Η "ΕΙΚΟΝΑ"
ΣΤΗΝ ΙΠΠΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
"ΕΊΝΑΙ" ή "ΦΑΙΝΕΣΘΑΙ"; Ασφαλώς, "ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΦΑΙΝΕΣΘΑΙ"!
Ως ένα άριστο εποπτικό μέσο διδασκαλίας, η "εικόνα" έχει κατακτήσει την κορυφαία θέση της στην παγκόσμια εκπαιδευτική πρακτική! Και, όσο άριστη και εάν είναι η λεκτική ανάλυση του γνωστικού αντικειμένου, η "εικόνα" πάντοτε θα επαυξάνει τις προσδοκίες της πλήρους κατανοήσεως και αφομοιώσεως του γνωστικού αντικειμένου από τον μαθητή.
Στην περίπτωση της ιππικής εκπαιδεύσεως, σε όλα τα σοβαρά Ιππευτήρια η "εικόνα" θεωρείται εκ των ουκ άνευ! Έτσι, μέσ σ΄ αυτά θα παρατηρήσουμε μεγάλους καθρέφτες όπου οι εκπαιδευόμενοι μπορούν, καθ΄ όλη την διάρκεια του μαθήματός τους, να παρατηρήσουν τον εαυτό τους και να αναπροσαρμόζουν την στάση και το "κάθισμά" τους. Όμως, αυτό το είδος της παραγόμενης "εικόνος" μειονεκτεί κατά το ότι, πέραν της στιγμιαίας πληροφορήσεως, δεν μπορεί να διατηρηθεί προς εκτενέστερη μελέτη και εξαγωγή βαθύτερων συμπερασμάτων για την βελτίωση του μαθητή.
Όταν ο Ιδρυτής των "Ελλήνων Κενταύρων" πρωτοήρθε σε επαφή με την Φυσικήν Ιππική και την Έφιππη Τοξοβολία στην Ουγγαρία, έχοντας επίγνωση ότι, επιστρέφοντας στην Ελλάδα για να ασκηθεί επάνω σε αυτά τα αντικείμενα δεν θα είχε την δυνατότητα να έχει άμεση πρόσβαση σε κάποιον Δάσκαλο ή γνώστη των αντικειμένων αυτών αφού, μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει κάποιος τέτοιος στη χώρα μας, προενόησε ώστε να κρατήσει φωτογραφικές "σημειώσεις" από τις διδασκαλίες που δέχθηκε ώστε να ανατρέχει σε αυτές όποτε χρειασθεί. Έτσι, εκών άκων,επέλεξε την κάμερα για να κρατά εκπαιδευτικά στιγμιότυπα ακόμη και ως εφίππως εκπαιδευόμενος διευθύνοντας τον Ίππο του και, παραλλήλως, εμπλουτίζοντας τις οπτικοακουστικές σημειώσεις του με την παράλληλη χρήση κάμερας! Και, μέσα από αυτή την εμπειρία η οποία τον βοήθησε να αναπτύξει ακόμη και την ιππική του δεξιότητα, διεπίστωσε τις πολλαπλές ωφέλειες του φακού στην ιππικήν εκπαίδευση, υιοθετώντας αμέσως μετά την ίδρυση της Ομάδος των "Ελλήνων Κενταύρων" την κάμερα στην εκπαιδευτική δραστηριότητά της.
Από την πρώτη ημέρα, λοιπόν, της ιδρύσεως των "Ελλήνων Κενταύρων" δεν υπήρξε ούτε μία στιγμή εκπαιδεύσεως από την οποία να απουσίασε η κάμερα και σε ειδικώς τηρούμενα ηλεκτρονικά αρχεία είναι αποθηκευμένες υπό μορφήν ημερομηνιακού φακέλλου όλες οι εκπαιδευτικές ημερίδες, όλα τα μαθήματα κι όλες οι Προπονήσεις της.
Ποια, όμως, είναι τα εκπαιδευτικά οφέλη της κάμερας μέσα στο Ιππευτήριο; Πώς η "εικόνα",στατική όπως η φωτογραφία, ή κινούμενη όπως το βίντεο, συμβάλλει στην ιππική εκπαίδευση, βοηθώντας τον εκπαιδευόμενο, τον Εκπαιδευτή, τον Ίππο, την Σχολή Ιππασίας, ή και την την ίδια την Ιππική Τέχνη, ως συνιστώσα του ανθρώπινου Πολιτισμού;
Ανεκτίμητη η χρησιμότητα της "εικόνος" για τον ιππεύοντα εκπαιδευόμενο ώστε να καταλάβει τις αδυναμίες του και τα πεδία στα οποία καλείται να εμφανισθεί βελτιωμένος. Βεβαίως, χρησιμότατοι οι καθρέπτες του Ιππευτηρίου για την στιγμιαία υποβοήθησή του, αλλά η παραμένουσα, καταγεγραμμένη, "εικόνα" είναι ό,τι χρησιμότερο. Ανεκτίμητη η συγκριτική αποτίμηση της εκπαιδευτικής εξελίξεώς του από την προσεκτική, εκ μέρους του μελέτη ενός συστηματικώς τηρουμένου\ αρχειακού υλικού που θα πρέπει ο ίδιος να επιμελείται και να εκτιμά κατά τακτές περιόδους, αναλύοντάς το με τον Εκπαιδευτή του. Επιπλέον, κάθε φορά που ο εκπαιδευόμενος αντιλαμβάνεται τον φακό να στρέφεται προς το μέρος του, ενστικτωδώς, αναθεωρεί επί τα βελτίω τα πάντα που έχουν σχέση με την ίππευσή του διότι η στροφή προς αυτόν του φακού, είναι παρατηρημένο, ότι αποτελεί διέγερση της ματαιοδοξίας και, συνεπώς, επιτακτικήν υπόδειξη επιτεύξεως τελείας εικόνος και τούτο είναι το σημαντικότατο όλων των οφελημάτων της εικόνος στην ιππικήν εκπαίδευση, ερχόμενο ως υποστηρικτικό μέσον της όλης εκπαιδευτικής τακτικής!
