ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΙΠΠΗ ΤΟΞΟΒΟΛΙΑ

ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΠΛΑΓΙΟΒΑΔΙΣΤΗΣ   

     Εδώ ο Ίππος κι ο θρύλος γίνονται ένα! Τα μικρόσωμα δυνατά άτια της κρητικής γης, στο τόπο αυτό, ανακατεύονται  με τα μετεικάσματα του μύθου και της ονειροφαντασιάς για να μας πλησιάσουν με τη λεβεντιά και το καμάρι του αρματωμένου Σφακιανού... Στη Κρήτη ακόμη τα ονομάζουν "αραβάνια", "ραβάνια" ή "ραβανιάρικα", αλλά το ελληνικό τους όνομα είναι Πλαγιοβαδιστές! Για να τα συναντήσουμε πήγαμε ως τη νότια θαλασσογραμμή της Κρήτης και, πράγματι, μπορέσαμε να τα χαρούμε σ΄ ένα μοναδικό ιππικό πανηγύρι. Και κάναμε ένα μικρό αφιέρωμα στη μεγαλοσύνη τους για την τηλεοπτική εκπομπή του "EXTRA CHANNEL" με τίτλο "IΠΠΑΣΙΑ ή ΠΕΡΙ ΙΠΠΙΚΗΣ" το οποίο μπορείτε να το χαρείτε, αφού πρώτα χαρείτε τον τόπο στον οποίο αυτά τα άτια ζουν κι αναπνέουν το λιβυκό σιρόκο.

ΤΟ ΦΡΑΓΚΟΚΑΣΤΕΛΟ

     Πάνω από 600 χρόνια σε τούτη την απόμερη γωνιά της Κρητικής γης υψώνεται το ρημαγμένο σήμερα κάστρο, που το' χτισαν οι Βενετσιάνοι για να κρατούν σε υποταγή τους απροσκύνητους Σφακιανούς.Οι εκατοντάδες Έλληνες επισκέπτες που έρχονται για να χαρούν τη θάλασσα, το παρατηρούν με μια αδιαφορία που φτάνει συχνά στα όρια της αποστροφής, λες κι ασυναίσθητα συνεχίζουν την περιφρόνηση και την εχθρότητα που έδειξαν οι ντόπιοι στο φανέρωμα του.

     Ας ξαναθυμηθούμε την ιστορία του:

     Στα 1340 οι φεουδάρχες των Χανιών ζήτησαν από τη Βενετία να χτιστεί ένα φρούριο κοντά στην εκκλησιά του Αγίου Νικήτα, στα Σφακιά, για ν' ασφαλίσουν, απ' τις κουρσάρικες επιδρομές, τον ορμίσκο που βρίσκεται εκεί κοντά, μα προπαντός για να' χουν ένα στήριγμα στην «καταστολή των εξεγέρσεων» των κατοίκων της περιοχής. Η Γαληνότατη Δημοκρατία του Αγίου Μάρκου δεν είχε αντίρρηση στο χτίσιμο, μα δεν έδιδε τ' απαραίτητα χρήματα. Μπροστά όμως στην επιμονή των φεουδαρχών υποχώρησε και στα 1371 αποφασίστηκε η ανέγερση του φρουρίου.

     Έτσι, ξαφνικά, η άλλοτε ερημική περιοχή γίνηκε σωστό μελισσολόι. Οι Βενετσιάνοι έφεραν εργάτες και μαστόρους, πετροκόπους και κουβαλητάδες, κόσμο και κόσμο και τους έριξαν στη δουλειά. Άλλοι άνοιγαν θεμέλια; άλλοι κουβαλούσαν υλικά, άλλοι έκοβαν ξύλα. άλλοι έφτιαχναν ασβεστοκάμινα. Βιάζονταν να τελειώσω μιαν ώρα γρηγορότερα, γιατί φοβούνταν να μένουν σ' αυτό τον επικίνδυνο τόπο. Κι είχαν δίκιο να φοβούνται. Οι Σφακιανοί που ποτέ δεν κάθονταν με σταυρωμένα χέρια, κινήθηκαν και τώρα. Μόλις συνειδητοποίησαν τις προθέσεις των καταχτητών έκαμαν επιδρομή κι έσφαξαν αρκετούς. Οι απώλειες συμπληρώθηκαν και ταυτόχρονα πάρθηκαν ισχυρά μέτρα ασφαλείας: Στρατός φύλαγε όλη μέρα τους εργαζόμενους και το βράδυ όλοι έμπαιναν σε βάρκες, πήγαιναν στα καράβια που ήσαν στ' ανοιχτά αγκυροβολημένα και αυτά περνούσαν τη νύχτα.

