ΕΞ …ΑΝΤΙΦΑΣΕΩΣ ΤΑ
ΚΡΕΙΤΤΩ
ή
ΠΕΡΙ ΑΠΕΓΚΛΩΒΙΣΜΟΥ ΕΚ ΤΟΥ
«ΕΓΩ»
Ζώντας σε μιαν εποχή κατά την οποία ο άνθρωπος υποδουλώνεται με πάμπολλα
μέσα ώστε να μετατρέπεται στον υπηρέτη των εξουσιαστών δουλεμπόρων του, είναι
φυσικό να ευτελίζονται ακόμη και οι υψηλές τέχνες οι οποίες, βαθμιαίως χάνουν
το νόημα και την Αξία τους! Και μαζύ με τις τέχνες, χάνουν την Αξία τους και οι
άνθρωποι οι οποίοι, πλέον, διαχωρίζονται στην συντριπτικώς μεγάλη πλειονότητα
εκείνων που θα χαθούν και στην απελπιστικώς σμικρότατη μειονότητα εκείνων που
θα επιβιώσουν. Ειδοποιός διαφορά των δύο κατηγοριών η, αντιστρόφως ανάλογη, ένταση
διανοητικής «εμβελείας» τους! Και είναι δικαίωμα ενός εκάστου η επιλογή του
αφανισμού ή της επιβιώσεως, χωρίς κανείς να έχει απ΄ αυτού το δικαίωμα ή και
την δυνατότητα παρεμβάσεως. Στην Ομάδα των «Ελλήνων Κενταύρων», η πλατωνική της
φύση υπαγορεύει στα Μέλη της το καθήκον, όχι μόνον της επιβιώσεως, αλλά και της
επικρατήσεως των Αξιών εις πείσμα των καιρών και τούτο σημαίνει την εντατικοποίηση
των πνευματικών μας γυμνασμάτων τα οποία διανοίγουν «μονοπάτια» διεισδύσεώς μας
στο κοσμικό γίγνεσθαι, διευρύνοντας «υπαρξιακούς ορίζοντες»! Ένα τέτοιο γύμνασμα
είναι και το κείμενο που ακολουθεί, μια αφετηρία ιαματική προς απαλλαγή από την
οπισθέλκουσα του «εγώ» ώστε να διατηρηθεί ανεμπόδιστη η προς τα πρόσω υπαρξιακή
κίνησή μας.
O Daisetsu Teitaro Suzuki (鈴木 大拙 貞太郎), ο οποίος
αυτοαποδόθηκε το 1894 ως "Daisetz" (1870-1966), υπήρξε ένας Ιάπωνας
διανοητής του Βουδισμού Ζεν και συγγραφέας φιλοσοφικών έργων.
Daisetsu Teitaro Suzuki (鈴木 大拙 貞太郎 ,1870-1966 )
Τον Μάιο του 1953, ο Daisetz T. Suzuki συνέγραψε έναν συγκλονιστικό πρόλογο
στο εμβληματικό σύγγραμμα του Γερμανού Eugen Herrigel (Βungaku Hakushi) «Ζεν και η τέχνη της Τοξοβολίας» (1948) ξεκινώντας, ήδη, από την πρώτη
παράγραφό του, με μιαν αβυσσαλέαν αντίφαση την οποία, οι επιπόλαιοι μελετητές
είναι καταδικασμένοι να προσπεράσουν χωρίς να αντιληφθούν ενώ, οι υποψιασμένοι
θα έχουν το προνόμιο να σταθούν επάνω σε αυτήν, αντλώντας το κορυφαίο δίδαγμά
της. Ποια, όμως είναι αυτή η αντίφαση;
Ο λαμπρός Ιάπωνας
διανοητής, αναφερόμενος στις τέχνες και ειδικώς στην Τοξοβολία, σημειώνει: «…οι
τέχνες αυτές δεν υπηρετούν κανέναν ωφελιμιστικό σκοπό ούτε γίνονται για καθαρά
αισθητικήν απόλαυση, αλλά … αποβλέπουν στην απόκτηση της συνειδήσεως δια της
επαφής με την ύστατην Αλήθεια.»
