ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΩΝΤΑΣ ΜΕ ΤΑ
ΑΛΟΓΑ
Από το "THE CENTAUR LEGACY"
του Βjarke Rink
Mετάφραση: Μηνάς Α, Τσομπανιάν
Υπάρχει κάποια συνοχή στην
επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων και των ζώων, ή οι σύγχρονοι άνθρωποι και τα
άλογα είναι καταδικασμένοι σε μια ζωή παρεξηγήσεων που προκαλούνται από
ένα αγεφύρωτο χάσμα στην κοινωνική τους εξέλιξη; Μπορούν τα άλογα να εκπέμπουν
σαφείς πληροφορίες για την σκέψη και τις προθέσεις τους ή καθοδηγούνται απλώς
από το ένστικτό τους; Θα μπορούσε ο άνθρωπος να κατανοήσει την συμπεριφορά
του αλόγου ή ο πολιτισμός έχει κόψει ανεπανόρθωτα την γραμμή της ζωής των
οικολογικών ριζών του και της κατανόησης των ζώων; Οι απαντήσεις σε αυτά
τα ερωτήματα εξαρτώνται κυρίως από την ανθρώπινη ικανότητα να κατανοήσει τις
βιολογικές πτυχές και τα κίνητα του αλόγου και πώς ορισμένες περιβαλλοντικές
περιστάσεις μπορούν να αλλάξουν ουσιαστικά τη συμπεριφορά του ζώου.
Τα κοινωνικά ζώα έχουν
ενεργά, έξυπνα και ελαστικά μέσα επικοινωνίας που οι περισσότεροι άνθρωποι
αγνοούν παντελώς, γεγονός που επιδεινώνεται από την τάση του εξημερωμένου
αλόγου να περιορίσει την φυσική συμπεριφορά του στην παρουσία των
ανθρώπων. Όταν πλησιάζεται, ένα άλογο το οποίο είναι δεμένο στην φάτνη ή
σε έναν δακτύλιο συνήθως παριστάνει πως είναι κοιμισμένο σταματώντας όλες του
τις κινήσεις, μερικές φορές ακόμη και την ουρά αλλά και τις συσπάσεις των
αυτιών του με την ελπίδα ότι ο εισβολέας θα φύγει. Αυτή η αμυντική συμπεριφορά
έχει οδηγήσει πολλούς ανθρώπους να πιστεύουν ότι τα άλογα έχουν γενικότερα
νωχελική συμπεριφορά, ανόητη και ότι είναι αναίσθητα πλάσματα.
Η ανθρώπινη παρανόηση περί
ζωικής νοημοσύνης έχει μια μακρά και 'ένδοξη' ιστορία. Στο παρελθόν, έχουν
γίνει πολλές προσπάθειες για να υποβάλουν τα ζώα σε «τεστ νοημοσύνης», με την
πρόθεση να με μετρηθεί το μέγεθος της «ορθολογικότητάς» τους, για να δουν αν
είναι σε θέση να ανακαλύψουν «νέες» κινήσεις, ή αν είναι ικανά να μάθουν να
χρησιμοποιούν εργαλεία για να «λύσουν» τα προβλήματά τους, ή ακόμα, για να
αναγνωρίσουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη! Αυτό γίνεται μόνο για να δείξει
ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν ιδέα για το τι είναι πραγματικά η
«νοημοσύνη» και τι είναι σχεδιασμένο στον εγκέφαλο του πλάσματος να εκτελείται
κατά την διάρκεια της ζωή του. Μέχρι τα μέσα του 1970, φάνηκε πως πολλοί
μελετητές υποστήριζαν ότι η γλώσσα ορίζεται ως κομμάτι της ανθρώπινης
επικοινωνίας, το οποίο , τα ζώα ήταν ανίκανα να επιτύχουν.
