ΜΑΡΤΥΣ ΜΑΣ 

Ο ΚΟΝΤΟΤΙΕΡΟΣ PIPPO SPANO

[ΣΧΟΛΗ ΙΠΠΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ "ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΕΝΤΑΥΡΩΝ"]

O Φλωρεντινός Κοντοτιέρος Pippo Spano

["Baukunst der Renaissance in Europa" Umshau Verlag, Frankfurt a. M. , 1960]

     Επικεντρωμένο στην αναπαράσταση της αλήθειας της ζωής την οποία αποδίδει η ιστορική ακρίβεια, το Ιππικό Θέατρο των "Ελλήνων Κενταύρων" συνεχίζει τις εργασίες του προετοιμάζοντας την παράσταση "Μιχαήλ Μάρουλλος Ταρχανιώτης" η οποία αποτελεί την δική μας "condotta" (συμβόλαιο) με ένα θεατρικό είδος το οποίο εισάγει η Ομάδα μας στη σύγχρονη Ελλάδα.

     Έτσι κι εμείς, με διάθεση κοντοτιέρων αμίσθως-..."εκμισθωμένων" στη δούλεψη της Τέχνης του Ιππικού Θεάτρου, συνεχίζουμε με συστηματική προσπάθεια προς την πρεμιέρα χωρίς καμία διάθεση εντυπωσιασμού προς "είσπραξη" χειροκροτημάτων αλλ' ως απότιση αυτεπαγγέλτου χρέους προς την εκλείπουσα, αν και αεί παρούσα εν μέσω Ελλήνων, φερώνυμον μορφή του Πολέμου και των Γραμμάτων και, κυρίως, προς την παρακαταθήκη του περί δημιουργίας "Πατρίδος" η οποία, αιώνες τώρα..., δεν υφίσταται!

     Πρόθεσή μας δεν είναι η επίδειξη ριψοκινδύνων ταυροκαθαπτών στην κονιορτοβριθή αμμοδόχο, ή, η επιστράτευση αρειμανίων διμαχαίρων μονομάχων όπως εκείνοι οι οποίοι επί επτά, συναπτούς, αιώνες ράντισαν με αίμα αρένες και θεωρεία ρωμαϊκών αμφιθεάτρων κάνοντας το φιλοθεάμον κοινό να σείεται αλαλάζοντας, εκατέρωθεν του Αυτοκράτορος!

      Εκείνο το οποίο επιδιώκει η Σχολή Ιππικού Θεάτρου των "Ελλήνων Κενταύρων" είναι η καλλιέργεια Ελληνικού θεατρικού Ήθους, Παιδείας και Τέχνης στους μαθητές της, διευκρινιζομένου ότι, ως "μαθητές" της και επί "στρογγυλής τραπέζης", εκλαμβάνονται όλοι οι εμπλεκόμενοι σ΄ αυτήν, ασχέτως ιεραρχικής θέσεως στην "πυραμίδα" του οργάνου.

     Ήδη ένα μεγάλο μέρος των κοστουμιών και σκηνικών έχουν ετοιμασθεί και περιμένουν ταξινομημένα την, επί σκηνής, αξιοποίησή τους.

     Και η εξ αναβολής, λόγω εκλογών, ευκαιρία, μας επιτρέπει την, ακόμη, καλύτερη προετοιμασία των ρόλων! Μάρτυς μας ο Aναγεννησιακός ...συνάδελφος κοντοτιέρος Pippo Spano!

     Kαι, κάπου ανάμεσά μας, μέσα στον χώρο της οργανωτικής ...συνευρέσεώς μας, παρεπιδημεί και το μετείκασμα του Καρδιναλίου Βησσαρίωνος.

     Χωρίς το εκκλησιαστικό ιμάτιό του και τον ερυθρωπό πλατύγυρο πίλο του και, αντ'  αυτού την αναχρονική ...νορμανδική περικεφαλαία του, με αλυσιδωτό κουάφ καιθώς και χιτώνιο και ...διπλοτσέκουρο στο χέρι, ιδού ο Τραπεζούντιος να μας θωρεί βλοσυρός, έτοιμος να μας διαμελίσει επί ...ολιγωρία εν η περιπτώσει... κλπ κλπ!     

ΣΧΟΛΗ ΙΠΠΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ 

"ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΕΝΤΑΥΡΩΝ"

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΚΕΣ "ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ"

     Το ένα μετά το άλλο, τα χαριτωμένα "κομμάτια" του "παζλ" της παραστάσεως της Σχολής Ιππικού Θεάτρου των "Ελλήνων Κενταύρων" τοποθετούνται στη "θέση" τους.

     Σε μία αυτοδύναμη προσπάθεια είναι φυσικό και η σκηνογραφική σπουδή και υλοποίηση να γίνει με ίδιες δυνάμεις κι απ΄ ό,τι φαίνεται, ο μέγας θεός της εμπνεύσεως κι εδώ λειτουργεί όχι "από μηχανής" αλλά από θετικών εμπειριών και θετικότερης ...μνήμης.

     Εν προκειμένω η έμπνευσή μας αφέθηκε σε μία διδακτικότατην εμπειρία του παρελθόντος όταν ο Ιδρυτής των "Ελλήνων Κενταύρων", ως πολιτιστικός (και όχι "καλλιτεχνικός") συντάκτης μεγάλου γερμανικού δημοσιογραφικού εντύπου είχε παρουσιάσει στο Γερμανικό και διεθνές κοινό τον μεγάλο Έλληνα σκηνογράφο και ενδυματολόγο Νικόλαο Σ. Πετρόπουλο*, με την ευκαιρία του σχεδιασμού του των Προπυλαίων του καλλιμαρμάρου Παναθηναϊκού Σταδίου, κατά την εκεί διοργάνωση του 6ου Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Στίβου (1997). 

