Τρίτη 24 Σεπτεμβρίου 2024

ΠΡΟΣΚΤΗΜΑ ΙΕΡΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΕΩΣ

 ΠΡΟΣΚΤΗΜΑ ΙΕΡΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΕΩΣ



     Kάποτε στάλθηκε ως δώρο από την μεγαλύτερη προσωπικότητα της νεώτερης Ευρωπαϊκής Ιστορίας στον επιφανή Έλληνα φίλο του ο οποίος μόλις είχε παρουσιάσει τον πρώτο τηλεοπτικό δέκτη στον τότε δημοσιογραφικό κόσμο. Περιείχε ένα εκπληκτικό "Aubusson" και παρέμεινε στο πανέμορφο διαμέρισμα της καρδιάς των Αθηνών όπου διέμενε ο Έλληνας αποδέκτης του υψηλού δώρου και όλοι οι επισκέπτες του το θαυμάζαμε επί χρόνια. Σήμερα, αυτή η ιστορική προθήκη, κατασκευασμένη στη προπολεμική Γερμανία, μετά από την ευγενή προσφορά κληρονόμων προς τους "Έλληνες Κενταύρους", υποδέχεται μέρος των βραβείων με τα οποία έχει τιμηθεί διεθνώς η Σχολή μας, αφού το σύνολο των βραβείων της δεν ...χωρούν σ' αυτή την ήδη μεγάλη προθήκη.

     Υποκλινόμενοι στην μνήμη του αρχικού μεγάλου δωρητή και ευγνώμονες προς τους κληρονόμους του αειμνήστου φίλου επιφανούς Έλληνος, ευλαβώς εναποθέτουμε το νέο πρόσκτημα στην αρμόζουσα θέση υπερήφανοι τόσον για την προθήκη και την ιστορία της όσον και για το περιεχόμενό της. 

Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου 2024

ΕΝΩ Ο ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΑΣ ΣΥΡΡΙΚΝΩΝΕΤΑΙ... ...Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΑΝΑΠΝΕΕΙ

ΕΝΩ Ο ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΑΣ ΣΥΡΡΙΚΝΩΝΕΤΑΙ... 

...Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΑΝΑΠΝΕΕΙ



     Στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ξεκίνησε η μεγάλη δίκη κατά του Ισραήλ με την κατηγορία του γενοκτόνου, κατόπιν προσφυγής της Νοτίου Αφρικής η οποία, σημειωτέον, υπήρξε έντονη υποστηρίκτρια του ...Τελ Αβίβ!...

     Στην Ιταλία η αντιφασιστική δημοκρατία δολοφονεί και στην περιοχή Tuscolana της Ρώμης, σε δημόσιο μνημόσυνο τριών δολοφονημένων Ιταλών πατριωτών από παρακρατικούς εγκληματίες, εκατοντάδες παριστάμενοι χαστούκισαν την άναρχη αντιφασιστική δημοκρατία υψώνοντας το χέρι σε φασιστικό χαιρετισμό... Στην Ιταλία με τα 1400 μνημεία που τιμούν τον Μπενίτο Μουσολίνι και τον Ιταλικό Φασισμό!

     Στην Γερμανία η οποία υφίσταται οικονομική κατάρρευση, το Γραφείο Προστασίας του Συντάγματος (η ασφάλεια του καθεστώτος) και σε έκθεσή του καλεί σε συναγερμό υπογραμμίζοντας την αλματώδη αύξηση των υποστηρικτών του ΙΙΙ Reich και του Αδόλφου Χίτλερ και προβλέποντας την, επικείμενη, ακόμη μεγαλύτερη διόγκωση των τάξεών τους! Και οι τελευταίες εκλογές απέδειξαν ότι έχουν κάθε λόγο να τρέμουν την ανέλιξη οι επαγγελματίες "αντιφάδες"!

     Στην Ελλάδα, μας αιφνιδιάζει το καλύτερο εξ όλων, όταν η σημαντική Αρχαιολόγος μας κ. Αγγελική Κοτταρίδη, αναφερόμενη στο εμβληματικό αρχαιολογικό μνημείο της Βορείου Ελλάδος, στο Ανάκτορο των Αιγών, παραδέχεται δημόσια, σε συνέντευξή της, την υπεροχή της Πεφωτισμένης Ηγεμονίας έναντι της δημοκρατίας, υπογραμμίζοντας το μεγαλείο της πλατωνικής αριστοκρατικής και αντιδημοκρατικής σκέψεως!

ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ 2024

 ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ 2024



     Eλαύνων εξ Εκείνων τα ρήματα, όντας πεπεισμένος σε αυτά, ο Συνασκούμενος Πολυδεύκης, εξεπροσώπησε τους "Έλληνες Κενταύρους" στην τελετή των Θερμοπυλών η οποία υπήρξε οργανωτική πρωτοβουλία του αξίου Συνέλληνος, επικεφαλής, του Αρχαιοπρεπούς Οπλιτικού Αγήματος "ΑΡΕΣ ΑΝΑΞ"! 

     Τιμώντας Προγόνους και πειθόμενοι σε όσα αδιαλείπτως κελεύουν, οι "Έλληνες Κένταυροι" παραμένουμε ευγνώμονες τόσο προς τον Συνασκούμενό μας, όσο και προς το Αρχαιοπρεπές Οπλιτικό Άγημα "ΑΡΕΣ ΑΝΑΞ" και τον επικεφαλής του.  

Τ Ο Ξ Ο Β Ο Λ Ι Α

Τ Ο Ξ Ο Β Ο Λ Ι Α


     Εκφράζοντας, κυρίως, την  π ο λ ε μ ό χ α ρ η  αλλά και την, προς επιβίωση, ‘θηρευτική’ διάθεση του Κρο Μανιόν, η Τοξοβολία εμφανίζεται 40.000 χρόνια πριν, αναθέτοντας τον ρόλο του ιστορικού «αναδόχου» στον πρωτόγονο αυτό προπάτορα.

     Πρώτη επινόηση προς κάλυψη της ανάγκης για ένα εκηβόλο  ό π λ ο  προς διεκπεραίωση των Πολέμων, η Τοξοβολία αποτελεί τον μακρυνό προπομπό της εκηβόλου οπλικής τεχνολογίας η οποία έμελλε να ανακτήσει τον μακραίωνα χαμένο της χρόνο, για να εκτοξευθεί γεωμετρικά σε ύψη τελειώσεως μόλις στον 20ό αιώνα!