Για τον ίδιο τον Εκπαιδευτή, η τήρηση αρχείου μαθημάτων είναι ένα διαχρονικό σημείο αναφοράς βάσει του οποίου μπορεί να "σχεδιάσει" την πρόοδο των μαθητών του αλλά και να αναθεωρήσει δικές του εκπαιδευτικές μεθόδους και τακτικές. Επιπλέον, ο ίδιος βελτιώνει την σχέση του με τον ρυθμό και την κίνηση όταν, επί παραδείγματι, χειριζόμενος την κάμερά του πέραν του ριπαίου αυτοματισμού και έχοντας κατά νου το "όραμα" της ασκήσεως με τον συγκεκριμένο μαθητή αλλά και Ίππο, συγχρονίζεται με το κλείστρο του φακού του ώστε να "αιχμαλωτίσει" την μοναδική στιγμή η οποία θα καταδείξει το επίπεδο μαθητή, Ίππου αλλά και της μεταδοτικότητος του ιδίου. Στη προκειμένη περίπτωση ένα απειροστό του δευτερολέπτου κρίνει το αποτέλεσμα και με αυτό το απειροστό του δευτερολέπτου ο χειριστής της κάμερας-Εκπαιδευτής συγχρονίζει εαυτόν με την δράση του Ιππευτηρίου! Κι έτσι, εφιππεύοντας και επιθέτοντας τα χαρακτηριστικά αντιδράσεως του κλείστρου στο πεδίο αντιληπτικότητος του εγκεφάλου του Ίππου, βελτιώνει τον δικό του, πλέον, ιππικό χρονισμό, μέσα στον κύκλο ενός συναρπαστικού παιγνιδιού βελτιστοποιήσεως των δικών του αντιδράσεών. Κέρδος ασύγκριτο για κάποιον που επιδιώκει την τελειοποίηση της σχέσεώς του με τον ρυθμό που ταυτίζεται με την Ιππασία!
Αναφορικώς με την ωφέλεια της κάμερας στον Ίππο, από την καθημερινή μας εμπειρία διαπιστώνουμε ότι και στην προκειμένη περίπτωση το κέρδος είναι σημαντικό. Κάθε φορά που ξεκινά μία εκπαιδευτική ημερίδα και, πριν αρχίσουν τα μαθήματα, με τον Ίππο επί του στίβου και πλαισιωμένο εκατέρωθεν από παρατεταγμένους μαθητές και Εκπαιδευτές, βγάζουμε μία φωτογραφία την οποία στην Σχολή μας αποκαλούμε "εναρκτήρια" και, αυτό δεν το κάνουμε για να απαθανατίσουμε μια "στιγμή" αλλά για κάποιον άλλον, ουσιωδέστερο, λόγο. με αυτή την εναρκτήρια φωτογραφία και την όλη διαδικασία που προϋποθέτει, έχει παρατηρηθεί ότι ο Ίππος εισχωρεί αμέσως στο πνεύμα της εργασίας που πρόκειται να ακολουθήσει, αυτοσυγκεντρώνεται και, κυρίως, ηρεμεί αποδεχόμενος την παρουσία όλων των Ανθρώπων οι οποίοι θα εμπλακούν στην δράση της ημερίδος δίκην ενός ατύπου "Κύκλου Προσεγγίσεως" , ο οποίος τουλάχιστον στη δική μας περίπτωση και με όσους Ίππους χειρισθήκαμε, δείχνει ότι, πράγματι, "λειτουργεί"! Εάν δε, στην ημερίδα θα χρησιμοποιηθούν και επιπλέον μέσα διδασκαλίας (ξίφη, δόρατα κλπ) συνηθίζουμε να τα ενσωματώνουμε στο σκηνικό της εναρκτήριας φωτογραφίας ώστε ο ίππος να τα συμπεριλάβει στον κύκλο των αποδοχών του.