     Στην μνημειακή έκδοση του Υπουργείου Πολιτισμού ο σκηνογράφος  Ν. Σ. Πετρόπουλος κατέχει μία περίοπτη θέση:

     Εκείνη, όμως, η, αρχικώς, γερμανόγλωσση, παρουσίαση του μεγάλου Έλληνος σκηνογράφου από τον Ιδρυτή των "Ελλήνων Κενταύρων", ταυτοχρόνως, μεταφράσθηκε στα Ελληνικά και δημοσιεύθηκε, για το Ελληνικό Κοινό, σε αθηναϊκό περιοδικό το οποίο, τότε, έκανε αρκετές ανατυπώσεις λόγω πολλαπλής εξαντλήσεώς του. Το περιεχόμενο της παρουσιάσεως παρατίθεται εν συνεχεία και για την ευκολότερην ανάγνωση, "κλικάρετε" επάνω στις εικόνες.

     Τότε, ο μετέπειτα Ιδρυτής των "Ελλήνων Κενταύρων" μελετώντας το "έργο" και τον "Άνθρωπο"  είχε κατανοήσει πλήρως την "Κοσμοθέαση" και το καλλιτεχνικό "όραμα"  του διακεκριμένου σκηνογράφου, συνεχίζοντας επί πολύ την "σπουδή" αυτής της σημαντικής "περιπτώσεως" με την λαμπρή Ιταλική Παιδεία αλλά και την υψηλότατη Ελληνο-ευρωπαϊκή "καταβολή" αναλογιζόμενος πάντοτε την απερίφραστη διακήρυξη του εμβληματικού δημιουργού περί της αφορμήσεως της εμπνεύσεώς του σ΄ εκείνα τα "Προπύλαια" για τα οποία προκάλεσε την μήνη των κακαισθήτων επικριτών του, αστοιχειώτων "κατιόντων" των σφαγέων της Ελένης Παπαδάκη και δυναμιτιστών της άλλης "Ελένης", της ιστορικής ταινίας του Νικολάου Γκατζογιάννη!

     Από εκείνη την αλησμόνητη συνάντηση στο σπίτι του Ν. Σ. Πετρόπουλου και την μελέτη που επηκολούθησε, ανεδείχθη μία σύζευξη Ρωμαϊκού μεγαλείου αλλά και Ιταλικής, λεπτοφυούς, Αναγεννήσεως χωρίς κανένα στοιχείο "απισχνάσεως" της ρώμης η οποία εκ Ρώμης έλκει την καταγωγή και αδιάκοπη συνέχεια στην Ευρωπαϊκή Τέχνη μέχρι σήμερα.

     Στον "Μιχαήλ Μάρουλλο Ταρχανιώτη", λοιπόν, αυτή η ρωμαλέα "συντεταγμένη" σκηνογραφικής εμπνεύσεως θα τηρηθεί προς Τιμήν του σκηνογράφου Ν. Σ. Πετρόπουλου, Δασκάλου Τέχνης αλλά και Ήθους ανδρώας τοποθετήσεως όσων σέβονται εαυτόν ως δημιουργοί, αρνούμενοι να υποταχθούν σε υπαγορευόμενους εκβιασμούς ποταπών κομματικών σκοπιμοτήτων.

     Και ήδη άρχισαν να κρατούνται οι πρώτες σκηνογραφικές σημειώσεις! 

* ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ 

Νίκος Σ. Πετρόπουλος

Σκηνοθέτης, Σκηνογράφος, Ενδυματολόγος

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1943. Σπούδασε στο Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο, στη Σχολή Δοξιάδη και στη Σχολή Σκηνογραφίας/Ενδυματολογίας της Ακαδημίας Καλών Τεχνών Ρώμης (1970). Ως σπουδαστής διετέλεσε βοηθός του Ιταλού σκηνογράφου/ενδυματολόγου Φράνκο Λαουρέντι. Έκανε διδακτορική διατριβή με τίτλο «Το ρωσικό μπαρόκ εφαρμοσμένο στη σκηνογραφία και στην αρχιτεκτονική» (1971). Πρωτοεμφανίστηκε ως σκηνογράφος το 1971. Συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και με το ελεύθερο θέατρο σε περισσότερες από 150 παραγωγές. Δημιούργησε σκηνογραφίες για τηλεοπτικές σειρές. Το 1985 στράφηκε στην όπερα, σκηνοθετώντας και σχεδιάζοντας σκηνικά και κοστούμια σε ευρωπαϊκές σκηνές και φεστιβάλ για περισσότερες από πενήντα όπερες όπως Το ελιξίριο του έρωτα [L' elisir d'amore] στο Γκντανσκ, Ριγολέττος [Rigoletto] στη Βαρσοβία κ.ά. Παράλληλα εργαζόταν ως αρχιτέκτονας. Σκηνοθέτησε πλήθος παραστάσεων όπερας σε παραγωγές του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης (1991/2009). Για το έργο του τιμήθηκε με το Μεγάλο Βραβείο της Ένωσης Ελλήνων Κριτικών Μουσικής και Θεάτρου (2009). Κατά την περίοδο 1971/2013, Με την ΕΛΣ συνεργάστηκε ως σκηνογράφος/ενδυματολόγος ή/και σκηνοθέτης, σε 22 όπερες, δύο οπερέτες και έξι χοροδράματα, σε περίπου 100 παραγωγές ή/και αναβιώσεις παραγωγών. Μεταξύ αυτή ήσαν τα λυρικά έργα Η δύναμη του πεπρωμένου [La forza del Destino], Η νυχτερίδα [Die Fledermaus], Κάρμεν [Carmen] (Ηρώδειο, 1977), Καβαλερία ρουστικάνα [Αγροτικός ιπποτισμός/Cavalleria rusticana], Τόσκα [Tosca], Ριγολέττος [Rigoletto], Ο μαγικός Αυλός [Die Zauberflöte], Ναμπούκο [Nabuccο] (Ηρώδειο, 1992), Μανον Λεσκώ [Manon Lescaut], Τα παραμύθια του Χόφμαν [Les contes d’ Hoffmann] κ.ά. Σχεδίασε σκηνικά ή/και κουστούμια για τα χοροδράματα Ζορμπάς, Σεμπάστιαν, Η ωραία κοιμωμένη κ.ά. Διετέλεσε Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΛΣ (1987) και, επί σειρά ετών, σύμβουλος του ΔΣ (1981/88).