Υπάρχει φυσικά μια διαφορά
ωκεανών μεταξύ της ανθρώπινης γλώσσας και εκείνης του αλόγου, αν και όλοι οι
ωκεανοί κάπου συνδέονται. Για να ανακαλυφθεί το σημείο της σύνδεσης, η ανάλυση
των κινήτρων των ανθρώπων φέρνει ένα βήμα πιο κοντά ως προς την κατανόηση και
την επικοινωνία με τα άλογα. Αλλά η μεγάλη διαφορά στις ενέργειες ανθρώπων και
αλόγων είναι ότι οι άνθρωποι μπορούν να επικοινωνήσουν σχεδόν για όλα τα θέματα
που έχουν κάνουν «κάτω από τον ήλιο», ενώ οι σχέσεις των αλόγων μεταξύ τους, θα
περιοριστούν στις άμεσες διαθέσεις , προθέσεις και καταστάσεις των σκέψεων
τους, σε μια περιορισμένη κλίμακα φώνησης. Μπορεί αυτό να φαίνεται κάπως
περιοριστικό, τα άλογα όμως μοιάζουν να τα καταφέρνουν καλύτερα στις αναμεταξύ
τους σχέσεις σε σύγκριση με τους περισσότερους ανθρώπους, στις σχέσεις τους.
Αλλά αυτό που πρέπει να
ψάχνουμε σε αυτό το ταξίδι μέσα
στην ομιχλώδη γη των Κενταύρων είναι εκεί που οι άνθρωποι και τα άλογα μπορούν
να βρουν κοινό έδαφος για να κατανοήσουν ο καθένας τα κίνητρα του άλλου και
έπειτα να ενώσουν τις σχέσεις τους με την ιππασία για την ικανοποίηση και των
δύο. Κατανοώντας τις ομοιότητες και τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των
ανθρώπων και των ιπποειδών μπορούμε να ανακτήσουμε κάποιες από τις πατρογονικές
μας ικανότητες να κατανοούν και να επικοινωνούν με τον κόσμο των ζώων και την
δημιουργία εδάφους για την συνεργατική συμπεριφορά που υπογραμμίζει η καλή
ιππασία.
Ας εξετάσουμε στην συνέχεια,
πρώτα την γενική έννοια των φωνητικών εκφράσεων των ιπποειδών σε συνδυασμό με
τις μεικτές φωνητικές εκφράσεις που χρησιμοποιούν στις επικοινωνίες τους και με
τις στάσεις του σώματος, μπορούμε να κωδικοποιήσουμε πληροφορίες για την
ατομική τους ταυτότητα και τις προθέσεις , όπως η επιθετικότητα, η άμυνα, η
σεξουαλικότητα, ή η ετοιμότητα προς αποφυγή των αρπακτικών ζώων. Ξεφυσήματα,
φωνές, σφυρίγματα & κραυγές αποκτούν την πλήρη σημασία τους σε συνδυασμό με
μια ποικιλία της ορθοστατικής στάσης. Κατά την διάρκεια φιλικών ανταλλαγών με
άλλο ιπποειδές εκπέμπονται αρμονικοί ήχοι στο κάτω πεδίο της συχνότητας, ενώ
αλληλοαγγίζουν τις τρίχες γύρω από τη μουσούδα, όπως επίσης αξιολογούν τις
μυρωδιές και τη στάση το ένα του άλλου. Όταν όμως οι άνθρωποι συναντιούνται,
επικοινωνούν κάνοντας κινήσεις με τα χέρια τους, με τις στάσεις του σώματός
τους ενώ και φλυαρούν, το οποίο είναι χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς τους.
