ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΙΠΠΗ ΤΟΞΟΒΟΛΙΑ

Η ΜΑΓΕΙΑ ΤΗΣ ΣΑΜΑΝΙΚΗΣ ΟΙΩΝΟΣΚΟΠΙΑΣ

-ΩΜΟΠΛΑΤΗ-

      Ο Σαμανισμός είναι, πράγματι, μία μυστηριακή ατραπός που σε συνδέει και σε οδηγεί βαθιά στη μάνα Φύση! Ίσως, για όσους τον γνώρισαν, η πλέον αυθεντική και "γήινη"! Τίποτε παραπάνω, τίποτε λιγότερο, από τον θόρυβο των αργοσερνάμενων νεφών και την απόλυτη σιωπή του μανιασμένου ανέμου που προσπερνά τα πυκνά δάση κάνοντας τα αιωνόβια δέντρα τους να υποκλίνονται στο διάβα του.

     Δεν είναι απλά μια θρησκεία, ένα δόγμα, μια πεποίθηση! Ο Σαμανισμός, για τους πιστούς του, είναι μια έκσταση που οδηγεί στη συμφιλίωση με τη πιό οργισμένη και αντίξοη Φύση κι αυτό το καταφέρνει αποτελεσματικά και με πολλούς τρόπους. Ένας από αυτούς, η οιωνοσκοπία!

     Η Σβάστικα, το ιερό σύμβολο της Μογγολίας και ο Σαμανισμός, πάντα στήριζαν αυτό τον ολιγάριθμο πολεμικό Λαό να επιβιώνει μέσα στο πιό αντίξοο περιβάλλον και όχι μόνο... Να κυριαρχεί και να κατακτά ακόμη αχανέστερες εκτάσεις, πάνω στις ράχες των αλόγων του και με το τόξο στο χέρι!

     

     Αν και με πολλές μεθόδους, η σαμανική οιωνοσκοπία, κρατά πάντα στη κορυφή την "ανάγνωση" της ωμοπλάτης, αυτού του συγκεκριμένου οστού που μπορεί να προέρχεται από πολλά ζώα της μογγολικής πανίδος, έτοιμο να "αποκαλύψει" τα μυστικά του στους εκστασιασμένους σαμάνους.

     Η ωμοπλάτη (νταλ, όπως λέγεται στα μογγολικά) θεωρείται ως ένα αντικείμενο ιδιαίτερης σημασίας στη Μογγολία. Η σημασία αυτού του, τόσο ασήμαντου για την υλιστική Δύση αντικειμένου,  αποτελεί μέρος της εθνικής κληρονομιάς των Μογγόλων και κληροδοτείται από γενιά σε γενιά με πολύ σεβασμό.

     Μπαίνοντας σε μία γιούρτα, ο ξένος θα γίνει δεκτός φιλόφρονα από τον Μογγόλο οικοδεσπότη με βραστά αρνίσια πλευρά και ωμοπλάτες που θα του προσφερθούν ευγενικά σαν καλωσόρισμα. Το ίδιο συμβαίνει και στις επίσημες εθνικές τελετές, σε όλη την Μογγολία. Και ο "κώδικας συμπεριφοράς" των Μογγόλων απαιτεί από τον επισκέπτη να δεχθεί με ευγνωμοσύνη τη βραστή ωμοπλάτη αλλά ποτέ να μη δαγκώσει το κρέας της εάν παρίστανται γηραιότεροι συνδαιτημόνες, αλλά να το αφαιρέσει προσεκτικά με το χέρι. Η ωμοπλάτη θεωρείται ως ένα φυλακτό για την προστασία των Ίππων από τους λύκους, γι αυτό συχνά αναρτάται ως αποτρεπτική, σε κάποιο σημείο του σάγματος.

     Ένα τέτοιο αποτρεπτικό φυλακτό υπό τη μορφή λαϊκού χειροτεχνήματος εμφανίζεται στην παραπάνω φωτογραφία. Είναι κατασκευασμένο από την ηρωϊκή φυλή των Τσατάαν μια ολιγάριθμη κοινότητα ελάχιστων εκατοντάδων ατόμων τα οποία, όταν εκβιάστηκαν από τους κομμουνιστές να εγκαταλείψουν τα πατρογονικά τους εδάφη και να εγκατασταθούν σε εργατικές πολυκατοικίες αυτοί προτίμησαν να κρυφτούν μέσα στα δάση της βόρειας Μογγολίας (περιοχή Khuvsgul ) όπου ζουν μέχρι σήμερα ασκητικά, σε σκηνές όμοιες με εκείνες των Ινδιάνων,  καβαλώντας μικρούς ταράνδους απρόσιτοι από επισκέπτες και τουρίστες. H ωμοπλάτη είναι επενδεδυμένη με δέρμα νεαρού ταράνδου και φέρει σαμανιστικές παραστάσεις και επιγραφές

     Στην "ανάγνωση" της ωμοπλάτης βρίσκονται κρυμμένα πάνω από δέκα χιλιάδες μυστικά και μέσα στους αιώνες ανεδείχθη σε έναν καθιερωμένο τρόπο οιωνοσκοπίας. 

     Υπάρχουν αρκετοί τρόποι να "αναγνωσθούν" οι πληροφορίες που φέρει επάνω της μια ωμοπλάτη, είτε "διαβάζοντας" τις γραμμώσεις της όταν η οστέινη επιφάνεια καθαρισθεί καλά, είτε παρατηρώντας την καύση της πετώντας την στη φωτιά και πολλοί βοσκοί στη Μογγολία καταφέρνουν να τη "διαβάσουν" αποτελεσματικά, όμως, απόλυτα μπορούν να τη "διαβάσουν" μόνο οι χαρισματικοί σαμάνοι.

     Σήμερα, στη Μογγολία, πέρα της οιωνοσκοπικής χρησιμότητος, η ωμοπλάτη αποτελεί ένα ιδιαιτέρως εκτιμώμενο αντικείμενο Τέχνης. Επάνω της, οι Μογγόλοι καλλιτέχνες αποτυπώνουν την υψηλή αισθητική παράδοση της χώρας τους και, συχνά, γίνονται εκθέσεις αυτών των μικρών καλλιτεχνικών θησαυρών.

     Ένας από τους πλέον γνωστούς, σύγχρονους, οστεογλύπτες είναι ο Battogtokh Turbat ο οποίος, επιπλέον, είναι και ένας πολύ γνωστός τραγουδιστής της Μογγολίας. Τα έργα του κοσμούν αυτό το κείμενο (εκτός του έργου του τίτλου) και προσφάτως πιστώθηκε με μία πετυχημένη έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη Μοντέρνας Τέχνης του Ulaanbaatar όπου, πραγματικά, απέσπασε διθυραμβικές κριτικές. Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, η εθνική παράδοση τιμάται από όλους τους λαούς που καταφέρνουν κι επιβιώνουν σε εξαιρετικά εχθρικές κι αντίξοες εποχές! Η εμμονή στα πατρώα είναι η μόνη "συνταγή" επιβιώσεως μιας Κοινωνίας!