Παραγωγές

Κάρμεν (Carmen), 1977

Ο μαγικός αυλός (Die Zauberflöte), 1979

Ναμπούκκο (Nabucco), 1981

Ο μαγικός αυλός (Die Zauberflöte), 1984

Μποέμ (La bohème), 1987-1988

Ντον Τζοβάννι (Don Giovanni), 1988

Μποέμ (La bohème), 1991-1992

Ναμπούκκο (Nabucco), 1992

Τόσκα (Tosca), 1998

Τόσκα (Tosca), 1999-2000

Τόσκα (Tosca), 2000

Τραβιάτα (H παραστρατημένη) (La traviata), 2001

Τόσκα (Tosca), 2002

Τραβιάτα (H παραστρατημένη) (La traviata), 2003

Τόσκα (Tosca), 2004

Τραβιάτα (H παραστρατημένη) (La traviata), 2006

Τόσκα (Tosca), 2007

Ριγολέττος (Rigoletto), 2008-2009

Τόσκα (Tosca), 2008

Ριγολέττος (Rigoletto), 2009-2010

Τραβιάτα (H παραστρατημένη) (La traviata), 2010

Τόσκα (Tosca), 2011

Μανόν Λεσκώ (Manon Lescaut), 2012

Ριγολέττος (Rigoletto), 2013

Τραβιάτα (H παραστρατημένη) (La traviata), 2015

Μαντάμα Μπαττερφλάι (Madame Butterfly), 2016

Ριγολέττος (Rigoletto), 2016

Τραβιάτα (H παραστρατημένη) (La traviata), 2016

Ριγολέττος (Rigoletto), 2017

Τόσκα (Tosca), 2018

CHIAROSCURO  

ΜΕ ...ΜΟΛΥΒΙ FABER-CASTELL 2Β

[Πρόβα Σχολής Ιππικού Θεάτρου]

     Κάποτε κάποιος ήθελε διακαώς να παρακολουθήσει μία παράσταση μπαλέτου αλλά λόγοι ανωτέρας βίας τον εμπόδιζαν... Τότε αυτός πήρε ένα μολύβι Castell 2B κι ένα μικρόκομμάτι χαρτιού και ζωγράφισε με την αγαπημένη του τεχνική του "chiaroscuro" εκείνο που προσδοκούσε να παρακολουθήσει και δεν μπορούσε...την χορεύτρια, τα σκηνικά αλλά και τον εαυτό του να παρακολουθεί το σκηνικό δρώμενο από μακριά και...απροσδιόριστα... Ως φαίνεται, κατά την πρόοδο της διδασκαλίας της Σχολής Ιππικού Θεάτρου των "Ελλήνων Κενταύρων", συμβαίνει κάτι ανάλογο με τους συμμετέχοντες όπου καθένας, πριν φτάσει στην αγαπημένη μας Επαγγελματική Σχολή "Αλέξανδρος Χατζιάρας" έχει πάρει ένα ...Castell 2B ή ένα κάρβουνο Caran d' Ache κι έχει προσχεδιάσει την ...προσδοκία προόδου της πρόβας. Κι όταν έπειτα, διστακτικά έως συνωμοτικά, αποκαλύπτουμε μεταξύ μας τα μικρά μας σχεδιάσματα, αποκαλύπτεται ότι όλοι, ξεχωριστά και χωρίς καμία προσυνεννόηση είχαμε κατά νου την ίδιαν εικόνα που τώρα ξετυλίγεται στα μάτια μας! 

     Κι αυτή η πρόβα ήταν ακόμη ένα βήμα πριν δείξουμε στον Αλέξανδρο Χατζιάρα, το σημείο "αφίξεως" των προσπαθειών μας για το "φινίρισμα" της παραστάσεως "ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΡΟΥΛΛΟΣ ΤΑΡΧΑΝΙΩΤΗΣ: Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΛΟΓΙΟΣ ΚΑΙ ΕΡΑΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ" την οποία ετοιμάζει η Σχολή Ιππικού Θεάτρου των "Ελλήνων Κενταύρων".

     Και για σήμερα προγραμματισμένη ήταν η μελέτη και επεξεργασία του κυρίως διαλόγου των δύο συμπρωταγωνιστών Μιχαήλ Μαρούλλου Ταρχανιώτη (Errik Nour) και Alessandra Scala (Δέσποινας Μπόνου).

     Το ζευγάρι των επαγγελματιών (μιας ηθοποιού κι ενός πρωτοχορευτή του κλασικού χορού) έχει , πια, τόσο ...ομογενοποιηθεί ώστε, από την πρώτη μέχρι την τελευταία στιγμή της σκηνικής επαφής του δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφισβητήσεως της πειστικότητος των ρόλων τους.

     Σ'  ετούτη την πρόβα είχαμε κοντά μας κι έναν αγαπημένο φίλο της Ομάδος μας και ...παθιασμένο δημιουργό προηγμένων βίντεο που τον χαιρόμαστε συχνά ανάμεσά μας να μας βοηθά με την δημιουργική "εικαστική" έμπνευσή του.

     Πνευματώδης αλλά και λίαν ...εικονοπλαστικός ο αγαπημένος μας φίλος Μπάμπης και σήμερα μας στήριξε με ευφυείς παρεμβάσεις αλλά και αξιοπρόσεκτες προτάσεις που μας βρήκαν σύμφωνους!

     Μαζύ μας, όμως, σήμερα ήταν κι ένας εμβληματικός τεχνάνθρωπος ο οποίος κυριάρχησε στη Λυρική Σκηνή ως πρώτος χορευτής, αλλά και ως συνεργάτης κορυφαίων καλλιτεχνικών δημιουργών, ο Άγγελος Χατζής. 