Ως εκ τούτου, όταν
πλησιάζετε ένα άλογο, θα πρέπει η συμπεριφορά σας προς αυτό να είναι ανάλογη με
την κρίση του αλόγου και όχι με την φασαρία ενός μπαμπουίνου: προσεγγίστε
πρόσωπο με πρόσωπο με τεντωμένο λαιμό προς τα εμπρός κρατήστε τα χέρια και τον
τόνο χαμηλά. Μια απαλή πνοή στα ρουθούνια του αλόγου είναι καλό σημάδι και θα
δείξετε ότι έχετε επίγνωση της εθιμοτυπίας των ιπποειδών. Ποτέ μην πλησιάζετε
ένα άγνωστο άλογο, κοιτάζοντάς το απευθείας μες’ τα μάτια. Δύο άγνωστα
ανθρώπινα μάτια που καρφώνουν σταθερά το βλέμμα του αλόγου θα δώσουν μια άβολη
εντύπωση «μεγάλου ενδιαφέροντος», με άγνωστες προθέσεις.
Συμπεριφερθείτε σε ένα άγνωστο
άλογο το οποίο είναι περιορισμένο σε στάβλο ή δεμένο σε δακτύλιο με τον ίδιο
εγκάρδιο σεβασμό που θα αντιμετωπίσετε έναν ξένο σε ένα ανελκυστήρα: Αν το
κοιτάζετε επίμονα μπορεί να του προκαλέσετε δυσφορία και μια αρνητική
αντίδραση. Τα άλογα, όπως και όλα τα ζώα-θηράματα, είναι καλοί αναγνώστες
προθέσεων και ως εκ τούτου το πρώτο μας καθήκον σε επικοινωνία μαζί τους πρέπει
να είναι να μεταφέρουμε σαφή φιλική στάση και χαλαρότητας αποφεύγοντας να
δείξουμε «ειδικό» ενδιαφέρον.
Ένα άλογο, όταν αποφασίζει
για μια ανταγωνιστική αναμέτρηση, εκπνέει δυνατά σε συνδυασμό με την ανύψωση
του κεφαλιού του και αποφασιστικές κινήσεις. Ως εκ τούτου, οι άνθρωποι θα
πρέπει να αποφεύγουν αυτό το είδος αυταρχικής σιγουριάς, υψηλής φώνησης,
απότομης κίνησης χεριών ενώ πλησιάζει ένα άλογο, επειδή αυτό μπορεί να ληφθεί
ως επιθετικότητα. Ένα έξυπνο άλογο, θα ξέρει ότι δεν έχεις το μέγεθος και την
δύναμη να το προκαλέσεις και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κλιμάκωση της βίαιης
συμπεριφοράς του. Η απουσία μιας καλής σχέσης ανθρώπου-ίππου είναι ο κύριος
λόγος για τα προβλήματα συμπεριφοράς του αλόγου για να ξεκινήσει να
αντιστέκεται.
Φέρσου έξυπνα, πλησίασε ένα
άλογο με φιλική συμπεριφορά και μην του αποκαλύψεις ότι στην πραγματικότητα
ανήκεις στην κατηγορία των κυνηγών. Αυτό θα μπορούσε να ξεκινήσει την σχέση σας
με λάθος βάσεις. Αν μάθεις να συμπεριφέρεσαι σαν ένα έμπειρο άλογο αυτό θα σου
δώσει αξία στα μάτια του. Να το θυμάσαι.
Στην επικοινωνία μεταξύ των
αλόγων, τα δυνατά ηχηρά μουγκρίσματα έχουν ως στόχο να εντοπίζουν ένα μέλος της
οικογένειάς τους ή έναν φίλο. Σε απόσταση μπορείς επίσης να χαιρετήσεις το
άλογό σου κατά τα διάρκεια της βοσκής του πρέπει όμως να διατηρήσεις το ύψος
της φωνής σου χαμηλά, ώστε να φτάσει όμορφα μεταφέροντας ένα μήνυμα με φιλικές/κοινωνικές
προθέσεις. Ποτέ μην φωνάζεις , εξιτάρει το νευρικό σύστημα του αλόγου και
μπορεί να προκαλέσει μια αντίδραση απομάκρυνσης. Όπως και με τις ανθρώπινες
σχέσεις δεν υπάρχει περίπτωση να μπερδέψεις ευχάριστες προθέσεις με
ανταγωνιστική συμπεριφορά. Η λανθασμένη συμπεριφορά προκαλούμενη από έναν
άνθρωπο, σίγουρα θα παρθεί σοβαρά από το άλογο, και πριν το καταλάβεις θα
βάλεις το άλογο σε αμυντική στάση.