     Τα πρώτα ιστορικώς τεκμαρτά τόξα ανάγονται στην στ΄ χιλιετία π.Χ., ενώ, στους Μεσογειακούς λαούς πρωτοεντοπίζονται αρχικά στους Αιγυπτίους κατά την ‘ανατολή’ της Α΄Δυναστείας (5000 π.Χ.) και ανάλογα προς τα Φαραωνικά τόξα των Θηβαϊκών γλυπτών είναι και τα τόξα του Κρητομυκηναϊκού Πολιτισμού (β΄ χιλιετία π.Χ.)

    Εκείνο το οποίο τελικά επικράτησε ως πλέον ισχυρό ήταν το Σκυθικό τόξο που εισήχθη στις κοιλάδες του Νείλου και του Ευφράτη από τους Ασσυρίους, Σκύθες και Χετταίους κατακτητές. Το τόξο αυτό απετέλεσε το κύριο όπλο των Σκυθοπερσικών λαών με δίπηχες μήκος και τριπήχη βέλη.

     Γενικά, στο τόξο διέπρεψαν οι Ασιάτες και κυρίως οι Σκύθες και οι Πάρθοι ενώ, κατά την ακμή της Ελλάδος, τόξα έφεραν οι ‘ψιλοί’ στρατιώτες (Ξεν. Ανάβ. Α. 2,9). Οι Κρήτες υπήρξαν ικανοί μισθοφόροι τοξότες άλλοτε υπηρετούντες στις τάξεις των Ελληνικών στρατών κι άλλοτε στις τάξεις των στρατών των συμμάχων των Ρωμαίων (Ξεν. Ανάβ. Α. 2,9 και Liv. Xiii.35).


To Σκυθικό τόξο ήταν συμπαγές, ημικυκλικό.
     Το Ελληνικό τόξο (ο “βιός”, κατά τον Όμηρο) απετελείτο από δύο ακραία καμπύλα μέρη (‘κέρατα’) τα οποία συνέδεε ένα κεντρικό (“πήχυς”) το οποίο αποτελούσε και την λαβή (Ομ. Ιλ. Δ, 105-126). Η χορδή του κατεσκευάζετο από νεύρο ή ιμάντα βοδινό (“νευρά βοεία”) η οποία στο μεν ένα άκρο της ήταν σταθερά στερεωμένη ενώ στο άλλο, όποτε επρόκειτο να τοξευθεί βέλος, στερεώνονταν σε ένα είδος αγκίστρου (“κορώνη” ή  “χρυσέη” όπως ο Όμηρος την αναφέρει ποιητικά). Το βέλος (“οϊστός” ή “ιός”) απετελείτο (βλ. Ησιοδ. Ασπ. 130-135) από την “αιχμή”, τον “ξυστό”, την “πτέρυγα” και την "γλυφίδα", διαθέτοντας μέσο συνολικό μήκος 50 έως 60 εκατοστομέτρων. Η αιχμή (“άρδις”, Ηροδ. Α 215, Δ 81) ήταν χάλκινη (“χαλκήρη” την αποκαλεί ο Όμηρος στην Ιλιάδα, Ε 662) ενώ κάποιες αιχμές, μάλλον Περσικές, βρέθηκαν να είναι κατασκευασμένες από κατάλληλα διαμορφωμένο αιχμηρό λίθο. Η συνήθεια της “βαφής” των αιχμών με δηλητήριο εθεωρείτο ως βάρβαρο έθος αν και ο Οδυσσέας πηγαίνει στους Θεσπρωτούς για να προμηθευθεί αυτό το “ανδροφόνο φάρμακο” (Ομήρου Οδύσσεια Α 261-263). Ο ξυστός (κορμός) του βέλους ήταν ξύλινος ή καλάμινος, λεπτός και λείος. Ξυστοί που βρέθηκαν σε Αιγυπτιακούς τάφους είχαν μήκος 22-34΄΄. Η πτέρυγα ενός Ελληνικού βέλους ήταν κατασκευασμένη από φτερά μαύρου αετού (όπως στην περίπτωση των βελών του Ηρακλέους, Ησίοδ. Ασπ. 130). Η  "γλυφίς" ήταν η απόληξη του ξυστού στην οποία εισήρχετο η νευρά του τόξου. Τα αρχαία βέλη δεν διέθεταν το επιπρόσθετο πυθμένιο που διαθέτουν τα σύγχρονα βέλη και το σημείο εγκαθιδρύσεως της νευράς δεν ήταν παρά η ίδια η βάση του κορμού του βέλους ανάλογα διασκευασμένη. Σε πολιορκίες ή ναυμαχίες συχνά ετοξεύοντο βέλη πυρφόρα (Δίων. Κάσς. Ν 34) προς μετάδοση εμπρηστικού αποτελέσματος. Χαρακτηριστική είναι η αναφορά του Ιστορικού Αρριανού (Αλεξ. Ανάβ. 18/6, 21/3 κ.α.) περί της αντιμετωπίσεως των ανδρών του Μεγάλου Αλεξάνδρου από Ασιάτες τοξότες με βέλη “πυρφόρα”.


     Όταν το τόξο δεν εχρησιμοποιείτο εφέρετο σε τοξοθήκη η οποία ωνομάζετο “γωρητός” (Ομ. Οδ. Φ 54) συνώνυμον της “φαρέτρας” όπου εφυλάσσοντο τα βέλη. Τέτοιες τοξοθήκες αναπαριστώνται στα γλυπτά της Περσεπόλεως με εξαιρετική λεπτομέρεια. Έναν τέτοιο ‘γωρυτό’ βλέπουμε ανάγλυφο και στο Μουσείο Pio-Clementino. Η φαρέτρα ήταν μία σκύτινη θήκη στην οποία εφυλάσσοντο μόνον βέλη, συνήθως 10-15. Οι Έλληνες την κρεμούσαν στην πλάτη με το στόμιό της προς τον δεξιό ώμο μέσω ενός ιμάντα τον οποίο καλούσαν “τελαμώνα”, ενώ, οι βάρβαροι την κρεμούσαν στην ζώνη προς την αριστερή οσφύ (Ηρδ. Β 141, Ζ 61). Συχνά η φαρέτρα έκλεινε με σκέπασμα (“πώμα”, Ομ. Ιλ. Δ 116, Οδ. Θ 3,14) και κάποιες από αυτές άνοιγαν και από τα δύο άκρα τους (“αμφηρεφείς” ). Επίσης, μία άλλη λύση ταυτοχρόνου φυλάξεως του τόξου και των βελών έδινε το “τοξοφάρετρον” (Μαυρικ. Στρατ. 1,2).