     Μα οι Σφακιανοί με αρχηγούς τα έξι ηρωικά αδέρφια, τους Πατσούς, γκρέμιζαν τη νύχτα ό,τι οι Βενετσιάνοι έχτιζαν την ημέρα και συγχρόνως χαλούσαν τ' ασβεστοκάμινα. Πώς να χτιστεί έτσι το κάστρο που «ολημερίς το χτίζανε, το βράδυ γκρεμιζόταν;».Οι καταχτητές τότε φέρανε πολύ στρατό, ζώσανε τον τόπο γύρω, μέρα νύχτα, και το κάστρο χτίστηκε. Σ' αυτό το διάστημα κατάφεραν κι έπιασαν τα έξι αδέρφια, τους Πατσούς, και τους κρέμασαν στους πύργους και στην είσοδο του φρουρίου...

     Μα η ιστορία του κάστρου δεν τελειώνει εδώ: Στα χρόνια της τουρκοκρατίας πέρασε, όπως ήταν φυσικό, στα χέρια των καινούριων καταχτητών κι εδώ ήρθε ο πρωτομάρτυρας της Λευτεριάς, ο Δασκαλογιάννης με τις 70 κεφαλές του σηκωμού και παραδόθηκε στους Τούρκους.Με δραματική λιτότητα το ιστορεί ο ριμαδόρος: «...Φτάνουν στο Φραγκοκάστελο και στον πασά ποσώνου, κι εκείνος δούδει τ' όρντινο κι ευτύς τσοι ξαρματώνου. Ούλους τσοι ξαμαρτώσασι και τσοι μπισταγκωνίζου και τότες δα το νιώσασι πως δεν ξαναγυρίζου...».

     Μα η μέρα που στάθηκε σφαδιακή για το κάστρο ήταν η 18 του Μάη του 1828. Εκείνη την ημέρα γίνηκε ολοκαύτωμα ο Χατζή Μιχάλης Νταλιάνης, ο Ηπειρώτης αγωνιστής, που συνεπαρμένος από τους αγώνες και τις θυσίες των προγόνων μας, ήρθε στο αιματόβρεχτο νησί μας με 100 καβαλάρηδες και 600 πεζούς, να βοηθήσει την επανάσταση που τρεμόσβηνε. Και στάθηκε μπροστά σ’ αυτό το κάστρο, αποφασισμένος να σταματήσει το Μουσταφά πασα. Κι έδωσε τη ζωή του για τη λευτεριά της Κρήτης, μαζί με 385 παλικάρια του...

     Μπροστά στο Φραγκοκάστελο γίνηκε άγριο μακελειό. Κι οι πολεμίστρες του κάστρου είδαν ηρωισμούς που γλώσσα δεν μπορεί να περιγράψει. Από το χαροπάλεμα αναταράχτηκε ο τόπος κι έτρεξε ποταμός το αίμα και βάφτηκε η γης...

     Ύστερα, όπως γίνεται πάντα, όλα ησύχασαν. Και τα σημάδια το μακελειού κάθε μέρα λιγοστεύουν. Κι ίσως να 'σβηναν κάποτε, αν έλειπαν οι Δροσουλίτες που διατηρούνε ζωντανή στη μνήμη, τη θυσία των γενναίων.

     Το μήνα Μάη, 17-18 με το παλιό ημερολόγιο, την ώρα π' αρχίζει ν' αχνοφέγγει τότε που παιγνιδίζουν οι σκιές των θάμνων, καθώς ετοιμάζονται να δεχτούν τον ήλιο που θα φανεί, κείνη την ώρα που η δροσούλα σκεπάζει τα κλαδιά που μένουν ακίνητα μέσα στην ηρεμία του πρωινού, παρουσιάζεται ένας αυλός στρατός, μια συνοδεία από ίσκιους, μια σειρά από φιγούρες που δεν ξεχωρίζουν καλά καλά αν είναι ανθρώπινες ή όχι και προχωρούν, σαν σε παρέλαση, από το μοναστήρι του Άι-Χαραλάμπη στο Φραγκοκάστελο. Είναι ντυμένοι με μαύρα, άλλοι πεζοί και άλλοι καβαλάρηδες, φορούν περικεφαλαίες, κρατούν όπλα και ξίφη που αστράφτουν. Είναι οι Δροσουλίτες.