O Roman Jacobson απέδειξε με
μια σειρά μελετών ότι οι χιλιάδες γλώσσες που ομιλούνται από τις ανθρώπινες
ομάδες έχουν κοινή δομή, χτισμένες με έναν σύνθετο τρόπο, ξεκινώντας από απλές
γλωσσικές μονάδες. Σε αντίθεση, η επικοινωνία των αλόγων δεν έχει τέτοια δομή
και τα ιπποειδή επικοινωνούν διακριτά, με στάσεις του σώματος που αποκαλύπτει
το ενδιαφέρον, την προθυμία, οξύτητα, τρόμο, άγνοια, αγωνία, θυμός, πόνος,
αναπηρίας , την πείνα , την δίψα, την κούραση και την υποβολή. Σημειώστε οτι όλες αυτές οι
καταστάσεις του νου έχουν αντιστοιχία με τα ανθρώπινα συναισθήματα και την
συμπεριφορά. Για παράδειγμα, η οριζόντια κίνηση του κεφαλιού σημαίνει και για
το άλογο μια αρνητική έννοια και η κάθετη κίνηση του κεφαλιού δεν σημαίνει
απαραίτητα ότι συμφωνεί αλλά τουλάχιστον δείχνει οτι υπάρχει θέληση για
συνεννόηση.Ανύψωση της κεφαλής εκδηλώνει ένδειξη ενδιαφέροντος , είτε για
ανταγωνιστική η φιλική επαφή. Χαμηλωμένη κεφαλή με αυτιά κρεμασμένα και απλανές
βλέμμα δηλώνει κούραση, κακή υγεία η υποταγή. Αν και ο κώδικας επικοινωνίας με
τα ιπποειδή μπορεί να φαίνεται άκαμπτος και με στερεότυπα σε σύγκριση με την ανθρώπινη
γλώσσα, θα πρέπει να κατανοήσετε την όλη εικόνα αλληλεπίδρασης του αλόγου.
Η επικοινωνία μεταξύ δύο
αλόγων περιέχει ένα σταθερό σύνολο σημάτων όπου το ζώο που λειτουργεί ως
«δέκτης» ερμηνεύει αυστηρά τις κινήσεις το «πομπού». Στην πραγματικότητα, τα
άλογα απομονώνουν γενικά μια πτυχή οποιασδήποτε κατάστασης, η οποία λειτουργεί
ως άμεσο σημάδι οτι θα προκαλέσει μια άμεση απάντηση που μπορεί συχνά να
καταλήξει σε μια υπερβολική αντίδραση. Αν ένας επιβήτορας παρατηρήσει ένα
αρσενικό άλογο δύο ετών στην αγέλη θα ρίξει όλη του την οργή πάνω στο δύσμοιρο
έφηβο. Ο Επιβήτορας θα βλέπει στα μάτια του εφήβου αλόγου μόνο μια αντιπαλότητα
και θα παραμένει τυφλός στα φυσικά στοιχεία που αποκαλύπτουν ότι ο νεαρός είναι
πραγματικά ανίκανος να απειλήσει την θέση του, στην ιεραρχία. Για να ηρεμήσει
το έφηβο άλογο τον επιβήτορα, θα τεντώσει τον λαιμό του και θα χαμηλώσει το
κεφάλι του για να πείσει τον αρχηγό ότι στην πραγματικότητα είναι ένα μωρό,
ανίκανο να κάνει την ζημιά. Ο επιβήτορας πεισμένος πια, τον αφήνει να ξεφύγει
με ένα φύσημα ως προειδοποίηση. Δεν είναι όπως το βλέπεις αλλά το πως θα
ενεργήσεις αυτό που θα καθορίσει την αντίδραση του αλόγου.