     Σε ό,τι αφορά στην στάση τοξεύσεως μας δίνει πληροφορίες απότμημα γλυπτού από το σύμπλεγμα του Ναού της Αίγινας το οποίο φυλάσσεται στο Μόναχο. Η στάση αυτή, ημιγονυπετής, υπαγορεύονταν από τις ανάγκες προφυλάξεως του βάλλοντος και τον περιορισμό της εκθέσεώς του στις εχθρικές βολές.



     Ο επικός Όμηρος χρησιμοποιεί για το τόξο τα επίθετα “καμπύλον” (Ιλ. Γ 17), “κυκλοτερές” (Ιλ. Δ 124), “αγγύλον” (Ιλ. Ε 209), “παλίντονον” (Ιλ.Θ 266), ενώ την προετοιμασία για βολή την εκφράζει ως “τόξου πήχυν ανέλκειν” (ΙΛ. Λ 375) και “τανυομένης της νευράς συνεκάμπτετο το τόξον εις σχήμα ημικυκλίου” (Iλ. Δ 123-124). Επίσης, το τέντωμα της χορδής το εξέφραζε ως “τόξα τιταίνειν” ( Ιλ. Ε 97 και Θ 266 ) αλλά και “τόξον έλκειν” (Ιλ. Λ 582) και “ανέλκειν” (Ιλ. 375 και Ν 583)


Χρωματική αναπαράσταση δυτικού αετώματος
του Ναού της Αφαίας, Αιγίνης.
["ΠΟΛΥΧΡΩΜΟΙ ΘΕΟΙ",  κατά Brinkmann]


     Γενικά, η ηρωϊκή περί το “μάχεσθαι” αντίληψη των Ελλήνων είχε “υπερ-μεγεθύνει”, πρωτίστως, την ανάπτυξη της μάχης σώμα προς σώμα  και δευτερευόντως εκείνη των βραχέων αγχεμάχων όπλων (ξίφους και λόγχης). Η γενναία προσκόλλησή τους στο ιδανικό της Ευψυχίας του Πολεμιστού παρέβλεψε μέχρι περιφρονήσεως την υιοθέτηση της ευρείας χρήσεως  των εκηβόλων όπλων με μόνη εξαίρεση, και όχι τυχαία, το ακόντιο: τούτο, διότι η χρήση του ακοντίου υπαγόρευε εκείνη την στάση του Ακοντιστού ο οποίος αναγκαστικά επολέμα  ο ρ θ ό ς και  α κ ά λ υ π τ ο ς  ενώπιον του αντιπάλου ενώ οι Τοξότες μπορούσαν να βάλλουν  η μ ι γ ο ν υ π ε τ ε ί ς  καλυπτόμενοι  π ί σ ω  από τοξοβλητικές θυρίδες και προστατευτικά προκαλύμματα. Για τον παραπάνω λόγο η Τοξοβολία ( “Τοξική” ) ουδέποτε εισήχθη στα Γυμνάσια, στις Παλαίστρες και στα Στάδια παρά την περί του αντιθέτου εισήγηση του, οξυδερκούς και εξαιρετικώς παιδαγωγικού, Πλάτωνος:
     «Το δ’ εξής τούτοις, οικοδομίαι μεν είρηται γυμνασίων άμα και διδασκαλείων κοινών τριχής κατά μέσην την πόλιν, έξωθεν δε ίππων αυ τριχή περί το άστυ γυμνάσιά τε και ευρυχώρια, τοξικής τε και των άλλων ακροβολισμών ένεκα διακεκοσμημένα, μαθήσεώς τε άμα και μελέτης των νέων.»  (Νόμοι 7,  804)                                                                  
     Εξ’ άλλου, είναι χαρακτηριστικό ότι όταν ο Ίφιτος, ο γιός του Ευρύτου, επανίδρυσε τους περιοδικούς Ολυμπιακούς Αγώνες  δ ε ν  συμπεριέλαβε ως αγώνισμα την Τοξοβολία η οποία ουδέποτε κατέστη αμιγώς Ελληνικό Άθλημα.

Ο Τoξότης του δυτικού αετώματος
του Ναού της Αφαίας, Αιγίνης
[κατά Brinkmann].

     Σε επίταση της ηρωϊκής περί “ευψυχίας” αντιλήψεως των Ελλήνων, η νικηφόρα έκβαση των Μηδικών πολέμων δικαίωσε την επ΄αυτής ιδεολογική εμμονή τους μέχρι σημείου να καυχώνται για την προσήλωσή τους στο ιδανικό της γενναιότητος που ήθελε τον Πολεμιστή να μάχεται τον αντίπαλο εκ του συστάδην ορθός και ακάλυπτος. Οι Έλληνες χρησιμοποιώντας τα αγχέμαχα όπλα τους και κατισχύοντας επί του αντιπάλου ο οποίος εχρησιμοποίησε, κατά κανόνα, εκηβόλα τόξα, τότε ανέλαβαν το δικαίωμα να κομπάζουν με μία φράση που καθιέρωσαν ώστε να καταδείξουν και να καταστήσουν διακριτές δύο αντιθετικές 'θεάσεις' Πολέμου που αναμετρήθηκαν: «Δόρατος Ισχύς και Τόξου Ρύμα » (Αισχ. Πέρσες 147).



Το αέτωμα του Ναού της Αθηνάς, στην νήσο Αίγινα
[ 500 - 480 ]

     Παρά ταύτα, η Τοξοβολία αναφέρεται συχνά στα αρχαία Ελληνικά κείμενα και πολλοί επιδέξιοι Τοξοβόλοι κατονομάζονται στο πέρασμα της Ελληνικής Ιστορίας.