Οποία αντίφαση να θεωρείται
ως "μη ωφέλεια" και ως "μη αισθητική απόλαυση" αυτή καθαυτή η επαφή με την Αλήθεια και, μάλιστα,
την “ύστατη”; Πώς διέφυγε του έρκους των οδόντων ενός φιλοσόφου κάτι τέτοιο;
Εδώ ακριβώς
εντοπίζεται η ειδοποιός διαφορά μεταξύ «δυτικής» και «ανατολικής» φιλοσοφίας η
οποία, κατά την μεν πρώτη η «ωφέλεια» είναι απτή και εντοπίσιμη ενώ κατά την
δεύτερη η «ωφέλεια» είναι άυλη και, απλώς, ένα ζενικό, μη αναλυτέο, «ούτω πως»!
Και αυτή η, κατ΄ εμάς
τους «δυτικούς», αντίφαση του Daisetz T. Suzuki, μετατρέπεται σε έναν «βατήρα» δια του οποίου διερχόμεθα βαθμιαίως
στην ουσία ενός απρόσμενου διδάγματος το οποίο αφορά σε όλες τις τέχνες,
πολεμικές ή μη.
Συνεχίζοντας ο Daisetz T. Suzuki, γράφει: «Έτσι, ο τοξότης δεν εξασκείται μόνο για να πλήξει τον στόχο,
ο ξιφομάχος δεν χειρίζεται το ξίφος μόνο για να νικήσει τον αντίπαλό του, ο
χορευτής δεν χορεύει απλώς και μόνο για να εκτελέσει με το σώμα του ρυθμικές
κινήσεις. Αυτό που προέχει είναι να εναρμονιστεί το συνειδητό με το
ασυνείδητο.»!
Με μιαν αιφνιδιαστικήν
επίταση επί της αντιφάσεως, ο Daisetz T. Suzuki υπερβαίνει τα όσα ήδη,
διετύπωσε περί «μη» ωφελείας των τεχνών και δείχνει να επιπροσθέτει σε όλα τα
προηγούμενα και την …εναρμόνιση του συνειδητού με τα ασυνείδητο! Και πόσο
γοητευτικότατο παράδοξο η ζενική πρόσθεση που καταλήγει σε αφαίρεση ή και στο
πλήρες κενό…για να προσδιορίσει το «εστί» πέραν του χρόνου…
«Αν αληθινά θέλει κάποιος να γίνει
ειδήμονας στην Τοξοβολία, οι τεχνικές γνώσεις δεν του αρκούν. Πρέπει να πάει
πέρα από την τεχνική, ώστε η τέχνη αυτή να γίνει μία “τέχνη χωρίς τέχνη” που να
έχει τις ρίζες της στο υποσυνείδητο.
Στην περίπτωση της Τοξοβολίας τούτο
σημαίνει ότι ο τοξότης και ο στόχος δεν είναι, πια, δύο αντιμέτωπα στοιχεία
αλλά μια αδιαίρετη πραγματικότητα. Ο τοξότης δεν συνειδητοποιεί τον εαυτό του
σαν κάποιο που έχει σκοπό να πλήξει τον στόχο. Αυτή η κατάσταση της μη
συνειδήσεως δεν επιτυγχάνεται, όμως, παρά μόνον όταν ο τοξότης έχει εντελώς
απελευθερωθεί και απαλλαγεί από το “ε γ
ώ” του».
Εν συμπεράσματι, η απαλλαγή από το βασανιστικό "εγώ" έχει την έννοια της λυτρώσεως του σοφού όφεως από το εγκλωβιστικό, νεκρό, δέρμα του την οποία ο ίδιος επιδιώκει και επιτυγχάνει! Και ο όφις αναγνωρίζει την αναγκαιότητα, αλλά αντλεί και την δύναμη να το επιτύχει,,, Ο άνθρωπος, όμως...;