Αντίθετα ο Bronowski λέει
ότι η δομή της ανθρώπινης γλώσσας μας
επιτρέπει να συνθέσουμε και να αναγνωρίσουμε έναν απεριόριστο αριθμό φράσεων που
εκφράζονται με περιορισμένο αριθμό λέξεων. Είναι αυτό το οποίο οι γλωσσολόγοι
αποκαλούν «παραγωγικότητα της ανθρώπινης γλώσσας» γεγονός που επιτρέπει στους
ανθρώπους να εκφράσουν έναν απεριόριστο αριθμό φράσεων με έναν άπειρο αριθμό
νοημάτων , από έναν περιορισμένο αριθμό λέξεων. Αυτό αντικατοπτρίζει την
πλαστικότητα της λεκτικής επικοινωνίας του ανθρώπου αρχίζοντας από ένα
περιορισμένο νευρολογικό ερέθισμα. (Αυτό φυσικά επιτρέπει στον Faber να
ερμηνεύσει την Βίβλο, το ιερό Τάλμουδ και το σεβαστό Κοράνι με τον κάθε παλιό
τρόπο τον οποίο θέλει με τις τρομερές συνέπειες , όπως ο Salmon Rushdie μπορεί
να επιβεβαιώσει). Επομένως μπορούμε να πούμε ότι τα σήματα τα οποία παράγουν τα
άλογα είναι «άμεσα» και «ολοκληρωμένα» με ένα άμεσο νόημα. Ένα γεγονός το οποίο
πρέπει να λαμβάνουμε υπ’ όψη όταν χειριζόμαστε η ιππεύουμε.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η
ανθρώπινη γλώσσα είναι σε έναν μεγάλο βαθμό συμβολική, και πολλές χειρονομίες
έχουν χάσει την αρχέγονη σημασία και έχουν αποκτήσει νέες κοινωνικές
προεκτάσεις οι οποίες δεν συμβαδίζουν με την επικοινωνία μας με τα άλογα.
Επομένως οι κινήσεις του
σώματος σημαίνουν ακριβώς το ίδιο σήμερα, όπως σήμαιναν στην εποχή του Αττίλα,
ή τρία εκατομμύρια χρόνια πίσω στην Αφρικάνικη σαβάννα της Λαετόλι.
Αλλά η ανθρώπινη γλώσσα δεν
είναι αποτελείται εξ’ ολοκλήρου από αυθαίρετα σύμβολα όπως, επίσης, η
επικοινωνία μεταξύ των ζώων δεν στερείται εντελώς των συμβόλων. Δεν πρέπει να
μεγαλοποιούμε την ακαμψία που υπάρχει στις απαντήσεις, πιστεύοντας ότι είναι
απόλυτες. Κάθε αντίδραση που λαμβάνει χώρα μέσα σε ένα πλαίσιο που είναι
ευρύτερο από το άμεσο ερέθισμα, σε ορισμένες περιστάσεις μπορεί να αλλάξει
τελείως την αντίδραση των αλόγων. Ένα άλογο δεμένο σε ένα στύλο μπορεί να
επιλέξει μια υποτακτική συμπεριφορά αλλά από την στιγμή που αποδεσμευτεί από
τον στύλο, θα γνωρίζει ότι είναι ελεύθερο και θα αλλάξει εντελώς συμπεριφορά.