     Ζωντανή "κιβωτός" γνώσεως Τέχνης, ο Άγγελος Χατζής με το πολυσχιδές περιεχόμενο των των γνώσεών του μας προσέφερε ένα συνοπτικό σεμινάριο τεχνικών ζητημάτων, καθηλώνοντάς μας με τον χειμαρρώδη λόγο του!

     Κάθε φορά που βρισκόμαστε μπροστά σε τέτοιους τεχνανθρώπους αναρωτιόμαστε τι ρόλο παίζουν οι διάφοροι ...δικηγόροι και ...γιατροί που διορίζονται ως "διευθυντές" καλλιτεχνικών οργανισμών από ένα κράτος απαιδεύτων "διαχειριστών" εξουσίας! Εμείς δε και πάλι ευγνώμονες προς τον Άγγελο Χατζή και πολλαπλώς ωφελημένοι από τον πολύτιμο χρόνο που και πάλι μας αφιέρωσε, "υποψιάζοντάς" μας τόσο γλαφυρά για θέματα πολύ ειδικού ενδιαφέροντος!

     Με ήθος, επαγγελματισμό, χαλαρότητα και, κυρίως, ομαδικότητα, η Σχολή Ιππικού Θεάτρου των "Ελλήνων Κενταύρων" χαράζει το δικό της πολιτισμικό "άνυσμα" συνεισφέροντας στην Τέχνη και αναδεικνύοντας στο προσκήνιο του χρόνου την σημαντικότατη όσο και άγνωστη προσωπικότητα του πολεμιστή αλλά και λογίου Μιχαήλ Μαρούλλου Ταρχανιώτη .

     Κι ενώ στις ιδανικές αίθουσες της Επαγγελματικής Σχολής Χορού "Αλέξανδρος Χατζιάρας" λαβαίνει χώρα η σκηνική διδασκαλία, "πίσω" από αυτές λειτουργεί πυρετωδώς ο αθέατος υποστηρικτικός "βραχίονας"  της Σχολής Ιππικού Θεάτρου ο οποίος, ολοκληρώνει την ενδυμασία της συμπρωταγωνίστριας επί τη βάσει ενδυματολογικής μελέτης.

     Σ'  αυτή την καλλιτεχνική ανέλιξη των "Ελλήνων Κενταύρων" η οποία επιχειρείται με ιδιαίτερη προσοχή, μελέτη και, κυρίως, σοβαρότητα δεν επιδιώκουμε, απλώς, μιαν ακόμη πρωτοπορία στον τομέα του Ιππικού Θεάτρου το οποίο εισάγουμε, μετά την Έφιππη και Παραδοσιακή Τοξοβολία στην Ελλάδα, αλλά την υπογράμμιση του ποιοτικού επιπέδου των Ελλήνων που, παρά την περιρρέουσα παρακμή, εξακολουθεί να "ξεχειλίζει" στα νέα παιδιά μας! 

     

     Κι όσο εντείνεται ο "στοχασμός" στη Σχολή Ιππικού Θεάτρου των "Ελλήνων Κενταύρων", ακεραιώνεται ο πολεμικός χαρακτήρας της Ομάδος μας, επαληθεύοντας το όραμα του μεγάλου Maurice Béjart ο οποίος ήθελε την σχολή του, την "Σχολή της Λωζάννης", ως σχολή Πολέμου! Διότι, η Έφιππη Τοξοβολία ορίζει την πλέον αρχέγονη πολεμική τέχνη με τον "πατέρα πάντων " ...Πόλεμο, στον πυρήνα της. Έναν πόλεμο κατά του ατελούς εαυτού μας...!

ΕΝΔΥΟΝΤΑΣ 

ΤΟΝ ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΡΟΥΛΛΟ ΤΑΡΧΑΝΙΩΤΗ

     Η ενδυματολογία Θεάτρου αποτελεί έναν τομέα-τυφλοσούρτη ο οποίος υπερ-καλύπτεται από μία ευρύτατη πολύγλωσση βιβλιογραφία την οποία συμβουλεύονται πάντες οι εμπλεκόμενοι, ενώ στις σύγχρονες σκηνές το τελικό "αποτέλεσμά" της κυμαίνεται μεταξύ υποβολιμαίας "μοντερνιάς" (Πέρσες ενδεδυμένοι ως ...Ναζί) μέχρι αχαλίνωτης αυθαιρεσίας "ης ουκ εστι έκτασις...".  Έτσι, για τον θεατρικό ενδυματολόγο είναι υπόθεση επιλογής η όποια εκτροπή ή το ..."σιγουράκι", ανακατασκευάζοντας ένα ένδυμα ήδη δημοσιευμένο σε μία έγκυρη πηγή ώστε κανείς να μη μπορεί να το αμφισβητήσει υπό τον όρο ότι θα ακολουθήσει τον συρμό της εποχής και δεν θα συγχωρήσει σε αυτόν που θα το φορά καμία απόκλιση εκ του συρμού αλλά και καμία προσωπικήν ενδυματολογικήν άποψη η οποία παρεκκλίνει του κανόνος του τόπου και του χρόνου.

     Παρά ταύτα η εξατομικευμένη διαφοροποίηση των ανθρωπίνων χαρακτήρων και της Αισθητικής (ακόμη και ενδυματολογικής) την οποία διαμορφώνουν αυτές οι διαφοροποιήσεις δεν εγγυάται διόλου ότι το άτομο που φορά κάποιο ένδυμα θα ευθυγραμμίζεται πλήρως με τον συρμό της εποχής και του τόπου του. Επί παραδείγματι, ο συντάσσων το παρόν κείμενο, διαθέτει στο βεστιάριό του ενδύματα, υποδήματα και λοιπά παρελκόμενα εντελώς διάφορα της σημερινής, συρμώδους, ενδυματολογικής αντιλήψεως, όλα, από διάφορες εποχές και περιόδους, τα οποία συνδυάζει ικανοποιώντας την κατά την στιγμή αισθητική του διάθεση. 