     Πρώτος Τοξοβόλος και μάλιστα από την τάξη των Θεών, ο Απόλλων ο οποίος δεν δίστασε να θανατώσει τον πρώτο ...Τοξοβόλο από την τάξη των θνητών, τον Εύρυτο, βασιλέα της Οιχαλίας ή Αχαίας με αφορμή τον ανταγωνισμό στην ...Τοξοβολία!

     Από τους ημιθέους, ο Ηρακλής πραγμάτωσε τον έναν από τους δώδεκα άθλους του χάρη στην Τοξοβολία: χρησιμοποιώντας εύστοχα και γρήγορα το τόξο του εξόντωσε τα σμήνη των Στυμφαλίδων ορνίθων που κατέτρωγαν τα σπαρτά στις όχθες της Αργοκορινθιακής λίμνης Στυμφαλίας.

     Μέγας δάσκαλος της Τοξοβολίας υπήρξε ο σοφός Κένταυρος Χείρων στον οποίο θα μπορούσε να ‘πιστωθεί’ η μυθική ‘πατρότητα’ της, παρ’ Έλλησι, Έφιππης Τοξοβολίας. Στο μυθικό του πρόσωπο ταυτίζονται τα τέσσερα χαρακτηριστικά-συνιστώσες του Αθλήματος: το Πνεύμα, η Ρώμη, η Ιππική και η Τοξευτική.

     Από τις θήλεις, η Θεά Άρτεμις εμφανίζεται ως Τοξότις ενώ γνωστή για την τοξευτική της δεινότητα παραμένει και η ηρωϊδα Αταλάντη, κόρη του Ιάσου, η οποία συμμετέσχε στο κυνήγι του Καλυδωνίου κάπρου τον οποίο σκότωσε μεν ο Μελέαγρος αφού, όμως, προηγουμένως εκείνη επλήγωσε με το βέλος της.

Aναπαράσταση της Πεπλοφόρου Κόρης της Ακροπόλεως  
[κατά Brinkmann].

     Ο Όμηρος αναφέρεται κι αυτός σε Τοξότες και σε Τοξοβολία. Από τους Τρώες, ως Τοξότης αναφέρεται ο Έλενος, ένας από τους πενήντα γιούς του Πριάμου καθώς και ο αρχηγός των Ιδαίων ο Πάνδαρος. Από τους Έλληνες αναφέρονται οι Κρήτες υπό τον Μηριόνη, οι Λοκροί υπό τον Τεύκρο του Οιλέως και οι Νοτιοθεσσαλοί  υπό τον Φιλοκτήτη. Τέλος, ως Τοξότης αναφέρεται ο Οδυσσέας. Επίσης, δύο αναφορές Τοξοβολίας γίνονται στα Ομηρικά έπη, η μία στην Ιλιάδα ( Ψ 859-883 ) όταν ο Αχιλλέας ωργάνωσε αγώνες στην μνήμη του φίλου του Πατρόκλου (με νικητή τον Μηριόνη επί του Τεύκρου) και η άλλη στην Οδύσσεια ( φ 72-423 ) όταν ο Οδυσσέας αντιμετώπισε τους μνηστήρες της Πηνελόπης επιστρέφοντας στο σπίτι του.

     Στην Αθήνα, γνωστοί ως φέροντες τόξο ήσαν οι “Δημόσιοι” (ή, “Δημόκοινοι”) δηλαδή, αιχμαλωτισμένοι βάρβαροι οι οποίοι, αφού εξανθρωπίζονταν κι εκπαιδεύονταν ‘δημοσία δαπάνη’, τους ανετίθετο ο ρόλος του ‘αστυνομικού’ ο οποίος εθεωρείτο ευτελής και προοριζόμενος για κατώτερους ‘πολίτες’-δούλους (Schneider, εις Ξενοφ. Απομν. Γ 6 παρ. 1, Πλάτ. Πρωτ. 319 και σημ. ώδε του Heindorf, Αριστοφ. Αχαρν. 54 και Σχολ.). Λόγω του ότι ήσαν επιφορτισμένοι με την εκτέλεση σωματικών ποινών και βασάνων (“ο των ένδεκα υπηρέτης”, Πλάτ. Φαίδ. 116Β) απεκαλούντο και “Δήμιοι” αλλά και “Σπευσίνειοι” (από τον διοργανωτή του σώματος, Πολυδ. Η 131,132, Φώτιος “Τοξόται”) ή και “Σκύθες” λόγω της καταγωγής τους. Προερχόμενοι εξ αιχμαλωσίας από την μάχη της Σαλαμίνoς, οι Δημόσιοι ήσαν αρχικά 300, κατόπιν δε ανήλθαν σε 1200 και οι επικεφαλής τους ωνομάζοντο “Τόξαρχοι”.

      Εκτός των Δημοσίων, στην Αθήνα ωργανώθηκε και το σώμα των “Αστικών Τοξοτών” αποτελούμενο από 10 εξ εκάστης Φυλής,  από τα μέσα δε του 5ου π.Χ. αιώνος ο αριθμός ανήρχετο σε 100 (δηλαδή, το 1/10 των Οπλιτών) συντεταγμένους σε 4 Ταξιαρχίες και φέροντες Σκυθική περιβολή. Το σώμα αυτό κατόπιν ενισχύθηκε με ξένους Τοξότες, Ροδίους, Σικελούς, Αιτωλούς και, κυρίως, Σκύθες και Κρήτες. Τέλος, Τοξότες χρησιμοποίησε ο Φίλιππος της Μακεδονίας, ο Μέγας Αλέξανδρος κι ο Πύρρος της Ηπείρου.


      Στους Ρωμαίους το τόξο διεδόθη από τους Ετρούσκους και Τοσκανούς χρησιμοποιήθηκε δε από τον Β΄ Καρχηδονιακό πόλεμο. Ο Βιργίλιος αποδίδει την χρήση του τόξου ως κυρίου όπλου στους Τυρρηνούς, ενώ, ο Σκιπίων ο Αφρικανός υπήρξε από τους πρώτους που εισήγαγαν στον Ρωμαϊκό στρατό Τοξότες (“Sagittarii”). Ωργανωμένες κοόρτεις Τοξοτών εμφανίζονται στους αυτοκρατορικούς χρόνους ενώ, πηγή στρατολογήσεως Τοξοτών για τον στρατό των Ρωμαίων υπήρξε η Κρήτη, κυρίως, κατά τους μετα-διοκλητιανείους χρόνους.