Αν ένας εμποδιστής, αρνηθεί
να πηδήξει ένα εμπόδιο το οποίο ο ίδιος θεωρεί πολύ υψηλό, το πλαίσιο του
εμποδίου επηρεάζει επίσης την θέληση του αλόγου να υπακούσει το σύνθημα του
αναβάτη του. Ένα άλογο δεν είναι με κανένα τρόπο αυτοματοποιημένο και έχει
ιδιαίτερα και μοναδικά χαρακτηριστικά.Αν υποθέσουμε ότι ένα άλογο κάτω από μια σέλα δεν είναι
τίποτα περισσότερο από ένα καρτεσιανό αυτόματο σύστημα, μια ομάδα αλόγων πρέπει
να θεωρηθεί ως ένα μεγάλο αυτοματοποιημένο σύστημα. Όμως αυτό δεν συμβαίνει μέσα σε ένα κοπάδι
αλόγων, όπου αλληλεπιδρά το ένα με το άλλο δημιουργώντας μια σύνθετη κοινωνία
των εντάσεων με αβεβαιότητες,
συγκρούσεις υποβολή και θριάμβους που μια τέτοια κατάσταση είναι μάλλον
παρόμοια με την ανθρώπινη κοινωνική σχέση. Γι 'αυτό δεν θα πρέπει να εξετάσει
κάποιος την επικοινωνία με το άλογο ως κάτι διαφορετικά στις αρχές επικοινωνίας
αλλά μόνο στις ιδιαιτερότητες και προτεραιότητες μεταξύ των ανθρώπων και των
ιπποειδών.
Η επιλεκτική πίεση ρυθμίζει
τα χλιμιντρίσματα ενός ίππου αρχηγού αγέλης, η δράση του σώματος και οι
χειρονομίες με το κεφάλι σαν μέσο, μεταφέρει στην αγέλη την άμεση διάθεσή του
και τις προθέσεις του. Για να κατανοήσουμε την συμπεριφορά αυτή πρέπει να
συνειδητοποιήσουμε τι ειδική εντολή υποδεικνύει μια «απόλυτη κατάσταση». Ένας
επιβήτορας χαμηλώνοντας το κεφάλι του με τα αφτιά τραβηγμένα πίσω, με την
πρόθεση να ξεφύγει μακριά από ένα αρπακτικό πίσω ή έναν αντίπαλο επιβήτορα.
Άλλα σήματα μπορεί να δείχνουν μια συγκεκριμένη κατάσταση, όπως μια σύσπαση της
ουράς δείχνει ερεθισμό και δυσφορία κατά την προσέγγιση ενός άγνωστου ζώου ή
ανθρώπου, ή συμβολικές ενδείξεις όπως η οσμή του εδάφους που μπορεί να σημαίνει
μια σειρά από πράγματα, όπως ένα σημάδι της ανυπομονησίας για φαγητό ή την
πρόθεση να ξεθάψει κάτι να φάει, ή ακόμα να καθαρίσει το έδαφος για να
κυλιστεί.
Λόγω ορισμένων σημαντικών
συμπτώσεων, πολλοί άνθρωποι συγκρίνουν την συμπεριφορά των αλόγων άμεσα με την
ανθρώπινη, κάτι το οποίο δεν ισχύει πάντα. Διότι αν και υπάρχουν αρκετά κοινά
σημεία στην συμπεριφορά, τα άλογα και οι άνθρωποι έχουν πολλές και διαφορετικές
προτεραιότητες να ακολουθήσουν κατά σειρά, και ως εκ τούτου βλέπουν τον κόσμο
από άλλη οπτική γωνία. Αυτή η ατομική γνωστική συμπεριφορά υπάρχει και στις
ανθρώπινες σχέσεις: Ένα ορισμένο πρόσωπο σε μια φωτογραφία μπορεί να μην έχει
καμία απολύτως σημασία σε ένα άτομο, αλλά αν είναι η εικόνα της μητέρας ενός
άλλου οικείου ατόμου, πολλές αναμνήσεις θα προκληθούν από τα χαρακτηριστικά. Ο
κόσμος και όλα τα πράγματα που περιέχει αυτός, θα έχουν διαφορετική σημασία που
εξαρτάται από του πλάσματος το είδος, τη διατροφή, την ηλικία, το φύλο, την
συγγένεια και άλλες προτεραιότητες. Για να κατανοήσουμε ότι αυτό το φαινόμενο
είναι ένα μέρος της καλής ιππασίας.
Είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζουμε
ότι τα σήματα που εκπέμπονται από ένα άλογο σε ένα άλλο εννοούνται περισσότερο
ως ξεκάθαρες οδηγίες παρά ως ένα απλό κομμάτι πληροφορίας που απλά ερμηνεύεται.
Όπως βλέπουμε, τα άλογα εκπέμπουν γενικές και συγκεκριμένες οδηγίες χωρίς
ενδιάμεσες μεσολαβήσεις. Και ο λόγος που το σήμα εκπέμπεται από ένα άλογο είναι
ένας γενικός συνδυασμός πληροφοριών που ισούται με την εξέλιξη των ιπποειδών.
Ένα σήμα μπορεί να ενεργοποιηθεί ως μια αυτόματη ανταπόκριση στην θέα ενός διώκτη, αυτό ευνοεί την
επιβίωση του ατόμου που λειτουργεί έτσι ώστε να του σώσει την ζωή.
Επομένως τα σήματα που
εκπέμπει το άλογο είναι ένας γενικός συνδυασμός πληροφοριών που δεν πρέπει να
μας οδηγεί σε λάθος ερμηνείες. Είναι ένα ολοκληρωμένο κομμάτι πληροφοριών που
πρέπει να βρεθεί μια συνολική απάντηση, γιατί ένα δευτερόλεπτο στον κόσμο της
φύσης μπορεί είναι μια κατάσταση μεταξύ ζωής και θανάτου. Για τον ίδιο λόγο το
σύνθημα του ιππέα για αλλαγή στην ταχύτητα ή την κατεύθυνση καλπασμού πρέπει να
είναι προσχεδιασμένος απόλυτα για να αναπαράγει μια ολοκληρωμένη εντολή. Τα ζώα
θηράματα, σε αντίθεση με τους ανθρώπους πρέπει να αντιδράσουν άμεσα σε
εξωτερικές απειλές και αυτό
είναι ακριβώς ένα από τα χαρακτηριστικά που δείχνουν την νευροφυσιολογική
σύνδεση με τους Κένταυρους. Τα εκπαιδευμένα άλογα που απαντούν στα συνθήματα
των ανθρώπων είναι πρακτικά αλάνθαστα, και τα αντανακλαστικά που είναι
εγκατεστημένα στο λειτουργικό σύστημα των ιπποειδών εδώ και εκατομμύρια χρόνια
της φυσικής τους επιλογής να ενεργούν άμεσα σε προκλήσεις.
Από την άλλη μεριά το
ανθρώπινο μυαλό, είναι ικανό να σκέφτεται και να αναλύει, φαίνεται να έχει
αναπτύξει μια τάση, να παγώνει στην όψη ενός κινδύνου. Ανίκανοι από άποψη
μεγάλης ταχύτητας, οι άνθρωποι πρέπει να σταματήσουν να διαμορφώνουν μια διαφορετική διαδρομή δράσης. Και
αυτή είναι η διαφορά και η ομοιότητα της απάντησης για να επιτευχθεί η συμβίωση
ανθρώπου και αλόγου. Για παράδειγμα, στην αγωνιστική ιππική δεξιοτεχνία το
συναισθηματικό κομμάτι του ανθρώπινου μυαλού μπορεί να ωθήσει ένα άλογο σε κίνηση
«πιάφ» καθώς ο ‘λογικός νους’ μπορεί να θυμάται μια σειρά των βηματισμών
ιππικής δεξιοτεχνίας, κάτι αδύνατο για το άλογο. Οι άνθρωποι μπορούν να
θυμούνται την σειρά των βηματισμών ιππικής δεξιοτεχνίας διότι έχουν αναπτύξει
μια «μελλοντική μνήμη» ικανότητα η οποία άνευ αξίας για τις βιολογικές
προτεραιότητες του αλόγου.