H τήρηση οπτικοακουστικού αρχείου μαθημάτων αλλά και η συστηματική δημοσιοποίηση μέρους του από μία Σχολή Ιππικής, αφ΄ ενός μεν, κατοχυρώνει την ορθότητα των εκπαιδευτικών τακτικών της στην όποια περίπτωση χρειασθεί να αποδείξει το ανεύθυνό της έναντι δυσαρέστου, αφ΄ ετέρου δε, υπογραμμίζει την υπευθυνότητά της να θέτει υπό την κρίση παντός ενδιαφερομένου τις, προαναφερθείσες, εκπαιδευτικές τακτικές της ώστε να επιτρέπει την κριτική τους και, δι αυτής της κριτικής, την αναθεώρηση και βελτίωση των τακτικών.
Τέλος, στην ίδια την Ιππική, το άθροισμα όσων προανεφέρθησαν σχετικώς με τα οφέλη της καταγραφής "εικόνος" στην εκπαίδευση, ωφελεί τα μέγιστα στη χάραξη νέων, ασφαλεστέρων και αποτελεσματικοτέρων, εκπαιδευτικών οριζόντων.
Το ερώτημα που ανακύπτει, όμως, είναι και το κόστος της καταγραφής, αξιοποιήσεως και αρχειοθετήσεως της "εικόνος" στην δραστηριότητα Ιππευτηρίου;
Αναφορικώς με το κόστος της υλικοτεχνικής υποδομής, η σύγχρονη ψηφιακή τεχνολογία το καθιστά μηδαμινό έως μηδενικό. Δυστυχώς, όμως δεν συμβαίνει το ίδιο και με το κόστος εργατωρών όχι μόνον λήψεως και της αρχειοθετήσεως της "εικόνος", αλλά, κυρίως της επισταμένης μελέτης από τον ίδιο τον Εκπαιδευτή του οπτικοακουστικού υλικού αμέσως μετά από κάθε μάθημα.
Συγκεκριμένα, κάθε "συγκομιδή" οπτικοακουστικού υλικού μετά από κάθε μάθημα ή Προπόνηση σημαίνει εκατοντάδες φωτογραφιών και βίντεο που θα πρέπει ο Εκπαιδευτής να μελετήσει προσεκτικότατα, καρά-καρέ, χωρίς καν να χασομερήσει αμέσως μετά την λήξη της δραστηριότητος του Ιππευτηρίου, ώστε να του είναι νωπές οι μνήμες της δομής αυτής της δραστηριότητος και των παραμέτρων που θα πρέπει να συνεκτιμήσει ώστε να αποτιμήσει, τελικώς, με ακρίβεια την απόδοση των μαθητών του και να"σχεδιάσει" βάσει αυτής της αποτιμήσεως τα επόμενα μαθήματα. Και τούτο σημαίνει ότι επιστρέφοντας στην έδρα του ο υπεύθυνος Εκπαιδευτής δεν θα χαλαρώσει αλλά θα συνεχίσει την εργασία Ιππευτηρίου σε ...ηλεκτρονικό πεδίο, αυτή την φορά! Κατόπιν ο ίδιος θα επεξεργασθεί (κροπάρισμα κλπ) χωρίς να παραποιήσει και να φαλκιδεύσει, το υλικό του, θα διαχωρίσει όσο εξ αυτού θα δημοσιοποιηθεί και όλο μαζύ θα το αρχειοθετήσει κατ΄ οικονομίαν όγκου GB, γνωστού όντος ότι το "κρασάρισμα" ενός υπολογιστή ο οποίος δέχεται συχνά έναν τόσο μεγάλο όγκο ηλεκτρονικού υλικού δεν είναι κάτι "μακρινό" , κάτι που απαιτεί συχνή εκκένωση του περιεχομένου του "καλάθου απορριμμάτων" του υπολογιστή, παρατηρηθέντος ότι για μία μέτρια συχνότητα μαθημάτων, η εκκένωση είναι απαραίτητη, περίπου, δύο φορές την εβδομάδα. Γίνεται, λοιπόν, σαφές ότι όπου η λήψη, επεξεργασία, μελέτη και αρχειοθέτηση "εικόνος" σε μία Ιππική Σχολή τηρείται απαρεγκλίτως, όπως πρέπει να τηρείται, αυξάνονται ραγδαίως οι απαιτούμενες και, ασφαλώς, μη αμειβόμενες αλλά και αφανείς, εργατώρες του Εκπαιδευτή, αλλά μόνον με αυτή την θυσία μία ιππική εκπαίδευση μπορεί να θεωρείται a priori ασφαλής και αποτελεσματική και ο Εκπαιδευτής μπορεί να ηρεμεί ότι μπορεί να "σχεδιάσει" ένα καλά δομημένο μάθημα και αυτό ισχύει και στην Σχολή των "Ελλήνων Κενταύρων".
Δική μας ευχή είναι όλες οι Ιππικές Σχολές να εφαρμόσουν την συστηματική λήψη, μελέτη, και αρχειοθέτηση οπτικοακουστικού υλικού των δραστηριοτήτων Ιππευτηρίου τους και να έχουν το κουράγιο να δημοσιοποιούν συστηματικώς ενδεικτικό μέρος αυτού, σεβόμενες εαυτές και τους μαθητές τους.