     Στον Δυτικό Κόσμο, χρήση του τόξου έκαναν οι Γαλάτες, οι Σκανδιναυοί και οι Ούννοι πολεμιστές, ενώ οι Γότθοι, οι Γερμανοί και οι Φράγκοι έδειχναν να μην υπολογίζουν και πολύ σ΄αυτό! Από το Νορμανδικό τόξο προήλθε και το “μακρύ” (“Longbow”) Αγγλικό τόξο. Μετά τις μάχες του Κρεσύ και Πουατιέ, ο Κάρολος ΣΤ΄ αναγκάσθηκε να ιδρύσει (1411) συντεχνίες Τοξοτών στις κύριες πόλεις της Γαλλίας.


     Οι Γάλλοι διετήρησαν τους Τοξότες μέχρι την εποχή του Λουδοβίκου ΙΒ΄, οι Άγγλοι μέχρι τα μέσα του ΙΖ΄αιώνος, οι Ρώσσοι μέχρι το 1807 και οι Τούρκοι μέχρι την πολιορκία της Βούδας (1686).

ΣΠΑΡΤΗ: Π Α Ρ Θ Ε Ν Ω Ν Α Σ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

 ΣΠΑΡΤΗ: 

Π Α Ρ Θ Ε Ν Ω Ν Α Σ 

ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ



     Παραφράζοντας το γνωστό "περί κακού" γνωμικό, στην Ομάδα των "Ελλήνων Κενταύρων" θα λέγαμε ότι "ενός καλού μύρια άριστα έπονται", όπου, βεβαίως, το "καλό" δεν είναι άλλο από την Έφιππη Τοξοβολία, πέριξ της οποίας "ανιδρύονται" μύρια όσα άριστα, μεταξύ των οποίων και η Βιβλιοθήκη της Ομάδος μας στην οποία, προσφάτως, αποθησαυρίστηκε ένα μεγάλο μέρος, αμιγώς ελληνικού ενδιαφέροντος, του προσωπικού αρχείου του Γερμανού Πτεράρχου Walter Hellmuth Wolfgang Felmÿ. Περί της προσωπικότητος του Πτεράρχου παραθέτουμε εν συνεχεία το βιογραφικό του όπως το εμφανίζει η παντελώς αναξιόπιστη "Wikipedia", η οποία, άλλωστε, αποκλείεται και ως "πηγή" σοβαρών μελετών! Ο λόγος αυτής της προτιμήσεώς μας είναι για να καταδείξουμε την σημασία της προσωπικότητος του Πτεράρχου Walter Hellmuth Wolfgang Felmÿ ακόμη και δια των αράδων μιας τόσο, κακοπίστως, προκατειλημμένης "πηγής" η οποία, εμμέσως πλην σαφέστατα, του αναγνωρίζει πολλά, έστω και ...ξεροκαταπίνοντας! 

Ο Πτέραρχος Walter Hellmuth Wolfgang Felmÿ

Χέλμουτ Φέλμυ 

Ο Χέλμουτ Φέλμυ (γερμανικά: Hellmuth Felmy) ήταν Γερμανός στρατιωτικός, πτέραρχος και σωματάρχης, που έδρασε στον Α΄ και Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο τέλος του οποίου χαρακτηρίστηκε εγκληματίας πολέμου και προσήχθη σε συνακόλουθη της δίκης της Νυρεμβέργης, της επιλεγόμενης "δίκης των ομήρων" (hostages trial) ή Δίκης του Λιστ.

Γενικά

Γεννήθηκε στο Βερολίνο στις 28 Μαΐου του 1885. Το 1904 εντάχθηκε στον αυτοκρατορικό γερμανικό στρατό και το 1912 εκπαιδεύτηκε στην αυτοκρατορική αεροπορία στρατού, τον κλάδο τον οποίο και ακολούθησε.

Στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο ανέλαβε διοικητής μοίρας στις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Μέσης Ανατολής υπέρ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στη διάρκεια του μεσοπολέμου ανέλαβε διάφορες διοικητικές θέσεις στρατού και αεροπορίας. Το 1938 ανέλαβε ανώτερος διοικητής αεροπορικών δυνάμεων.

Με την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ανέλαβε διοικητής της 2ης Σμηναρχίας της Λουφτβάφε από την οποία παύτηκε δύο ημέρες μετά το «περιστατικό Μεχέλεν», που αφορούσε πτώση κατασκοπευτικού αεροσκάφους δια του οποίου περιήλθαν στους αγγλογάλλους γερμανικά σχέδια επίθεσης στην Ολλανδία, που συνέβη στις 10 Ιανουαρίου του 1940. Τελικά ένα χρόνο μετά, το 1941, ανακλήθηκε από το Αρχηγείο της Βέρμαχτ προκειμένου ν΄ αναλάβει 30ήμερη επιχείρηση στο Ιράκ μετά την οποία και ανέλαβε αποστολή στη κατεχόμενη Ελλάδα.

Στην Ελλάδα ανέλαβε διοικητής, Σωματάρχης, των νοτίων γερμανικών στρατευμάτων και συγκεκριμένα του 68ου Σώματος στρατού κατά το χρονικό διάστημα 1942 – 1943, μέχρι την αποχώρηση των Γερμανών και την μετεγκατάστασή τους στη Γιουγκοσλαβία όπου ανέλαβε διοικητής του 34ου Σώματος στρατού με το οποίο αντιμετώπισε τις επιθέσεις των εκεί αντιστασιακών ομάδων.

Με τη λήξη του πολέμου συνελήφθη από τους συμμάχους, παρέμεινε αιχμάλωτος, και το 1948 προσήχθη στο Δικαστήριο της Νυρεμβέργης ως εγκληματίας πολέμου για τη δράση του στην Ελλάδα, από το οποίο και καταδικάστηκε σε 15ετή φυλάκιση, πλην όμως 2,5 χρόνια μετά, στις 15 Ιανουαρίου του 1951, αφέθηκε ελεύθερος.

Ο Χέλμουτ Φέλμυ πέθανε στις 14 Δεκεμβρίου του 1965 στη πόλη Ντάρμσταντ της τότε Δυτικής Γερμανίας.