     O Μιχαήλ Μάρουλλος Ταρχανιώτης ένας ασυμβίβαστος και "αυθύπαρκτος" χαρακτήρας, στα λιγοστά πορτρέτα εποχής με τα οποία μας εμφανίζεται, δυστυχώς, πέραν της -δίκην σήματος κατατεθέντος- κόμης του η οποία καλύπτεται από έναν υφασμάτινο πίλο, δεν χαρακτηρίζεται από κανένα άλλο σταθερό ενδυματολογικό χαρακτηριστικό. Το σεμνό σκούρο ένδυμα που φέρει στο πορτρέτο του Boticcelli γίνεται πορφυρό ή και ανοικτόχρωμο σε άλλα πορτρέτα χωρίς να εμφανίζονται άλλες λεπτομέρειες, ενώ, μόνο σταθερό σημείο αναφοράς παραμένει ο υπερυψωμένος κλειστός γιακάς σε όλα τα πορτρέτα του. 

     Και, σίγουρα, από τα εμφαινόμενα αποτμήματα του ενδύματος αυτό δείχνει να είναι μακρύ και όχι κοντό με την εύλογην απορία του σημερινού παρατηρητή εάν και κατά πόσον θα ήταν δυνατόν ένα μακρύ ένδυμα να διευκολύνει την ίππευση η οποία ήταν η ακρογωνιαία δραστηριότητα ενός πολεμιστή της εποχής εκείνης;

     Μα, φυσικά, δεν είναι το μήκος του ενδύματος περιοριστικός παράγων της δυνατότητος ιππεύσεως αλλά η σχεδίασή του!

     Στην γνωστή γκραβούρα του Στρατιώτη της Δύσεως που κοσμεί το κείμενο του Κωνσταντίνου Σάθα και της οποίας το πρωτότυπο υαλογράφημα τηρούμε στο Μουσειακό υλικό της Ομάδος μας, παρατηρούμε τον Ιππέα να φορά μακρύ ένδυμα (βλ. παραπάνω εικόνα). 

     Υπ΄ αυτό το σκεπτικό, πρόθεση της σχεδιάσεως του κυρίως ενδύματος του Μιχαήλ Μαρούλλου Ταρχανιώτη ήταν η ενσωμάτωση των εκτιμωμένων χαρακτηροδομικών ιδιαιτεροτήτων του οι οποίες θα είχαν, ασφαλώς και την αντίστοιχη απόληξή τους στον ενδυματολογικό τομέα. Μέσα από την όλη προσωπικότητα και το έργο της, προκύπτει ένας χαρακτήρας μεγαλειώδης, ηγεμονικός, ένας νους που απευθύνεται στον Ήλιο και στους Θεούς με αφετηρία ισηγορίας, άρα, είναι ορατός ένας χαρακτήρας ξένος προς κάθε "μέτριο" και "ταπεινό", ένας χαρακτήρας "Ducale" με την ανάλογη μεγαλοπρεπή "ντραπαρία" και τον όρθιο κλειστό γιακά, υπερτονισμένο ώστε να γίνεται αισθητός από τους θεατές της παραστάσεως.

     Το κλασικό πολύτομο έργο "Il Costume Antico e Moderno" του Giulio Ferrario, που καλύπτει ενδυμασίες όλων των ηπείρων και πολλών εποχών, από την Βιβλιοθήκη της Ομάδος μας (έκδοση Φλωρεντίας, 1837, Αggiunte τ. ΙΙΙ) με το γλαφυρό κείμενό του και τους επεξηγηματικότατους έγχρωμους πίνακές του στάθηκε ο βασικός σύμβουλός μας.

                                                 
     Αν και η σχετική βιβλιογραφία που διαθέτουμε είναι εκτενέστατη, επιλέξαμε αυτό το vade mecum λόγω συναφείας εθνικότητος και εγγύτητος προς την εποχή.   

     Mε την ευκαιρία αυτή δημιουργήσαμε το αναγεννησιακό ποδήρες σύνολο, "εργόχειρο" κι αυτό της Φλώρας, με σκοπό να το προβάρουμε "εν δράσει" προορίζοντάς το, τελικώς, για το βεστιάριο της Σχολής Ιππικού Θεάτρου της Ομάδος μας και, συγκεκριμένα, για να φορεθεί στην παράσταση που προετοιμάζουμε εις μνήμη Μιχαήλ Μαρούλλου Ταρχανιώτη.

     Το ύφασμά του το περισώσαμε ευλαβικά από τα πεταγμένα πράγματα ενός παλαιού σπιτιού που βρέθηκαν στο δρόμο, στα Εξάρχεια, αποτελώντας τις άλλοτε...κουρτίνες του.

     Αυτό το ύφασμα με διακριτική αναγεννησιακή ανθοδιακόσμηση σε χρώματα πράσινο και χαλκόχρυσο, δείχνει κατασκευασμένο στις αρχές του 20ού αιώνος, σε άριστη κατάσταση και πεντακάθαρο., με "συνομήλικη"  βαμβακερή φόδρα.

     Και για όποιον αναρωτηθεί εάν ο ανθοδιάκοσμος ήταν επιτρεπτός για ένα ανδρικό ένδυμα 15ου-16ου αι, θα παραθέσουμε το ακόλουθο πορτρέτο ευγενούς Πολωνού, από το βιβλίο "Ηusaria" των Jerzy Cichowski και Andrzej Szulczynski (Bαρσοβία, 2004) όπου φαίνονται εμφανείς οι έντονες αναλογίες αυτού του ανθοδιακόσμου.

     Σε ένα ακόμη τεκμήριο από την Βιβλιοθήκη μας, την μελέτη του Jacob Burckhard "Die Baukunst der Renaissance in Italien" (Βασιλεία, 1955) παρατηρούμε συγγενικά δείγματα αυτής της αναγεννησιακής ανθοδιακοσμήσεως με τις αναλογικές διατάξεις, όπως το παραπάνω.

