ΕΝΔΥΟΝΤΑΣ 

ΤΟΝ ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΡΟΥΛΛΟ ΤΑΡΧΑΝΙΩΤΗ

     Η ενδυματολογία Θεάτρου αποτελεί έναν τομέα-τυφλοσούρτη ο οποίος υπερ-καλύπτεται από μία ευρύτατη πολύγλωσση βιβλιογραφία την οποία συμβουλεύονται πάντες οι εμπλεκόμενοι, ενώ στις σύγχρονες σκηνές το τελικό "αποτέλεσμά" της κυμαίνεται μεταξύ υποβολιμαίας "μοντερνιάς" (Πέρσες ενδεδυμένοι ως ...Ναζί) μέχρι αχαλίνωτης αυθαιρεσίας "ης ουκ εστι έκτασις...".  Έτσι, για τον θεατρικό ενδυματολόγο είναι υπόθεση επιλογής η όποια εκτροπή ή το ..."σιγουράκι", ανακατασκευάζοντας ένα ένδυμα ήδη δημοσιευμένο σε μία έγκυρη πηγή ώστε κανείς να μη μπορεί να το αμφισβητήσει υπό τον όρο ότι θα ακολουθήσει τον συρμό της εποχής και δεν θα συγχωρήσει σε αυτόν που θα το φορά καμία απόκλιση εκ του συρμού αλλά και καμία προσωπικήν ενδυματολογικήν άποψη η οποία παρεκκλίνει του κανόνος του τόπου και του χρόνου.

     Παρά ταύτα η εξατομικευμένη διαφοροποίηση των ανθρωπίνων χαρακτήρων και της Αισθητικής (ακόμη και ενδυματολογικής) την οποία διαμορφώνουν αυτές οι διαφοροποιήσεις δεν εγγυάται διόλου ότι το άτομο που φορά κάποιο ένδυμα θα ευθυγραμμίζεται πλήρως με τον συρμό της εποχής και του τόπου του. Επί παραδείγματι, ο συντάσσων το παρόν κείμενο, διαθέτει στο βεστιάριό του ενδύματα, υποδήματα και λοιπά παρελκόμενα εντελώς διάφορα της σημερινής, συρμώδους, ενδυματολογικής αντιλήψεως, όλα, από διάφορες εποχές και περιόδους, τα οποία συνδυάζει ικανοποιώντας την κατά την στιγμή αισθητική του διάθεση. 

     O Μιχαήλ Μάρουλλος Ταρχανιώτης ένας ασυμβίβαστος και "αυθύπαρκτος" χαρακτήρας, στα λιγοστά πορτρέτα εποχής με τα οποία μας εμφανίζεται, δυστυχώς, πέραν της -δίκην σήματος κατατεθέντος- κόμης του η οποία καλύπτεται από έναν υφασμάτινο πίλο, δεν χαρακτηρίζεται από κανένα άλλο σταθερό ενδυματολογικό χαρακτηριστικό. Το σεμνό σκούρο ένδυμα που φέρει στο πορτρέτο του Boticcelli γίνεται πορφυρό ή και ανοικτόχρωμο σε άλλα πορτρέτα χωρίς να εμφανίζονται άλλες λεπτομέρειες, ενώ, μόνο σταθερό σημείο αναφοράς παραμένει ο υπερυψωμένος κλειστός γιακάς σε όλα τα πορτρέτα του. 

     Και, σίγουρα, από τα εμφαινόμενα αποτμήματα του ενδύματος αυτό δείχνει να είναι μακρύ και όχι κοντό με την εύλογην απορία του σημερινού παρατηρητή εάν και κατά πόσον θα ήταν δυνατόν ένα μακρύ ένδυμα να διευκολύνει την ίππευση η οποία ήταν η ακρογωνιαία δραστηριότητα ενός πολεμιστή της εποχής εκείνης;

     Μα, φυσικά, δεν είναι το μήκος του ενδύματος περιοριστικός παράγων της δυνατότητος ιππεύσεως αλλά η σχεδίασή του!

     Στην γνωστή γκραβούρα του Στρατιώτη της Δύσεως που κοσμεί το κείμενο του Κωνσταντίνου Σάθα και της οποίας το πρωτότυπο υαλογράφημα τηρούμε στο Μουσειακό υλικό της Ομάδος μας, παρατηρούμε τον Ιππέα να φορά μακρύ ένδυμα (βλ. παραπάνω εικόνα). 