Η ανθρώπινη μνήμη μπορεί να
τεκμηριωθεί ως η συσσώρευση των σημάτων σε συμβολική μορφή, έτσι ώστε να
αποθηκευτεί και να χρησιμοποιηθεί σε μελλοντικές καταστάσεις, πράγμα που είναι
εφικτό μόνο όταν η αρχική αντίδραση δεν είναι πλήρης και μπορεί να καθυστερήσει
αρκετά, όπως επίσης να συνδεθεί με μια περίληψη συμβόλων που μπορεί να
σχεδιαστεί από τον εγκέφαλο. Το διάστημα μεταξύ ερεθίσματος και του μηνύματος
στον ανθρώπινο εγκέφαλο κάνει πιθανή την μεταφορά του ερεθίσματος σε
περισσότερα από ένα, εγκεφαλικά νεύρα. Είναι η διαδικασία της πραγματοποίησης
της γλώσσας που καθιερώνει την κύρια διαφορά μεταξύ ανθρώπινης γλώσσας και
επικοινωνίας του αλόγου. Όταν εκπαιδεύεται ένα άλογο, αν το άλογο δεν
ανταποκρίνεται αρκετά σε μια σαφή εντολή , ο εκπαιδευτής θα έχει λιγότερο από
δύο δευτερόλεπτα να αποφύγει την αποτυχία. Αν το άλογο διορθωθεί μέσα σε αυτό
το διάστημα μπορεί να μην καταλάβει την διόρθωση του λάθους του.
Η εσωτερική γλώσσα της
ιππασίας, που συνδυάζει την άμεση απάντηση του αλόγου στις προθέσεις του ιππέα και των
στρατηγικών του σκέψεων, βρίσκεται στις ρίζες των επιτευγμάτων των έφιππων
νομάδων. Οι αρχαίοι εφιπποτοξότες πίστευαν ότι τα άλογά τους είναι άκρως
ορθολογικά και τα αντιμετώπιζαν ως τους καλύτερους φίλους τους. Αν και οι
περισσότερες φυλές ανθρώπων των πόλεων πίστευαν ότι αυτό είναι γελοίο, οι
πολεμιστές της στέπας έμαθαν να οργανώνουν μια αλυσίδα από όρθιες θέσεις
σώματος που αντανακλούσαν τον βηματισμό των αλόγων τους, στο βάδην, στον
τροχασμό, στον καλπασμό, στην αλλαγή κατεύθυνσης και στη στάση όπου το άλογο
μπορούσε να νιώσει και να μιμηθεί και επομένως οι έφιπποι νομάδες κατάφεραν να
έχουν τον απόλυτο έλεγχο χειρισμού των αλόγων τους. Από εκεί και πέρα, στην
ιππασία φαίνεται ότι δεν υπάρχει τίποτε σημαντικότερο από το να αντιληφθούμε
τον κώδικα επικοινωνίας και να διαρθρώσουμε την ιππασία μας ως μία αλυσίδα
«κρίκων» κινήσεων συνεργασίας επιλεγόμενων από τον ιππέα και εκτελούμενων από
το άλογο.
Η Ανθρώπινη γλώσσα
εξελίχθηκε αρχικά από την πρωτόγονη επικοινωνία με τα ζώα και η ιππική γλώσσα
ως εκ τούτου, στελεχώνεται από την αρχαία ανθρώπινη ικανότητα να συνδυάζει τις
βιολογικές εντολές του σώματος και των φωνητικών ήχων μέσα σε μια αλυσίδα από
πρωτόγονες κινήσεις και επικοινωνίες. Και για να φτάσουμε το απόλυτο στόχο –Της
υψηλής ιππικής ποιότητας- μεγάλο ρόλο παίζει η κατανόηση των κοινών
συναισθημάτων μεταξύ ανθρώπων και ιπποειδών. Και, όπως βλέπουμε τωρινά, η
επιστήμη μπορεί να μας δείξει άλλα μονοπάτια από αισθήσεις και συναισθήματα που
είναι ο πυρήνας της νευροφυσιολογικής ροής που αποκαλούμε «Υψηλή Ιππική»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.