     Ένα πολύ παραπλήσιο με το δικό μας, δείγμα υφάσματος και διακοσμήσεως ιταλικού ενδύματος εποχής, βρήκαμε σε έναν από τους πίνακες του Ferrario, όπως φαίνεται παραπάνω. 

     Το μήκος αυτού του μανδύα ήταν, επίσης, ένα ζήτημα που έπρεπε να επιλύσουμε και τούτο σε συνδυασμό με το εσωτερικό φόρεμα. Στον παραπάνω πίνακα βλέπουμε σε δύο εικόνες τον εξωτερικό μανδύα μακρύτερο από τον εσωτερικό και αυτό το υιοθετήσαμε και στην περίπτωσή μας.

     Τα ανοίγματα των χεριών του μανδύα συνιστούν ακόμη μία λεπτομέρεια αλλά και πάλι ο Ferrario μας δίνει την απάντηση με το παραπάνω σχήμα του.

     Τέλος, για τον γιακά του μανδύα και πάλι έχουμε δύο εύγλωττες απαντήσεις του Ferrario, όπως τις παρατηρούμε στο παραπάνω πίνακα..

     Η έτοιμη "σούρα" του υφάσματος που βρήκαμε για το ...κουρτινόξυλο αποφασίστηκε να μην χαλάσει και να αξιοποιηθεί ως γιακάς. Και η υπέρβαση αναλογιών, εν προκειμένω, είναι αναγκαία ώστε ακόμη και οι θεατές της τελευταίας σειράς να μπορούν να απολαμβάνουν το ένδυμα.

     Ας σημειωθεί ότι ανάλογη πληροφόρηση αντλήσαμε και μετά από προσεκτική μελέτη του σχετικού βιβλίου ..."βίβλου" του καθηγητή Hermann Weiss που εκδόθηκε στη Στουττγκάρδη το 1872 και το οποίο, επίσης, βρίσκεται στη Βιβλιοθήκη της Ομάδος μας.

     Η  "περίπτωση" της εσωτερικής ζώνης της ενδυμασίας για την παρούσα μελέτη υπήρξε, επίσης, "εφαλτήριο" ...αλληγορίας όσο και ιστορικού ρεαλισμού.

     Η επαγγελματική επαφή και διάδραση των μισθοφόρων Στρατιωτών της Δύσεως με συναδέλφους διαφορετικών εθνικοτήτων κατά την διάρκεια κοινών επιχειρήσεων κι εκστρατειών είναι φυσικό να άσκησε ουσιώδη επίδραση και στον ενδυματολογικό τομέα.

Sámuel Kálnoky

(1640–1706)

[Kovács S.Tibor:  “Huszárfegyverek a 15 17 században”, Budapest, 2010]

     Έτσι, στην συγκεκριμένη "περίπτωση" της εσωτερικής ζώνης  της ενδυμασίας, η έμπνευσή μας προήλθε από την μελέτη του πορτρέτου (1703) του Τρανσυλβανού ηγεμόνος Sámuel Kálnoky στο οποίο απεικονίζεται μία εκδοχή-συνέχεια των φαρδειών υφασμάτινων ή και δερμάτινων ζωνών που φορέθηκαν τους δύο προηγούμενους αιώνες,όπως, άλλωστε, τεκμηριώνεται και από τον πίνακα του Ferrario που ακολουθεί.

     Και, βεβαίως, η αλληγορία της ζώνης η οποία θα στηρίξει και το σπαθί του πολεμιστή δεν μπορεί παρά να παραπέμπει στη γενναιότητα, λόγος για τον οποίο επελέγη η συγκεκριμένη με την δερμάτινη αγκράφα που απεικονίζει ένα φρουμασμένο πολεμικό άτι με τον Ιππέα του! 

     Ήταν πολύ πιο πριν που, όπως μας εξιστορούν ο Παχυμέρης και ο Γρηγοράς, ζήτησε άσυλο στους ανατολικο-ρωμαίους ο Οθωμανός σουλτάνος Αζετίν καταδιωκόμενος από τους Μογγόλους ενώ, μετά τον θάνατό του (1265) οι ακόλουθοί του εκχριστιανίσθησαν και εγκατεστάθησαν στην Δοβρουτσα της Βουλγαρίας, κατατασσόμενοι στο στρατό της Ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας με το όνομα "Τουρκόπουλοι" (Κ. Σάθα: "Έλληνες Στρατιώται εν τη Δύσει", σ.59).

     Ο μανδύας, όμως, αυτός ο αέρινος επενδύτης...

     ...ο αέρινος επενδύτης ενός πολεμιστή αλλά και λογίου με την γενναιότητα και την πνευματικήν ακτινοβολία του Μιχαήλ Μαρούλλου Ταρχανιώτη δεν θα μπορούσε να μην κοσμείται και από την αλληγορία αυτών των ιδιοτήτων υπό μορφήν εμφανών εξωτερικών κοσμημάτων.

     Εδώ ο σχεδιαστής είχε να ξεπεράσει ένα τεχνικό αλλά, παραλλήλως και ηθικό δίλημμα Ή τα αλληγορικά αυτά κοσμήματα να ήσαν σύμφωνα με τις αναλογίες της θεατρικής ενδυματολογίας, δηλαδή μεγάλα ώστε να είναι ορατά και από τους τελευταίους εν σειρά θεατές της παραστάσεως, οπότε, θα ήσαν μοντέρνες κατασκευές, ή να επιλεγούν ιστορικότερες κατασκευές στο φυσικό τους και, βεβαίως, μικρότερο μέγεθος. Εν προκειμένω, προτιμήθηκε η ιστορικότητα.

     Ο λέων ως αλληγορία γενναιότητος και ο χρυσός ως αλληγορία πνευματικής ακτινοβολίας, επελέγησαν για να τονίσουν την βάση της κεφαλής του Έλληνος ταγού (λαιμός, γιακάς) και το στέρνο του ως κέντρο του υπαρξιακού "περιεχομένου" του! 

