδύσει σ΄ αυτό το εσωτερικό «μονοπάτι» όταν δεν είχε υπ΄ όψη του καμιά «χαρτογράφηση» και απουσίαζε κι ο «συνοδός» (Δάσκαλος) σε μια κοινωνία η οποία κάθε άλλο παρά ήταν ενθαρρυντική για παρόμοιες «διαδρομές». 

     Διόλου απρόσμενα, η επιστημονική ιδιότητα ως φιλοσόφου, του Eugen Herrigel, του προσέφερε την ευκαιρία να πλησιάσει στην υλοποίηση του οράματός του, όταν του προσεφέρθη η έδρα της Ιστορίας της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Tohoku, στην Ιαπωνία. Αυτό, όπως ο ίδιος σημειώνει, ήταν και ο “βατήρας» που θα το έφερνε πιο κοντά στον εσωτερισμό δια του Βουδισμού, ειτρέποντάς του να «χαρτογραφήσει» τον εαυτό του.

     Βαθύτατα πνευματικός Άνθρωπος, ο Eugen Herrigel, δεν αρκέσθηκε στην κατάκτηση μιας πανεπιστημιακής έδρας με τον συνεπαγόμενο φόρτο ευθυνών μαζύ με την καταξίωση με τα οποία η έδρα τον περιέβαλε, αλλά εξακολούθησε να αγωνιά για την ολοκλήρωση του εσωτεριστικού του ιδεώδους, αναζητώντας μια «πύλη εισόδου» στο Ζεν στο πλαίσιο της κοινωνίας της νέας διαμονής του. Και όντας καλώς πληροφορημένος, ήξερε ότι θα έπρεπε να εισχωρήσει εμμέσως στη διδασκαλία του Ζεν μέσω μιας παραδοσιακής Ιαπωνικής τέχνης από αυτές που επικουρούν το Ζεν, βέβαιος ών ότι το Ζεν δεν επιδέχεται ούτε κατ΄ ελάχιστον απευθείας διδασκαλία.

     Εν προκειμένω τέθηκε το δίλημμα ποιαν τέχνη θα επέλεγε ο Eugen Herrigel για την προσέγγιση στο Ζεν… Με προηγούμενη την επαφή του με την σκοποβολή πυροβόλων όπλων, αισθάνθηκε την έλξη προς την παραδοσιακή Ιαπωνική Τοξοβολία  ως «όχημα» που θα τον προωθούσε στην εμβάθυνση του Ζεν και ζήτησε από τον πανεπιστημιακό συνάδελφό του (Καθηγητή Δικαίου) Sozo Komachiya να τον φέρει σε επαφή με τον Δάσκαλο της παραδοσιακής Ιαπωνικής Τοξοβολίας Kenzo Awa ο οποίος, μετά από αρκετές δυσκολίες, απεδέχθη τον Eugen Herrigel ως μαθητή του με την μεταφραστική βοήθεια του Sozo Komachiya, ενώ η σύζυγος του Eugen Herrigel η οποία του συμπαραστέκονταν στις ανησυχίες του επέλεξε κι αυτή την παραδοσιακή Ιαπωνική Ανθοδετική  και Ζωγραφική με σινική μελάνη, προφανώς, για τον ίδιο λόγο. Και, προς Τιμή του, ο Eugen Herrigel παρακολουθούσε εκτός των δικών του μαθημάτων και τα μαθήματα της συζύγου του, προκειμένου να διευρύνει την κατανόηση της πολυπόθητης διδασκαλίας του Ζεν, βεβαίως, χωρίς Δάσκαλο και χωρίς ….διδασκαλία!    


Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ ΙΠΠΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ Μέρος Δ' ΑΛΛΑ, ΠΡΟΣ ΤΙ «ΙΠΠΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ»;

Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ ΙΠΠΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ 

Μέρος Δ'

ΑΛΛΑ, ΠΡΟΣ ΤΙ «ΙΠΠΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ»;

 



Η σώρευση εμπειρίας

     Η Σχολή των «Ελλήνων Κενταύρων» διδάσκοντας επί 17 συνεχή χρόνια και με 600, περίπου, εγγεγραμμένους μαθητές την πολεμική τέχνη της Έφιππης Τοξοβολίας και, μάλιστα, με μηδενικό δείκτη ατυχημάτων πιστώθηκε με πολλές «πρωτιές» εκτός των δύο πρώτων παγκόσμιων βραβείων που έχει κατακτήσει σε διεθνείς αγώνες. Συγκεκριμένα:

     Η Σχολή των «Ελλήνων Κενταύρων» εκτός της Τιμής της πρώτης εισαγωγής στην Ελλάδα και στην Κύπρο της Έφιππης Τοξοβολίας και της Παραδοσιακής Τοξοβολίας (2005 και 2013, αντιστοίχως), έχει και την Τιμή της πρώτης Σχολής Ιππηλασίου (2013), της πρώτης Σχολής Έφιππης Σπαθασκίας (2015), της πρώτης Σχολής Τυφλών Εφιπποτοξοτών (2016). Επίσης, πρώτη η Σχολή των "Ελλήνων Κενταύρων" εισήγαγε στην Ελλάδα την Στρογγυλή ή Κυκλική Κίνηση (2013), την Γυμνιππευτική Υοga (Azva Yoga, 2014) την Έφιππη Πάλη (2015), την Σέλα της Στέπας (2016), την Καταρριχητική Τοξοβολία (2016),την Τοξοβολία εξ Επαφής, την Παραστατική Συραγώγηση (2021), τον Ιππακοντισμό (2021), την Ακροβατική Djigitovka (2021), τον πρώτο Πλαγιοβαδιστή Ίππο στην Έφιππη Τοξοβολία (2021), το επίγειο ισορροπιστικό ασκησιολόγιο με Ισορροπία επί Ιμάντος και Ισορροπία επί Μονορόδου (2021), το ασκησιολόγιο Μαχητικής Τοξοβολίας (2021), την Ναϊτικήν Ίππευση (2021), την Ενάλια Έφιππη Τοξοβολία (2022). Και για την επίτευξη αυτού του έργου, ο Ιδρυτής της Σχολής, Εφιπποτοξότης Αριστοτέλης Ηρ. Καλέντζης, χρειάστηκε να εκπαιδεύσει ο ίδιος 89 νεόλεκτους Ίππους (πέραν των πολλαπλασίως περισσοτέρων Ίππων τους οποίους χειρίσθηκε σε διάφορες ξένες Σχολές) μεταφέροντας ο ίδιος όλη αυτή την τεράστια τεχνογνωσία με χιλιάδες μαθημάτων στους εκπαιδευομένους του, αντιλαμβανόμενος εγκαίρως ότι θα ήταν πολύ ευεργετικό για όλους τους μαθητές, πέραν των τεχνικών γνώσεων, η διαμόρφωση ατομικής ψυχολογίας ικανής να επιτρέψει στο εκπαιδευόμενο άτομο να διεισδύσει στον χαρακτήρα του πολεμιστή, εφ΄ όσον πρόκειται περί διδασκαλίας πολεμικής τέχνης! Έτσι, με αυτό το «σκεπτικό» ο Ιδρυτής των «Ελλήνων Κενταύρων», απεφάσισε και την πρώτην ίδρυση στην Ελλάδα Σχολής Ιππικού Θεάτρου ώστε να διαμορφώσει ψυχολογικώς τους μαθητές των «Ελλήνων Κενταύρων» ως υποδοχείς των παραμέτρων του χαρακτήρος πραγματικού πολεμιστή, θωρακίζοντάς τους έναντι φυσικών φόβων και αναστολών και εισάγοντάς τους βαθύτερα στον ρόλο του Εφιπποτοξότη και, πάντως, του πραγματικού πολεμιστή.


Το σκεπτικό μας

     Εκλαμβάνοντας την Έφιππη Τοξοβολία ως πολεμική τέχνη και όχι ως «άθλημα» (sport) η Σχολή των «Ελλήνων Κενταύρων» κινείται επί άξονος ο οποίος απαιτεί τον εμπλεκόμενο πολεμιστή και όχι αθλητή και αυτό θέτει συγκεκριμένο ψυχολογικό πλαίσιο άνευ του οποίου κάθε απόπειρα εκπαιδεύσεως κρίνεται εκ των προτέρων ως αποτυχημένη.