Δράση στην Ελλάδα

Ο Σωματάρχης Χ. Φέλμυ κατά την εγκατάσταση και παραμονή του στην Ελλάδα εκτελούσε ταυτόχρονα και χρέη Φρουράρχου Αθηνών. Υπό την ιδιότητα αυτή επέδειξε ΄γενικά ένα μετριοπαθή χαρακτήρα[εκκρεμεί παραπομπή] ενώ τα ανθρωπιστικά του αισθήματα άρχισε να τα επιδεικνύει μόλις αποχώρησε από την Ελλάδα για Γερμανία, μέσω Βουλγαρίας ο διαβόητος στρατηγός των SS Βάλτερ Σιμάνα υπό τις διαταγές του οποίου και μόνο είχαν τεθεί και ενεργούσαν όλες οι αστυνομικές δυνάμεις και τα συγκροτημένα τάγματα ασφαλείας.

Μέσα από τις διάφορες συναναστροφές και φιλίες που είχε αναπτύξει με Έλληνες επίσημους και ανεπίσημους δεν υπάρχει αμφιβολία ότι διατηρούσε επαφές και με τους Άγγλους[εκκρεμεί παραπομπή]. Μπορεί βέβαια τους κομμουνιστές να μη τους συμπαθούσε πλην όμως δεν ενήργησε καμία σε βάρους τους ιδιαίτερη δίωξη[εκκρεμεί παραπομπή]. Μόλις ανέλαβε κύριος της κατάστασης απελευθέρωσε από το στρατόπεδο συγκέντρωσης Χαϊδαρίου όλους τους Έλληνες πολιτικούς που κρατούνταν εκεί μεταξύ των οποίων τον Θεμιστοκλή Σοφούλη, τον Γεώργιο Καφαντάρη και τον Στυλιανό Γονατά που ίσως ν΄ αναγνώριζε την αξία τους, ή με αυτό να ικανοποίησε πιθανό αίτημα του τότε πρωθυπουργού Ι. Ράλλη.

Αξιοσημείωτο είναι ότι για τέτοιες υποθέσεις συνεργάζονταν με τον τότε πρωθυπουργό μέσω μυστικών συνδέσμων - αγγελιαφόρων και όχι σε απευθείας συναντήσεις που συνοδεύονταν πάντα λόγω βαθμού με διάφορους επιτελείς του. Σχέσεις με τον X. Φέλμυ διατηρούσαν επίσης ο τότε «εγκάθετος» αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός καθώς και διάφοροι πολιτικοί, διπλωμάτες, καθηγητές, αστυνομικοί και στρατιωτικοί.

Όταν ο X. Φέλμυ έλαβε την διαταγή της αποχώρησης όλων των γερμανικών στρατιωτικών δυνάμεων κατοχής από την νότια Ελλάδα άφησε να διαρρεύσει[εκκρεμεί παραπομπή] μια παράλληλη απόρρητη διαταγή περί ανατίναξης και καταστροφής σημαντικών έργων υποδομής τόσο της Αθήνας όσο και του Πειραιά. Συνέπεια αυτού, μια και ο ίδιος δεν μπορούσε να πράξει διαφορετικά, ήταν να δραστηριοποιηθούν οι σύνδεσμοι μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης και της γερμανικής Ανώτερης Στρατιωτικής Διοίκησης Μακεδονίας και Νήσων με συνέπεια ν΄ αλλάξει την τελευταία στιγμή το σχέδιο αυτό και ν΄ αποφευχθούν πολλές καταστροφές μεταξύ των οποίων ήταν και το φράγμα του Μαραθώνα. Δυστυχώς όμως η ανατίναξη των λιμενικών εγκαταστάσεων του Πειραιά δεν αποτράπηκε, ίσως και μετά από άστοχες κινήσεις εκ μέρους των Ελλήνων.[1]

Παρά ταύτα το όνομά του συνδέθηκε με την τραγική σφαγή των Καλαβρύτων την οποία επιχείρησε μια υποδεέστερη[εκκρεμεί παραπομπή] στρατιωτική μονάδα του Σώματος Στρατού που διοικούσε και που πιθανότερα[εκκρεμεί παραπομπή] να διέταξε ο περιβόητος Βάλτερ Σιμάνα, μόλις δύο μήνες μετά την εγκατάστασή του, στην αρμοδιότητα του οποίου τελούσε η ασφάλεια του ελληνικού χώρου.

Σημειώσεις

Σημειώνεται πάντως ότι εκ μέρους της Ελλάδας δεν ηγέρθη καμία ιδιαίτερη αξίωση σε βάρος του ούτε ζητήθηκε η έκδοσή του τόσο για τα Καλάβρυτα όσο και για την ανατίναξη του λιμένα του Πειραιά.

Διακρίσεις

Σταυρός των Ιπποτών του Βασιλικού Τάγματος του Οίκου των Χοεντσόλερν με Ξίφη
Σιδηρούς Σταυρός 2ας Τάξης (1914)
Σιδηρούς Σταυρός 1ης Τάξης (1914)
Βασιλικό Πρωσικό Τάγμα της Κορώνας 4ης Τάξης
Βασιλικό Πρωσικό Έμβλημα των Ηγετών της Αεροπλοΐας
Χανσεατικός Σταυρός του Αμβούργου
Αυτοκρατορικός και Βασιλικός Αυστριακός Σταυρός Πολεμικής Υπηρεσίας 3ης Τάξης με 
      Πολεμική Διακόσμηση
Τουρκικό Μετάλλιο του Ιμτιάζ με Χατζάρα
Τουρκικό Μετάλλιο του Λιακάτ με Χατζάρα
Τουρκική Σιδηρά Ημισέληνος
Σταυρός της Τιμής για τους Μαχητές του Μετώπου 1914/18
Σταυρός Υπηρεσίας της Βέρμαχτ 4ης Τάξης
Σταυρός Υπηρεσίας της Βέρμαχτ 3ης Τάξης
Σταυρός Υπηρεσίας της Βέρμαχτ 2ας Τάξης
Σταυρός Υπηρεσίας της Βέρμαχτ 1ης Τάξης
Πόρπη επί του Σιδηρού Σταυρού 2ας Τάξης
Πόρπη επί του Σιδηρού Σταυρού 1ης Τάξης
Γερμανικός Σταυρός στις 16 Ιανουαρίου 1945 ως Στρατηγός των Ιπταμένων και διοικητής του
     LXVIII (68ου) Σώματος Στρατού.