     Υπ΄ αυτό το σκεπτικό, πρόθεση της σχεδιάσεως του κυρίως ενδύματος του Μιχαήλ Μαρούλλου Ταρχανιώτη ήταν η ενσωμάτωση των εκτιμωμένων χαρακτηροδομικών ιδιαιτεροτήτων του οι οποίες θα είχαν, ασφαλώς και την αντίστοιχη απόληξή τους στον ενδυματολογικό τομέα. Μέσα από την όλη προσωπικότητα και το έργο της, προκύπτει ένας χαρακτήρας μεγαλειώδης, ηγεμονικός, ένας νους που απευθύνεται στον Ήλιο και στους Θεούς με αφετηρία ισηγορίας, άρα, είναι ορατός ένας χαρακτήρας ξένος προς κάθε "μέτριο" και "ταπεινό", ένας χαρακτήρας "Ducale" με την ανάλογη μεγαλοπρεπή "ντραπαρία" και τον όρθιο κλειστό γιακά, υπερτονισμένο ώστε να γίνεται αισθητός από τους θεατές της παραστάσεως.

     Το κλασικό πολύτομο έργο "Il Costume Antico e Moderno" του Giulio Ferrario, που καλύπτει ενδυμασίες όλων των ηπείρων και πολλών εποχών, από την Βιβλιοθήκη της Ομάδος μας (έκδοση Φλωρεντίας, 1837, Αggiunte τ. ΙΙΙ) με το γλαφυρό κείμενό του και τους επεξηγηματικότατους έγχρωμους πίνακές του στάθηκε ο βασικός σύμβουλός μας.

                                                 
     Αν και η σχετική βιβλιογραφία που διαθέτουμε είναι εκτενέστατη, επιλέξαμε αυτό το vade mecum λόγω συναφείας εθνικότητος και εγγύτητος προς την εποχή.   

     Mε την ευκαιρία αυτή δημιουργήσαμε το αναγεννησιακό ποδήρες σύνολο, "εργόχειρο" κι αυτό της Φλώρας, με σκοπό να το προβάρουμε "εν δράσει" προορίζοντάς το, τελικώς, για το βεστιάριο της Σχολής Ιππικού Θεάτρου της Ομάδος μας και, συγκεκριμένα, για να φορεθεί στην παράσταση που προετοιμάζουμε εις μνήμη Μιχαήλ Μαρούλλου Ταρχανιώτη.

     Το ύφασμά του το περισώσαμε ευλαβικά από τα πεταγμένα πράγματα ενός παλαιού σπιτιού που βρέθηκαν στο δρόμο, στα Εξάρχεια, αποτελώντας τις άλλοτε...κουρτίνες του.

     Αυτό το ύφασμα με διακριτική αναγεννησιακή ανθοδιακόσμηση σε χρώματα πράσινο και χαλκόχρυσο, δείχνει κατασκευασμένο στις αρχές του 20ού αιώνος, σε άριστη κατάσταση και πεντακάθαρο., με "συνομήλικη"  βαμβακερή φόδρα.

     Και για όποιον αναρωτηθεί εάν ο ανθοδιάκοσμος ήταν επιτρεπτός για ένα ανδρικό ένδυμα 15ου-16ου αι, θα παραθέσουμε το ακόλουθο πορτρέτο ευγενούς Πολωνού, από το βιβλίο "Ηusaria" των Jerzy Cichowski και Andrzej Szulczynski (Bαρσοβία, 2004) όπου φαίνονται εμφανείς οι έντονες αναλογίες αυτού του ανθοδιακόσμου.

     Σε ένα ακόμη τεκμήριο από την Βιβλιοθήκη μας, την μελέτη του Jacob Burckhard "Die Baukunst der Renaissance in Italien" (Βασιλεία, 1955) παρατηρούμε συγγενικά δείγματα αυτής της αναγεννησιακής ανθοδιακοσμήσεως με τις αναλογικές διατάξεις, όπως το παραπάνω.

     Ένα πολύ παραπλήσιο με το δικό μας, δείγμα υφάσματος και διακοσμήσεως ιταλικού ενδύματος εποχής, βρήκαμε σε έναν από τους πίνακες του Ferrario, όπως φαίνεται παραπάνω. 