     Στη δική μας Σχολή ο Εφιπποτοξότης δεν προορίζεται για την απλή κατάκτηση «αθλητικών επιδόσεων» με την κατάκτηση συγκεκριμένων τεχνικών, αλλά κατευθύνεται προς το υπόδειγμα του διακόνου μιας πολεμικής τέχνης με όλες τις πολυπρισματικές παραμέτρους τις οποίες απαιτεί η περίσταση.

     Εξ αρχής (2005) παρατηρήσαμε να προσέρχονται προς εκπαίδευση στη Σχολή μας άτομα τα οποία ήσαν απλώς εντυπωσιασμένα από την εικόνα του «Εφιπποτοξότη», αλλά χωρίς καμία βαθύτερη επίγνωση, καμία συνείδηση, περί των απαιτήσεων της πολεμικής τέχνης της Έφιππης Τοξοβολίας, χωρίς καν να έχουν συνειδητοποιήσει φόβους έναντι του ίδιου του Ίππου με τον οποίο θα ήσαν υποχρεωμένοι να συνεργασθούν και οι φόβοι αυτοί γίνονταν αντιληπτοί από τον Εκπαιδευτή, ήδη, από την πρώτη στιγμή της εισαγωγικής επαφής του νεοεισερχομένου με τον σχολικόν Ίππο. Και τότε, ο Εκπαιδευτής ή οδηγούσε στην πύλη εξόδου τον φοβικό «ενδιαφερόμενο» ή αφιέρωνε χρόνο και τεχνάσματα ώστε να τον βοηθήσει να υπερβεί τους φόβους και τις επιφυλάξεις του, φυσικά, με ζημία χρόνου και, εκατέρωθεν, φθορά ψυχής, κυρίως δε, με επαυξημένη κόπωση του σχολικού Ίππου, κάτι το οποίο θέτει σε κρίσιμη προτεραιότητα ο Ιδρυτής αυτής της Σχολής. 

     Είναι γεγονός ότι το δέος απέναντι σε ένα ζώο πολύ ογκωδέστερο και, κυρίως, υψηλότερο του Ανθρώπου, μάλιστα, δέκα τέσσερις φορές δυνατότερό του, είναι φυσικό να προκαλεί φόβο απέναντι σ΄ αυτό το δίποδο το οποίο δεν φημίζεται και για την εναρμόνισή του με την φύση την οποία εκπροσωπεί ο Ίππος. Έτσι, ουκ ολίγες φορές υποδεχθήκαμε στο Ιππευτήριο νεοεισαγόμενους μαθητές οι οποίοι, συχνά, δεν είχαν «ξαναπλησιάσει» Ίππο στη ζωή τους, εκδηλώνοντας φοβικές αντιδράσεις οι οποίες κάθε άλλο παρά διεμόρφωναν θετικήν εκπαιδευτικήν ατμόσφαιρα.

     Άλλοι πάλι, χρειάζονταν μεγάλη «πίστωση» χρόνου για να υπερβούν τις αναστολές τους προσεγγίζοντας τον Ίππο με αποτέλεσμα να σπαταλώνται ατελείωτες «εργατώρες» χωρίς ανταποδοτικότητα ωφελείας ενώ, σε κάποια περίπτωση ιδιαιτέρως φοβικού μαθητή ο οποίος, μάλιστα, επέμεινε να εκπαιδευθεί και τελικώς βοηθήθηκε και εκπαιδεύτηκε, χρειάστηκε και η διαμεσολάβηση μιας τετραετίας, ώσπου, δια της Σχολής Ιππικού Θεάτρου να συνειδητοποιήσει τον ρόλο του πολεμιστή και να ανταποκριθεί!

     Και γι αυτόν ακριβώς τον λόγο απεφασίσθη η ίδρυση της Σχολής Ιππικού Θεάτρου, μελετώντας την περίπτωση του συγκεκριμένου, φοβικού μαθητή μας και βλέποντας τα θετικά αποτελέσματα εισάγοντας τον φοβικό μαθητή στον ρόλο του πολεμιστή. Στον «ρόλο» όμως, με ό,τι αυτό σημαίνει και σε ό,τι αυτό διαβαθμίζεται.