   Αυτός λοιπόν, ο Γερμανός Πτέραρχος, παραμένοντας ως ...κατακτητής στο ελληνικό έδαφος, αφοσιώθηκε, οχι σε ...εκτελέσεις και πυρπολήσεις όπως θέλουν τα μεταπολεμικά σενάρια των νικητών, αλλά στην μελέτη και την ανάδειξη της Ελληνικής Ιστορίας και δη της Πελοποννήσου την οποία εξετίμησε όσο, ούτε οι κάτοικοί της τα κατάφεραν, προβάλλοντάς την διεθνώς και ποικιλοτρόπως! Έτσι, με την γερμανική του μεθοδικότητα και συστηματικότητα, ο Πτέραρχος Walter Hellmuth Wolfgang Felmÿ οργάνωσε, στο κατεχόμενο ελληνικό έδαφος, μιαν ομάδα επιστημονικής εργασίας αποτελούμενη από έντεκα απλούς στρατιώτες με "βαρύτατα", όμως, πανεπιστημιακά διπλώματα και κατέγραψε την Πελοπόννησο σε έναν πληρέστατο τόμο 279 σελίδων, με τίτλο "Η ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ, Τόπος, Ιστορία, Τέχνη" (Αθήνα 1944),  πλουσιότατα εικονογραφημένο και χαρτογραφημένο, παρουσιάζοντας την ιστορία του τόπου μαζύ με όλα τα ιστορικά μνημεία του, ειδική δημογραφική και συγκοινωνιολογική μελέτη, παρουσίαση πλουτοπαραγωγικών πηγών, προτάσεις βελτιώσεων κλπ κλπ... Και το βιβλίο αυτό υπήρξε μοναδικό ως έκδοση, διότι:

     1. Πουθενά δεν εμφανίζει τα Ναζιστικά σύμβολα όπως θα ήταν αναμενόμενο, αλλά και εύλογο! Εν προκειμένω, ο Γερμανός Πτέραρχος Walter Hellmuth Wolfgang Felmÿ, σεβάστηκε τον ίδιο τον Αδόλφο Χίτλερ ο οποίος, από σεβασμό προς το Ολυμπιακό Πνεύμα, απέφυγε την χρήση Ναζιστικών συμβόλων στην διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του Βερολίνου (1936) επιλέγοντας την χρήση μιας λευκής(!) πανανθρώπινης καμπάνας ως σύμβολο της διοργανώσεως με την φράση "Καλώ τους νέους του Κόσμου!" (Ich rufe die Jugend der Welt) απευθυνόμενος σε  ό λ ο υ ς  α δ ι α κ ρ ί τ ω ς  τους νέους του Κόσμου, αποφεύγοντας την όποια πολιτικοποίηση, με αποτέλεσμα ο Jesse Owens, επιστρέφοντας από την Ναζιστική Γερμανία στην πατρίδα του τις ΗΠΑ να δηλώσει ότι δεν ένιωσε ρατσισμό στο Βερολίνο αλλά στις ΗΠΑ όπου τον υπεχρέωσαν, ως μαύρο, να μπαίνει στο λεωφορείο από την ...πίσω πόρτα! Ο μεγάλος Αμερικανός αθλητής είπε, τότε, για τον πρόεδρό του Φραγκλίνο Ρούσβελτ: “Hitler didn’t snub me—it was our president who snubbed me,” και “The president didn’t even send me a telegram.” δηλαδή, "Δεν με σνομπάρησε ο Χίτλερ, αλλά ο πρόεδρός μας" και "Ο πρόεδρος δεν μου έστειλε ποτέ ούτε ένα τηλεγράφημα"!

     Και, επ΄ ευκαιρία, είναι γελοίοι όσοι πλαστογραφούν την ιστορική πραγματικότητα αναμασώντας την "τσιχλόφουσκα" ότι ο Αδόλφος Χίτλερ δεν ...χαιρέτησε τον Jesse Owens όταν έχει διατηρηθεί πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό που δείχνει το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή, τον Αδόλφο Χίτλερ όχι απλώς να χαιρετά αλλά να είναι  α γ κ α λ ι ά  με τον Jesse Owens, στιγμιότυπο που πραγματικά κάνει τον άνθρωπο υπερήφανο για την έμπρακτην υπέρβαση του ρατσισμού τον οποίο ρατσισμό αναπαράγουν οι επαγγελματίες αντιρατσιστές ως λόγον υπάρξεώς τους!

     Kαι πόσο πρέπει να ντρέπονται για την όποια "νοημοσύνη" τους όσοι δέχονται και αναπαράγουν τέτοια ψεύδη...!

     

Τέλος, ποιος θα ξεχάσει όχι μόνον την μεγάλη υποδοχή που επεφύλαξε ο Αδόλφος Χίτλερ στον Jesse Owens στο λιμάνι του Αμβούργου όταν πάτησε το πόδι του στην Γερμανία αλλά και την όλη συντροφικότητα με την οποία περιέβαλε τον Αμερικανό μαραθωνοδρόμο ο Ναζί ολυμπιονίκης Carl Ludwig Long ο οποίος, μάλιστα στάθηκε δίπλα στον Jesse Owens με εξειδικευμένες αθλητικές συμβουλές οδηγώντας τον στο βάθρο του νικητή...

     2. Πουθενά, το βιβλίο αυτό, δεν εμφανίζει στα επίσημα στοιχεία της εκδόσεώς του, ούτε το όνομα του Πτεράρχου Walter Hellmuth Wolfgang Felmÿ, ούτε και την Μονάδα του, αλλά μόνον ότι εκδόθηκε "Από  μ ι α   κ ά π  ο ι α  Γενική Στρατιωτική Διοίκηση" (Herausgegeben von  e i n e m  Generalkommando). Aντιθέτως αναφέρει ονομαστικώς τους έντεκα στρατιώτες που το συνέγραψαν και το υλοποίησαν δοθέντος ότι ολόκληρη αυτή η έκδοση υπήρξε "εργόχειρό" τους, από την συγγραφή των κειμένων, την φιλοτέχνηση με πενάκι σινικής του εξωφύλλου και των σχεδίων, την χαρτογράφηση, των αρχιτεκτονικών κατόψεων κλπ. μέχρι και την στοιχειοθεσία! Ακόμη ένα τεκμήριο σεμνότητος του Γερμανού Πτεράρχου όταν καθένας στη θέση του θα φρόντιζε για την προβολή του εαυτού του και, ίσως, της Μονάδος του κάτι που βλέπουμε κατά κανόνα στην μεταπολεμικήν εποχή μας!