     Έτσι, στο συγκεκριμένο ένδυμα προσθέσαμε δύο ακόμη στοιχεία που το καθιστούν μοναδικό: την αλυσίδα με τις λεοντοκεφαλές ως συνδετικό κλείστρο και τα δύο διακοσμητικά ορειχάλκινα "pillastri" τα οποία, όχι μόνον παραπέμπουν σε αυθεντικό διακοσμητικό στοιχείο της Αναγεννήσεως αλλά και σταθεροποιούν όρθιο τον πτυχωτό γιακά.

     Το κλείστρο με την αλυσίδα και τις δύο λεοντοκεφαλές είναι το ένα από τα δύο όμοια που κάποτε αγοράσαμε από την κ. Αικατερίνη Αβδελοπούλου, την αρχαιότερη παλαιοπώλη που κάποτε διατηρούσε κατάστημα στην οδό Λυκαβηττού και η οποία κληρονόμησε το επάγγελμα από τον διάσημο πατέρα της ο οποίος, παλαιότερα, εξέπληττε το αθηναϊκό κοινό με τα όσα έργα Τέχνης διέθετε στο κατάστημά του επί της οδού Βουκουρεστίου. Το συγκεκριμένο κλείστρο είναι επίχρυσο, κατασκευασμένο σε βαυαρικό εργοστάσιο προς χρήση επί των ενδυμάτων του οθωνικού στρατού (πρώτο ήμισυ 19ου αιώνος).  

     Τα δύο "pillastri" όχι με ανθρωπόμορφη θωριά αλλά, επίσης, με λεοντοκεφαλές, αναπαράγουν τα βασικά διακοσμητικά "pillastri" της Αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής και διακοσμητικής όπως ήταν τόσο κοινά σε φιλοτεχνήσεις εκείνης της εποχής.

     Με αισθητική παραπομπή στις ...Καρυάτιδες, τα αναγεννησιακά "pillastri", κυρίως ως αρχιτεκτονικά κοσμήματα και δευτερευόντως οπουδήποτε αλλού, έπιπλα κλπ, τεκμηριώνουν ακόμη μία έμπνευση των αναγεννησιακών δυτικών από την αρχαία Ελλάδα και, ακριβώς, αυτό θα θέλαμε να υπογραμμίσουμε και στην περίπτωση του συγκεκριμένου επινωτίου ως ενδύματος της υπό προετοιμασία παραστάσεώς μας μιας και στο όλο έργο της Ομάδος των "Ελλήνων Κενταύρων" υποκλινόμεθα στην λεπτομέρεια της ιστορικής αληθείας.

     Το ζεύγος των δύο συγκεκριμένων στοιχείων απέμεινε από ένα αναγεννησιακό scrivanio το οποίο ο σκόρος και ο χρόνος μετέτρεψαν σε ...κονιορτό σε μία αποθήκη με μικρούς θησαυρούς, οπότε, το μέταλλο των σωμάτων αυτών των στοιχείων τους εξασφάλισε την ...αθανασία, ενώ το υπόλοιπο ιταλικό έπιπλο μετέστη εις τας ...αιωνίους μονάς! 

     Ο πίλος ο οποίος επελέγη να συνοδεύσει την αμφίεση του Μιχαήλ Μαρούλλου Ταρχανιώτη αποτελεί μία κλασικότατη φόρμα η οποία φορέθηκε επί πολλούς αιώνες συνεχώς, μέχρι και …σήμερα. Kαι δεν θα επιμείνουμε καθόλου στο ότι τον συγκεκριμένο πίλο ο Μιχαήλ Μάρουλλος Ταρχανιώτης τον φορά στο γνωστό πορτραίτο του του Sandro Boticcelli, Όχι! Εδώ περισσότερο θα αναφερθούμε στο "γιατί αυτόν τον πίλο"!

     Ένα «δείγμα» πρώιμης χρήσεως αυτού του πίλου βλέπουμε στο σύμπλεγμα της Τετραρχίας το οποίο είναι γλυπτό από πορφυρίτη των αρχών του 3^ου αιώνος και αναπαριστά τους τέσσερις Τετράρχες, τους τέσσερις Ρωμαίους συναυτοκράτορες κατά την εποχή της τετραρχίας.

     Η αρχική θέση του συμπλέγματος πιθανώς ήταν στο Φιλαδέλφειον της Κωνσταντινούπολης, από όπου πάρθηκε το 1204 κατά την άλωση της Κωνσταντινούπολης ή σύντομα έπειτα από τους Βενετούς και μεταφέρθηκε στην βασιλική του Αγίου Μάρκου στην Βενετία όπου βρίσκεται έως σήμερα.

     Και ο συγκεκριμένος πίλος της παραστάσεως είναι αυθεντική αναπαράσταση του αναγεννησιακού προτύπου του "μέσα" κι "έξω"!

     Συμβολική σκηνογραφική "άποψη" η διακόσμηση του πίλου με ένα κόσμημα μισής χιλιετίας μετά την γέννηση του Μιχαήλ Μαρούλλου Ταρχανιώτη, προερχόμενο από έναν γεωγραφικό χώρο που κάποτε ήταν η Ελλάδα, ακριβώς, για να τονίζει ότι μετά την έκπτωση των Ελλήνων από τις πατρώες παραδόσεις τους, μετά από μισή χιλιετία από την γέννηση του μεγάλου πολεμιστή και λογίου η Ελλάδα εξακολουθεί να τελεί υπό "αναδημιουργία"! Αναχρονισμός, ναι, αλλά με την σημαντικότερη υπαινικτική σημασία!

     Τον ίδιο πίλο βλέπουμε και στο πορτρέτο που δημιούργησε ο Ιταλός ζωγράφος από την Φερράρα Francesco del Cossa  (c. 1430 – c. 1477) με τίτλο «Πορτρέτο ενός Ανδρός» και συμπίπτει απολύτως με την εποχή του Μιχαήλ Μαρούλλου Ταρχανιώτη.