     Πράγματι, μιλώντας για «εισαγωγή σε ρόλο» αναφερόμεθα σε μιαν επιδερμική προσέγγιση χαρακτήρος «Α’ Βοηθειών» που δεν καλύπτει παρά ένα απειροελάχιστο μέρος του τεραστίου πεδίου ωφελείας του Ιππικού Θεάτρου, όπως το οραματιστήκαμε στους «Έλληνες Κενταύρους».

     Ιδρύοντας το Ιππικό Θέατρο σχεδιάσαμε μια «ψυχολογική συνδρομή» προς τους μαθητές μας δύο …ταχυτήτων. Αφ’  ενός για την αρχικήν ενθάρρυνση του εκπαιδευομένου να υπερβεί βασικούς φόβους και, αφ’  ετέρου για την εμβάθυνσή του στον χαρακτήρα του πολεμιστή, ταυτοχρόνως, με την διαμόρφωση («ποίηση») ήθους, γενόμενος πλέον «ηθοποιός».

     Οι μαθητές μας εισάγονται και στην χρήση ιστορικών αμφιέσεων, όπλων και παρελκομένων, μαθαίνοντας να ιππεύουν με αυτά ενώ τα χειρίζονται, κάτι το οποίο ευνοεί την βιωματική ενσυναίσθηση ενός μεγαλύτερου βάθους «πεδίου» των Εφίππων Πολεμικών Τεχνών με τεράστιο όφελος στην εμπέδωση ευσταθείας ιππικού «καθίσματος» αλλά και ψυχοπνευματικής ισορροπίας με την αυτοσυγκέντρωση να ευνοείται πάνω απ΄ όλα!

     Και σε όλη αυτή την κλιμάκωση του σκεπτικού ο Ίππος παρακολουθεί και συστρατεύεται με την όλη διδασκαλία, παρασυρόμενος και αυτός στο βάθρο του ηθοποιού, όπως η συζυγής σχέση του με τον εκπαιδευόμενο Άνθρωπο προϋποθέτει.

     Συνοψίζοντας, το Ιππικό Θέατρο αναδεικνύει καλύτερους Εφιπποτοξότες αναβαθμίζοντας το εκπαιδευτικό αποτέλεσμα εκπαιδευόμενων σε μια πολεμική τέχνη προικίζοντάς τους με ψυχολογία πραγματικού πολεμιστή, ενώ, παραλλήλως, εξοικονομεί προσπάθειες και χρόνον εκπαιδεύσεως.


Συμπέρασμα

     Και στα τέσσερα χρόνια λειτουργίας της Σχολής Ιππικού Θεάτρου των «Ελλήνων Κενταύρων», όλα τούτα τα παρατηρήσαμε κατά τον πλέον χειροπιαστό τρόπο, αισθανόμενοι απολύτως δικαιωμένοι για την αρχικήν επιλογή της ιδρύσεως αυτής της, τόσο ζωτικής για την ποιότητα της εκπαιδεύσεώς μας, Σχολής.



Κυριακή 6 Νοεμβρίου 2022

Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ ΙΠΠΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ, Μέρος Α' ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ

 Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ ΙΠΠΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

Μέρος Α'

ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ


     "Θ έ α τ ρ ο"  εκ του "θ ε ώ μ α ι" (βλέπω, παρατηρώ) αλλά, "τι" και "γιατί"; "Ποια" η, εν προκειμένω, ακριβής σημασία του "βλέπω" αφού συνεχώς βλέπουμε και παρατηρούμε ακόμη και ως ...μη βλέποντες αφού το "θεώμαι" εκτείνεται πέραν της οράσεως και αγγίζει την υπερορία του "όντως υπάρχειν έστω και αοράτως"; 

     Εν προκειμένω, βλέπουμε και παρατηρούμε ώστε να "απολαύσουμε" διεγέρσεις οι οποίες θέτουν σε δράση νου και συναίσθημα για την διείσδυση στην θεατή και αθέατη αλήθεια της ζωής, προς τέκμαρση συμπερασμάτων βελτιώσεώς της. Διότι, αυτός είναι ο σκοπός του Θεάτρου. 