     3. Την ίδια σεμνότητα του Γερμανού Πτεράρχου παρατηρούμε και στον πρόλογό του ο οποίος είναι αφιερωμένος στους στρατιώτες του τους οποίους τιμά μνημονεύοντας την συμβολή τους στον Πολιτισμό, ενώ αρκείται στην υπογραφή του χωρίς κι εδώ να αναφέρει το ονοματεπώνυμό του!

     Όλη αυτή η σπουδαία μελέτη συντάχθηκε με το σκεπτικό ότι η Πελοπόννησος, με όλα τα χαρακτηριστικά του τόπου και των κατοίκων της, αποτελεί την  "κ α ρ δ ι ά"  της Ελλάδος την οποία και αντιπροσωπεύει! Αυτή δε η παρατήρηση υποδηλώνει και την σοβαρότητα με την οποία ο Γερμανός Πτέραρχος Walter Hellmuth Wolfgang Felmÿ και οι έντεκα, εν όπλοις, συνεργάτες του αντιμετώπισαν την όλη συγγραφή.

     Πράγματι, από το εξώφυλλο μέχρι το οπισθόφυλλο, η έκδοση αυτή δεν συνιστά μόνον ένα θησαυρό ακριβέστατων γνώσεων και πληροφοριών για όλη την Πελοπόννησο, αλλά και ένα έργο Τέχνης φιλοτεχνημένο με την υψηλή γερμανικήν Αισθητικήν μιας εποχής η οποία χαρακτηρίσθηκε από ένα, άνευ προηγουμένου Art Déco που ποτέ δεν κατάφερε να ξεπεραστεί! 

     Όντως, το πενάκι σινικής του καλλιτέχνη στρατιώτη Η. Βohtz απαθανάτισε στο χρόνο την παράσταση του εξωφύλλου με ιερή λιτότητα και με την δέουσα "λακωνικότητα" απέδωσε με λίγες γραμμές σε ένα τόσο μικρό σχεδίασμα ολόκληρο τον τόπο και τα φυσικά χαρακτηριστικά του!

     Το ίδιο πενάκι του στρατιώτη H. Bohtz, αλλά και των συστρατιωτών του M. Kolb και Ο. Βobzin συνεισέφεραν σε καλλιτεχνικές απεικονίσεις εδαφικών διαμορφώσεων και άλλων σχεδιογραφημάτων, ενώ τους εννέα αναδιπλούμενους χάρτες φιλοτέχνησαν οι στρατιώτες K. H. Glatzel, K. Trenkwitz και W. Steinborn, ενώ υπεύθυνοι συντάξεως κειμένων ήσαν οι στρατιώτες-επιστήμονες (αρχαιολόγοι, ιστορικοί κλπ) R. Weber, H. Friedrich, F. Meyer-Riemann και A. Harter, δηλαδή, ένα πλήρως συγκροτημένο επιτελείο ειδικών και, μάλιστα, εν καιρώ πολέμου, το οποίο ουδέποτε κατάφερε να συγκροτήσει, έστω εν καιρώ ειρήνης, ούτε ο Ελληνικός στρατός ούτε το, από καταβολής του, ανίκανο ελλαδικό κράτος!

     Ιδιαίτερη προσοχή κατεβλήθη στην επακριβή καταγραφή της Ιστορίας του τόπου όπου, όχι μόνον ο γραπτός λόγος αλλά και οι παραστατική χαρτογράφηση αφήνει στον αναγνώστη την πλήρη "εικόνα" της πορείας του τόπου ανά τους αιώνες!

     Αρχαιότητα, ρωμαιοκρατία, σλαυικές διεισδύσεις, λατινοκρατία, οθωμανική κατάκτηση, νεώτεροι χρόνοι, στο βιβλίο αυτό καταγράφονται με τεκμηρίωση, πληρότητα, αλλά και σχεδιαστική περιγραφικότητα!

     Εντυπωσιακή, για την εποχή και τις συνθήκες της, η ακρίβεια των απεικονίσεων αρχιτεκτονικών κατόψεων και καθέτων τομών των μνημείων της Πελοποννήσου, ώστε να γίνονται από τον αναγνώστη πλήρως αντιληπτά! 

          Το συγκεκριμένο βιβλίο "Η ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ, Τόπος, Ιστορία, Τέχνη" μας διδάσκει την αφοσίωση στην συνεισφορά προς τον Πολιτισμό με σεμνότητα αλλά και εγκυρότητα, όπως ακριβώς απαιτεί μια συνεπής ευρωπαϊκή κοινωνία στην οποία προσβλέπουμε όσοι τιμούμε εαυτούς και την προέλευσή μας! Και επειδή κάποιοι οι οποίοι μέσα στη συρμώδη αντιφασιστική υστερία τους, επιμένοντας στην  πλαστογράφηση της ιστορικής αλήθειας, είναι βέβαιο ότι θα θυμώσουν ...επαγγελματικά, τους προτρέπουμε να αρκεσθούν στο "Άρλεκιν" και στα τηλεοπτικά πρωινάδικα με τα οποία "επιμορφώνονται", ανακατευθυνόμενοι σε άλλους ιστοτόπους πλέον "ευκατάποτους" από ολιγόνοες! Ευτυχώς, το διαδίκτυο, όπως και η ζωή διαθέτει ...απ΄ όλα! Και εμείς θα παραμένουμε υπερήφανοι για το ολοένα και εμπλουτιζόμενο περιεχόμενο της Βιβλιοθήκης μας που μας ευρύνει πνευματικούς ορίζοντες, λόγος για τον οποίο ευχαριστούμε και την ερίτιμη δωρήτρια του νεοαποκτηθέντος αρχειακού υλικού του αειμνήστου Γερμανού Πτεράρχου Walter Hellmuth Wolfgang Felmÿ, κ. U.H.!