     Σήμερα, τον συγκεκριμένο πίλο (στα Αγγλικά: pill box) τον βλέπουμε να τον φορούν καλόγηροι της ανατολικής εκκλησίας η οποία εκφράζει ένα δόγμα του οποίου η "αυθυπαρξία" θεμελιώνεται στην ...αντιγραφή όχι μόνον της "ταυτότητος" πίστεως, αλλά, ακόμη και του ιερατικού πίλου! 

     Κάπως έτσι καταλήξαμε σε μιαν εικόνα η οποία τεκμηριώνει την ενδυματολογικήν αυθεντικότητα (φορέματος και πίλου) της εποχής στην οποία μεγαλούργησε ο Μιχαήλ Μάρουλλος Ταρχανιώτης και δεν είναι άλλη από εκείνη του πολέμαρχου της Ενετικής Πολιτείας (την οποία, οι αστοιχείωτοι εσφαλμένα αποκαλούν "Δημοκρατία") αρχιστρατήγου Bartolomeo d' Alviano (αποκαλουμένου και "Liviano", 1455-1515) ο σπουδαίος εκείνος στρατηγός που επεδίωξε να στρατολογήσει τον Έλληνα Στρατιώτη και ταγό Μερκούριο Μπούα στις δυνάμεις του Φραγκίσκου Α' κατά του Ερρίκου Η' της Αγγλίας. Και το πορτρέτο του αρχιστρατήγου Bartolomeo d' Alviano, το οποίο βλέπουμε παραπάνω, το φιλοτέχνησε ο Iταλός αναγεννησιακός ζωγράφος Giovanni Bellini, (c 1430 - 26 Νοεμβρίου 1516)!

     Το σύγχρονο θέατρο είναι γεμάτο με άτεχνες αυθαιρεσίες οι οποίες αποπειρώνται να συγκαλύψουν τα κενά γνωστικής συνεπείας των "δημιουργών" του. Κυρίως, είναι κατακεκλυσμένο από τα κακότεχνα "απόνερα" του δήθεν "μοντερνισμού" ο οποίος βιάζει την αλήθεια της ζωής την οποία το θέατρο πρέπει να υπηρετεί!

     Στην περίπτωσή μας, τούτη η αλήθεια της ζωής, ως πρόταγμα της δικής μας πολεμικής καθημερινότητος δεν θα μπορούσε να  παρακαμφθεί και για λόγους πρακτικούς και για λόγους αισθητικούς αλλά, κυρίως, για λόγους αρετής με το ευτυχές αποτέλεσμα και στην "πτυχή" της ενδύσεως του ήρωά μας να επιμείνουμε στην αλήθεια και στην αυθεντικότητα της επί σκηνής παρουσιάσεώς του!

Και με τα χρυσά "χέρια" της Φλώρας η οποία στηρίζει την Ομάδα των "Ελλήνων Κενταύρων" ως συνιδρύτρια και στυλοβάτης, καταλήξαμε σε ένα τεκμηριωμένο ενδυματολογικό αποτέλεσμα. Ας σημειωθεί ότι δεν ήταν καθόλου εύκολη η μέτρηση των αναλογιών και αποστάσεων καθώς και της στερεώσεως των διακοσμητικών του μανδύα λόγω της πτυχοειδούς διαμορφώσεως του γιακά αλλά και του πάχους του υφάσματος. Χρειάσθηκε να επιστρατευθεί πολυμήχανη σκέψη και προσεκτικές μετρήσεις ώστε όλα να ταχθούν αναλογικά και με διορθωτικές προβλέψεις  Όπως δε κατά την εποχή εκείνη τα ενδύματα δεν ήσαν "αποτελέσματα" ...ραπτομηχανών και ο παρών χιτώνας ράφτηκε εξ ολοκλήρου στο χέρι, ...εποχικής ...Τιμής ένεκεν! Και, η ...συνέχεια επί σκηνής!  

     Στη σκιά μιας διακαούς προσδοκίας έζησε ο Μιχαήλ Μάρουλλος Ταρχανιώτης..., μιας προσδοκίας για την δικαίωση ενός Πολιτισμού που στήθηκε επάνω σε μια λευκή πέτρα που έγινε ο Ιερός Βράχος μας, για να χαθεί στη μάχη της ...Λευκόπετρας υποκύπτοντας σε μία βαρβαρότητα ...αιώνων, μέχρι σήμερα. Κι ο δικός μας Μιχαήλ Μάρουλλος Ταρχανιώτης, ο εξαίρετος Errik Nour, σ΄ ετούτη την φωτογράφιση, βρέθηκε κάτω από την απομένουσα λευκή πέτρα, τον Ιερό Βράχο, να μας θυμίζει την ιστορική σκεπτομορφή του λογίου και πολεμιστή Μιχαήλ Μαρούλλου Ταρχανιώτη που παραμένει "ζωντναός" στις υπώρειες ενός Πολιτισμού που λάτρεψε και υπέρ του οποίου εκφράστηκε και με το σπαθί του και με την πέννα του που παραμένει άγνωστη στο τόπο του!

     Λέγεται ότι ένα έργο τελεσφορεί όταν προηγείται προσευχή. Κάτι τέτοιο φαίνεται να ισχύει και στο έργο της Ομάδος μας, μιας κι εμείς προσφεύγουμε στα δικά μας "προσευχητάρια", τα ίδια εκείνα που ενέπνεαν και τον Μιχαήλ Μάρουλλο Ταρχανιώτη, με τους ακατάλυτους ύμνους τους προς τον ζωοδότη Θεό Ήλιο!

Πλήρες Φωτογραφικό Λεύκωμα με τον πρωτοχορευτή Errik Nour να εμφανίζεται στις φωτογραφίες οι οποίες τραβήχτηκαν στον αρχαιολογικό χώρο της Πνυκός την 12^η Σεπτεμβρίου 2019 ΕΔΩ.