     Όχι, η διατύπωση «Το θέατρο είναι μίμησις πράξεως» δεν ισχύει, διότι εκφράζει ένα μικρό μέρος και μόνον από τον πλήρη ορισμό του διότι, «θέατρο» είναι μεν η αναπαράσταση (και όχι απλή «μίμηση») πράξεως, αλλά η σημασία του δεν σταματά εδώ, εξικνούμενη έως και στην εξ αυτής της αναπαραστάσεως  σ υ ν α γ ω γ ή  συμπερασμάτων βελτιωτικών του βίου, άνευ της οποίας «συναγωγής συμπερασμάτων» η «θέαση» χάνει το νόημά της. Και, γι αυτόν ακριβώς τον λόγο, η αναπαράσταση δεν συγχωρείται να εμπεριέχει στοιχεία (σκηνοθετικά, σκηνογραφικά κ.ά.) που παραχαράσσουν την πραγματικότητα … «σκηνοθετικής αδείας» (αναιδείας, μάλλον) …ένεκεν! Η σκηνική αναπαράσταση της πράξεως, ως εκ τούτων, θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από την ακριβή μεταφορά των πραγματικών παραμέτρων της αναπαριστώμενης πράξεως, με ακέραιη την  α λ ή θ ε ι α  της ώστε, τα αυθεντικό πρωτογενές υλικό να εγγυάται και την ορθότητα των αναμενόμενων διεγέρσεων του νοός και των συναισθημάτων και την εξ αυτών, συνεπαγόμενη ορθότητα των προσδοκώμενων συμπερασμάτων. Άλλως, τα συμπεράσματα θα είναι ανυπόστατα και η αποστολή του θεάτρου αποτυχημένη, όπως, δυστυχώς είναι, κατά κανόνα, αποτυχημένη η αποστολή του ευρωπαϊκού θεάτρου μετά την Γαλλική επανάσταση και τις ολέθριες συνέπειες των δημοκρατικών επιλογών, όπως, ευστοχότατα σημειώνει ο ειδικός μελετητής Δρ. Χρήστος Γ. Αθανασόπουλος στο βιβλίο του "Προβλήματα στις εξελίξεις του συγχρόνου θεάτρου" (Σιδέρης, 1976, σ. 107):  

παραθέτοντας, επιπλέον και την παρατήρηση του Αμερικανού συγγραφέως και θεατρικού κριτικού Sheldon Warren Cheney ο οποίος, στο βιβλίο του "The Theatre: Three Thousand Years of Drama, Acting and Stagecraft", σημειώνει:


     Επ΄ αυτής δε της αληθείας του ορισμού του θεάτρου θεμελιώνονται, τόσο η ίδρυση, όσο και οι επιλογές διδασκαλίας της Σχολής Ιππικού Θεάτρου των "Ελλήνων Κενταύρων". 


 Ιστορική σύναψη

     Στην Ελλάδα το θέατρο έχει τις ρίζες του στις λατρευτικές γιορτές του θεού Διονύσου όταν, κατά τις διονυσιακές τελετές, ε κ ε ί ν ο ι  οι Έλληνες τραγουδούσαν τον διθύραμβο, ένα είδος αυτοσχεδιαστικού ύμνου από τον οποίο προήλθαν τα πρώτα κείμενα που «γέννησαν» το σκηνικό δράμα.

     Την διθυραμβική ποίηση τραγουδούσαν δύο χορωδίες, με την κάθε μία να τραγουδά  μία στροφή και ονομάστηκαν «χοροί» με τον αρχηγό τους «εξάρχοντα». Τα μέλη του χορού απήγγελλαν  φορώντας δέρματα τράγου και, από αυτό, καθιερώθηκε ο όρος «τραγωδία» με τον κορυφαίο του χορού να θεωρείται ως ο πρώτος ηθοποιός του κόσμου.

     Ο ποιητής Θέσπις, «αρχιτέκτων» της τραγωδίας και, πιθανώς, πρώτος ηθοποιός, στα μέσα περίπου του 6ου αι. π.χ.χ., διεχώρισε τον εξάρχοντα, ο οποίος ήταν ο κορυφαίος του διθυράμβου, παρεμβάλλοντας στον διθύραμβο απαγγελία με άλλο μέτρο και διαφορετική μελωδία από εκείνα του χορού. Έτσι, επειδή ο εξάρχων του χορού - που έφερε προσωπείο, δηλαδή μάσκα - έκανε διάλογο με το χορό και απεκρίνετο (αρχ. ὑπεκρίνετο) στις ερωτήσεις του, ονομάστηκε υποκριτής, δηλαδή ηθοποιός.