     Το μήκος αυτού του μανδύα ήταν, επίσης, ένα ζήτημα που έπρεπε να επιλύσουμε και τούτο σε συνδυασμό με το εσωτερικό φόρεμα. Στον παραπάνω πίνακα βλέπουμε σε δύο εικόνες τον εξωτερικό μανδύα μακρύτερο από τον εσωτερικό και αυτό το υιοθετήσαμε και στην περίπτωσή μας.

     Τα ανοίγματα των χεριών του μανδύα συνιστούν ακόμη μία λεπτομέρεια αλλά και πάλι ο Ferrario μας δίνει την απάντηση με το παραπάνω σχήμα του.

     Τέλος, για τον γιακά του μανδύα και πάλι έχουμε δύο εύγλωττες απαντήσεις του Ferrario, όπως τις παρατηρούμε στο παραπάνω πίνακα..

     Η έτοιμη "σούρα" του υφάσματος που βρήκαμε για το ...κουρτινόξυλο αποφασίστηκε να μην χαλάσει και να αξιοποιηθεί ως γιακάς. Και η υπέρβαση αναλογιών, εν προκειμένω, είναι αναγκαία ώστε ακόμη και οι θεατές της τελευταίας σειράς να μπορούν να απολαμβάνουν το ένδυμα.

     Ας σημειωθεί ότι ανάλογη πληροφόρηση αντλήσαμε και μετά από προσεκτική μελέτη του σχετικού βιβλίου ..."βίβλου" του καθηγητή Hermann Weiss που εκδόθηκε στη Στουττγκάρδη το 1872 και το οποίο, επίσης, βρίσκεται στη Βιβλιοθήκη της Ομάδος μας.

     Η  "περίπτωση" της εσωτερικής ζώνης της ενδυμασίας για την παρούσα μελέτη υπήρξε, επίσης, "εφαλτήριο" ...αλληγορίας όσο και ιστορικού ρεαλισμού.

     Η επαγγελματική επαφή και διάδραση των μισθοφόρων Στρατιωτών της Δύσεως με συναδέλφους διαφορετικών εθνικοτήτων κατά την διάρκεια κοινών επιχειρήσεων κι εκστρατειών είναι φυσικό να άσκησε ουσιώδη επίδραση και στον ενδυματολογικό τομέα.

Sámuel Kálnoky

(1640–1706)

[Kovács S.Tibor:  “Huszárfegyverek a 15 17 században”, Budapest, 2010]

     Έτσι, στην συγκεκριμένη "περίπτωση" της εσωτερικής ζώνης  της ενδυμασίας, η έμπνευσή μας προήλθε από την μελέτη του πορτρέτου (1703) του Τρανσυλβανού ηγεμόνος Sámuel Kálnoky στο οποίο απεικονίζεται μία εκδοχή-συνέχεια των φαρδειών υφασμάτινων ή και δερμάτινων ζωνών που φορέθηκαν τους δύο προηγούμενους αιώνες,όπως, άλλωστε, τεκμηριώνεται και από τον πίνακα του Ferrario που ακολουθεί.

     Και, βεβαίως, η αλληγορία της ζώνης η οποία θα στηρίξει και το σπαθί του πολεμιστή δεν μπορεί παρά να παραπέμπει στη γενναιότητα, λόγος για τον οποίο επελέγη η συγκεκριμένη με την δερμάτινη αγκράφα που απεικονίζει ένα φρουμασμένο πολεμικό άτι με τον Ιππέα του! 

     Ήταν πολύ πιο πριν που, όπως μας εξιστορούν ο Παχυμέρης και ο Γρηγοράς, ζήτησε άσυλο στους ανατολικο-ρωμαίους ο Οθωμανός σουλτάνος Αζετίν καταδιωκόμενος από τους Μογγόλους ενώ, μετά τον θάνατό του (1265) οι ακόλουθοί του εκχριστιανίσθησαν και εγκατεστάθησαν στην Δοβρουτσα της Βουλγαρίας, κατατασσόμενοι στο στρατό της Ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας με το όνομα "Τουρκόπουλοι" (Κ. Σάθα: "Έλληνες Στρατιώται εν τη Δύσει", σ.59).

     Ο μανδύας, όμως, αυτός ο αέρινος επενδύτης...