     Όταν τους πλησιάσει κανείς, φεύγουν και χάνονται προς τη θάλασσα...Εκείνοι που τους βλέπουν - γιατί δεν τους βλέπουν όλοι - πιστεύουν ότι είναι οι ψυχές των σκοτωμένων που ξαναγυρίζουν στο Φραγκοκάστελο κάθε επέτειο της σφαγής:

«Μ' ακόμα και το σήμερα στση 17 τον Μάη,

ούλο τ' ασκέρι φαίνεται με το Χατζημιχάλη.

Και πολεμούν στα σύννεφα κι ακούγονται οι μπορμπάδες,

φωναίς κι αλογοπεταλιαίς στον καστελλιού τση μπάνταις.

Ούλοι οι γι' αλαφρόστρατοι θωρούν τση και τρομάζουν,

μα κείνοι ο θεός σχωρέσει των κανένα δεν πειράζουν...»

     Οι επιστήμονες δε συμφωνούν μ' αυτή την εξήγηση, αλλά μήπως όλα μπορεί να τα εξηγήσει η επιστήμη; Υπάρχουν τόσα και τόσα μυστήρια γύρω μας... Ένα τέτοιο μυστήριο είναι ασφαλώς κι οι Δροσουλίτες. Κι άμα βρεθείς εκεί που φανερώνονται, δεν μπορείς παρά θα συμφωνήσεις με το Γιώργη Μανουσάκη, ότι «Οι Δροσουλίτες είν' οι νεκροί του Φραγκοκάστελου, καθώς τους βλέπουνε με την απλή την αδιάφθορη ματιά τους οι Σφακιανοί και καθώς τους εξηγούνε με τη μυθοπλαστική φαντασία τους. Ποιος βεβαιώνει πως δεν υπάρχει θύρα απ' όπου να επικοινωνεί το εδώ με το επέκεινα;

     Για όσους ζούνε στην πλατύστερνη αγκαλιά της φύσης συνταιριασμένοι με το ρωμαλέο ρυθμό της, οι δυο κόσμοι, τούτος των σωμάτων κι ο άλλος των ίσκιων βρίσκονται σ' αδιάκοπη επικοινωνία. Οι ψυχές των σκοτωμένων ανεβαίνουνε στο χώμα που ζήσανε και πεθάνανε, να ξαναδούνε τη θάλασσα και το φως, ν' ανασάνουνε την ευωδιά του θύμου και του φασκόμηλου που 'ρχονται από τη Μαδάρα, να νιώσουνε την αυγινή δροσιά και να θυμηθούνε τις ομορφιές της γης και την αιματερή θυσία τους. Κι οι ζωντανοί «θωρούσι και τρομάσου» με την παρουσία μέσα στο χώρο της καθημερινής ζωής τους τούτης της αυλής συνοδείας, που 'ρχεται από τον άγνωστο μεταθανάτιο κόσμο, σαν να επιβεβαιώνει την ύπαρξη του. Άνθρωποι και υπερφυσικοί ίσκοι βαδίζουνε πάνω στα ίδια χώματα απόλυτα φιλιωμένοι»

     Η Ερμήνευση του Θρύλου:

     Κατά το Ά Παγκόσμιο πόλεμο και κατα τη διάρκεια της μάχης του Mons του Βελγίου, έπεσε στην αντίληψη χιλιάδων στρατιωτών ένα περίεργο φαινόμενο, κινούμενων ανθρωπίνων σκιών πάνω απο τους μαχώμενους στρατιώτες, και εδώθη τότε το όνομα "Οι άγγελοι του Mons". Στήλες ολόκληρες του αγγλικού τύπου, διέθεσαν για την περιγραφή του φαινομένου αυτού και διάφορες εξηγήσεις δόθηκαν απο τους ασχολούμενους περι ψυχικά και πνευματιστικά φαινόμενα. Τελικά οι " Οι άγγελοι του Mons" παρέμεινε γεγονός ιστορικό και ανεξήγητο μέχρι και σήμερα. Έτσι λοιπόν έκαναν και την εμφάνισή τους, στη Νήσο Κρήτη στο Ενετικό και ερειπωμένο φρούριο του Φραγκοκάστελου, "Οι Δροσουλίτες"Στη νοτιοανατολική παραλία της επαρχίας Σφακίων, σχεδόν κάθε χρόνο, κατά τα μέσα του μηνός Μαΐου, στρατιά ολόκληρη ιππέων και πεζών κάνει την εμφάνισή τους, σαν σκιές που κάνουν παρέλαση πάνω στο λυβικό πέλαγος, πρίν ο ήλιος ανατείλει, την ώρα που η φύση έχει απλώσει τη δροσουλιασμένη της πάχνη γύρω της....... Εφόσον οι κατάλληλες ατμοσφαιρικές συνθήκες το επιτρέπουν, μια ελαφριά ομίχλη, η δροσούλα, όπως ονομάζεται στην κριτική διάλεκτο, απλώνεται και απο κεί πήρε το όνομα άλλωστε αυτό το παράξενο φαινόμενο.

     Πριν πολλά χρόνια, ο Πρόεδρος της Φυτολογικής Εταιρίας του Λονδίνου, Κύριος G.Baker, επισκέφθηκε την Κρήτη προκειμένου να συλλέξει σπάνια φυτά. Κατα τη διαμονή του σε ξενοδοχείο της περιοχής, χωρικοί της περιοχής άρχισαν να διηγούνται για τα "φαντάσματα" που είναι ορατά, σχεδόν κάθε χρόνο. Ο τόνος και η λεπτομερής διήγηση προξένησαν μεγάλη εντύπωση στον Κύριο G.Baker, αφού και ο ίδιος ασχολούνταν με πνευματιστικά φαινόμενα, και η γνώμη που σχημάτισε και ο ίδιος, ήταν οτι δεν πρόκειται για κάποιο τυχαίο γεγονός, ή για κάποιο συνηθισμένο μύθο και Θρύλο της Κρητικής παράδοσης, αλλά πίσω απο αυτό το φαινόμενο κρύβεται μια αληθινή ιστορία.

     Αποφάσισε λοιπόν να ξαναέρθει τον επόμενο Μάιο αφού πρώτα ζήτησε κάποιος να συλλέξει πληροφορίες. Οι πληροφορίες ήταν οι εξής:  Κάθε χρόνο, περί τα μέσα Μαΐου και όταν ο καιρός είναι ομιχλώδης, λίγα λεπτά πρίν την ανατολή του Ήλιου, στη θέση Θυμέ Κάμπος, και προς το φρούριο του Φραγκοκάστελου, παρελαύνει, απο τη δύση προς την ανατολή, πλήθος σκιών ιππέων και πεζών στρατιωτών, με περικεφαλαίες και ξίφη. Ανατέλλοντας ο ήλιος οι σκιές αυτές σιγά - σιγά γίνονται δυσδιάκριτες, και εξαφανίζονται εντελώς μόλις πέσουν οι πρώτες ακτίνες του Ήλιου. Το φαινόμενο διαρκεί περίπου 8' (λεπτά) της ώρας. Εν πάση περιπτώσει είναι ένα αδιαμφισβήτητο ιστορικό γεγονός με ενδιαφέρουσες πληροφορίες αλλά ανεξήγητο απο επιστημονικής πλευράς... Τώρα αν με ρωτήσετε εμένα, εκδοχές υπάρχουν πολλές, αλλά ο Θάνατος του Χατζη-Μιχάλη και ο χαμός των 338 ανδρών, είναι το μόνο που με συγκίνησε ...

"Η Κρήτη των Θρύλων"

Χαρωνίτης Βασίλειος

Εκδ. "Σμυρνιωτάκη".

     Και τώρα είναι η ώρα να χαρούμε τη θωριά και την κίνησή τους όπως πατάνε με σταθερότητα αλλά και χάρη τη μάνα κρητική γη!  Απολαύστε τα!

     H τηλεοπτική εκπομπή "ΙΠΠΑΣΙΑ ή ΠΕΡΙ ΙΠΠΙΚΗΣ" με υπερηφάνεια κρατά στο ενεργητικό της την αίσθηση των υπέροχων κρητικών Πλαγιοβαδιστών και την επαφή με τους Μινωίτες απογόνους! Στη Κρήτη η λεβεντιά κρατιέται ζωντανή και στα άτια και στο πληθυσμό!