     Τον 6ο αιώνα π.χ.χ. δημιουργήθηκαν και οι πρόδρομοι της αττικής τραγωδίας. Το αρχαίο ελληνικό θέατρο διακρίνεται: (α) στην τραγωδία, με τους Σοφοκλή, Αισχύλο, Ευριπίδη, και (β) στην κωμωδία, με τον Αριστοφάνη.


Ιππικό Θέατρο

     Το Ιππικό Θέατρο συνιστά συνδυασμό της θεατρικής και της ιππικής παραμέτρου, προσθέτοντας και την σκηνική παρουσία του Ίππου με ό,τι αυτή συνεπάγεται, δηλαδή, την απόδοση υποκριτικού ρόλου στον Ίππο και την ανάδειξη της σκηνικής σχέσεως μεταξύ Ανθρώπου και Ίππου με την σχέση αυτή να αποτελεί πλαίσιο ρόλων που μπορεί να εμπεριέχουν και το στοιχείο της ιππεύσεως. 



Θέατρο και Ψυχολογία

     Το θέατρο είναι ψ υ χ α γ ω γ ί α, όχι «διασκέδαση», τουτέστιν, α γ ω γ ή της ψ υ χ ή ς και στο σημείο αυτό το Θέατρο «συναντά» την Ψυχολογία. Τούτο σημαίνει ότι το Θέατρο καλείται να προκαλέσει τον ακρογωνιαίο λίθο της ψυχής που είναι το  σ υ ν α ί σ θ η μ α  και να το αναδείξει επί τα βελτίω της αναμορφώσεως του κόσμου και της ζωής. Αλλά, «τι», ακριβώς, είναι το  «συναίσθημα»;

     Συναίσθημα είναι η υποκειμενική, συνειδητή εμπειρία η οποία διαμορφώνει νοητικές καταστάσεις και συγκίνηση που πυροδοτούν ψυχοσωματικές αντιδράσεις. Βρίσκεται  σε άμεση σύνδεση με την προσωπικότητα, την ιδιοσυγκρασία της και την διάθεσή της, ενώ επηρεάζεται από την ορμονική κατάσταση και νευροδιαβιβαστές όπως η ντοπαμίνη, η νοραδρεναλίνη, η σεροτονίνη, η ωκυτοκίνη και η κορτιζόλη. Το «αποτύπωμα» του συναισθήματος «ανιχνεύεται», κατά κανόνα, στις εκφράσεις του προσώπου, της φωνής και της στάσεως του σώματος, είναι δε η «κινητήρια δύναμη» των κινήτρων. Πολύ βαθύτερο από την απλή «αίσθηση», το αίσθημα μπορεί να επηρεάσει ακόμη, αναλόγως της εντάσεώς του, ακόμη  και τον καρδιακό ρυθμό και εντοπίζεται ακόμη και από εξωτερικούς παρατηρητές της όψεως και συμπεριφοράς του φορέως του. Το συναντούμε σε όλα τα θηλαστικά και όχι μόνον στον Άνθρωπο επηρεάζει δε την συμπεριφορά μας κατά τέτοιον τρόπον ώστε, κάποτε, αυτή να μην είναι λογικώς ερμηνεύσιμη.

     Εκ των ως άνω, αντιλαμβάνεται ο αναγνώστης τον ζωτικό ρόλο της Ψυχολογίας ως πυρήνος του Θεάτρου, βεβαίως και του Ιππικού Θεάτρου εφ΄ όσον σε αυτό, δύο ταξιδερμικώς διαφορετικά είδη  θ η λ α σ τ ι κ ώ ν  συμπράττουν για ένα κοινό αποτέλεσμα! Και τούτο σημαίνει και το χρέος επιλογής της προσφορότερης (από πολλές απόψεις) «Σχολής» Ψυχολογίας επί της οποίας θα πρέπει να «κινηθεί» μία συγκροτημένη Σχολή Ιππικού Θεάτρου, όπως η δική μας!