     ...ο αέρινος επενδύτης ενός πολεμιστή αλλά και λογίου με την γενναιότητα και την πνευματικήν ακτινοβολία του Μιχαήλ Μαρούλλου Ταρχανιώτη δεν θα μπορούσε να μην κοσμείται και από την αλληγορία αυτών των ιδιοτήτων υπό μορφήν εμφανών εξωτερικών κοσμημάτων.

     Εδώ ο σχεδιαστής είχε να ξεπεράσει ένα τεχνικό αλλά, παραλλήλως και ηθικό δίλημμα Ή τα αλληγορικά αυτά κοσμήματα να ήσαν σύμφωνα με τις αναλογίες της θεατρικής ενδυματολογίας, δηλαδή μεγάλα ώστε να είναι ορατά και από τους τελευταίους εν σειρά θεατές της παραστάσεως, οπότε, θα ήσαν μοντέρνες κατασκευές, ή να επιλεγούν ιστορικότερες κατασκευές στο φυσικό τους και, βεβαίως, μικρότερο μέγεθος. Εν προκειμένω, προτιμήθηκε η ιστορικότητα.

     Ο λέων ως αλληγορία γενναιότητος και ο χρυσός ως αλληγορία πνευματικής ακτινοβολίας, επελέγησαν για να τονίσουν την βάση της κεφαλής του Έλληνος ταγού (λαιμός, γιακάς) και το στέρνο του ως κέντρο του υπαρξιακού "περιεχομένου" του! 

     Έτσι, στο συγκεκριμένο ένδυμα προσθέσαμε δύο ακόμη στοιχεία που το καθιστούν μοναδικό: την αλυσίδα με τις λεοντοκεφαλές ως συνδετικό κλείστρο και τα δύο διακοσμητικά ορειχάλκινα "pillastri" τα οποία, όχι μόνον παραπέμπουν σε αυθεντικό διακοσμητικό στοιχείο της Αναγεννήσεως αλλά και σταθεροποιούν όρθιο τον πτυχωτό γιακά.

     Το κλείστρο με την αλυσίδα και τις δύο λεοντοκεφαλές είναι το ένα από τα δύο όμοια που κάποτε αγοράσαμε από την κ. Αικατερίνη Αβδελοπούλου, την αρχαιότερη παλαιοπώλη που κάποτε διατηρούσε κατάστημα στην οδό Λυκαβηττού και η οποία κληρονόμησε το επάγγελμα από τον διάσημο πατέρα της ο οποίος, παλαιότερα, εξέπληττε το αθηναϊκό κοινό με τα όσα έργα Τέχνης διέθετε στο κατάστημά του επί της οδού Βουκουρεστίου. Το συγκεκριμένο κλείστρο είναι επίχρυσο, κατασκευασμένο σε βαυαρικό εργοστάσιο προς χρήση επί των ενδυμάτων του οθωνικού στρατού (πρώτο ήμισυ 19ου αιώνος).  

     Τα δύο "pillastri" όχι με ανθρωπόμορφη θωριά αλλά, επίσης, με λεοντοκεφαλές, αναπαράγουν τα βασικά διακοσμητικά "pillastri" της Αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής και διακοσμητικής όπως ήταν τόσο κοινά σε φιλοτεχνήσεις εκείνης της εποχής.

     Με αισθητική παραπομπή στις ...Καρυάτιδες, τα αναγεννησιακά "pillastri", κυρίως ως αρχιτεκτονικά κοσμήματα και δευτερευόντως οπουδήποτε αλλού, έπιπλα κλπ, τεκμηριώνουν ακόμη μία έμπνευση των αναγεννησιακών δυτικών από την αρχαία Ελλάδα και, ακριβώς, αυτό θα θέλαμε να υπογραμμίσουμε και στην περίπτωση του συγκεκριμένου επινωτίου ως ενδύματος της υπό προετοιμασία παραστάσεώς μας μιας και στο όλο έργο της Ομάδος των "Ελλήνων Κενταύρων" υποκλινόμεθα στην λεπτομέρεια της ιστορικής αληθείας.

     Το ζεύγος των δύο συγκεκριμένων στοιχείων απέμεινε από ένα αναγεννησιακό scrivanio το οποίο ο σκόρος και ο χρόνος μετέτρεψαν σε ...κονιορτό σε μία αποθήκη με μικρούς θησαυρούς, οπότε, το μέταλλο των σωμάτων αυτών των στοιχείων τους εξασφάλισε την ...αθανασία, ενώ το υπόλοιπο ιταλικό έπιπλο μετέστη εις τας ...αιωνίους μονάς! 

     Ο πίλος ο οποίος επελέγη να συνοδεύσει την αμφίεση του Μιχαήλ Μαρούλλου Ταρχανιώτη αποτελεί μία κλασικότατη φόρμα η οποία φορέθηκε επί πολλούς αιώνες συνεχώς, μέχρι και …σήμερα. Kαι δεν θα επιμείνουμε καθόλου στο ότι τον συγκεκριμένο πίλο ο Μιχαήλ Μάρουλλος Ταρχανιώτης τον φορά στο γνωστό πορτραίτο του του Sandro Boticcelli, Όχι! Εδώ περισσότερο θα αναφερθούμε στο "γιατί αυτόν τον πίλο"!

     Ένα «δείγμα» πρώιμης χρήσεως αυτού του πίλου βλέπουμε στο σύμπλεγμα της Τετραρχίας το οποίο είναι γλυπτό από πορφυρίτη των αρχών του 3^ου αιώνος και αναπαριστά τους τέσσερις Τετράρχες, τους τέσσερις Ρωμαίους συναυτοκράτορες κατά την εποχή της τετραρχίας.

     Η αρχική θέση του συμπλέγματος πιθανώς ήταν στο Φιλαδέλφειον της Κωνσταντινούπολης, από όπου πάρθηκε το 1204 κατά την άλωση της Κωνσταντινούπολης ή σύντομα έπειτα από τους Βενετούς και μεταφέρθηκε στην βασιλική του Αγίου Μάρκου στην Βενετία όπου βρίσκεται έως σήμερα.

     Και ο συγκεκριμένος πίλος της παραστάσεως είναι αυθεντική αναπαράσταση του αναγεννησιακού προτύπου του "μέσα" κι "έξω"!

     Συμβολική σκηνογραφική "άποψη" η διακόσμηση του πίλου με ένα κόσμημα μισής χιλιετίας μετά την γέννηση του Μιχαήλ Μαρούλλου Ταρχανιώτη, προερχόμενο από έναν γεωγραφικό χώρο που κάποτε ήταν η Ελλάδα, ακριβώς, για να τονίζει ότι μετά την έκπτωση των Ελλήνων από τις πατρώες παραδόσεις τους, μετά από μισή χιλιετία από την γέννηση του μεγάλου πολεμιστή και λογίου η Ελλάδα εξακολουθεί να τελεί υπό "αναδημιουργία"! Αναχρονισμός, ναι, αλλά με την σημαντικότερη υπαινικτική σημασία!

     Τον ίδιο πίλο βλέπουμε και στο πορτρέτο που δημιούργησε ο Ιταλός ζωγράφος από την Φερράρα Francesco del Cossa  (c. 1430 – c. 1477) με τίτλο «Πορτρέτο ενός Ανδρός» και συμπίπτει απολύτως με την εποχή του Μιχαήλ Μαρούλλου Ταρχανιώτη.

     Σήμερα, τον συγκεκριμένο πίλο (στα Αγγλικά: pill box) τον βλέπουμε να τον φορούν καλόγηροι της ανατολικής εκκλησίας η οποία εκφράζει ένα δόγμα του οποίου η "αυθυπαρξία" θεμελιώνεται στην ...αντιγραφή όχι μόνον της "ταυτότητος" πίστεως, αλλά, ακόμη και του ιερατικού πίλου! 

     Κάπως έτσι καταλήξαμε σε μιαν εικόνα η οποία τεκμηριώνει την ενδυματολογικήν αυθεντικότητα (φορέματος και πίλου) της εποχής στην οποία μεγαλούργησε ο Μιχαήλ Μάρουλλος Ταρχανιώτης και δεν είναι άλλη από εκείνη του πολέμαρχου της Ενετικής Πολιτείας (την οποία, οι αστοιχείωτοι εσφαλμένα αποκαλούν "Δημοκρατία") αρχιστρατήγου Bartolomeo d' Alviano (αποκαλουμένου και "Liviano", 1455-1515) ο σπουδαίος εκείνος στρατηγός που επεδίωξε να στρατολογήσει τον Έλληνα Στρατιώτη και ταγό Μερκούριο Μπούα στις δυνάμεις του Φραγκίσκου Α' κατά του Ερρίκου Η' της Αγγλίας. Και το πορτρέτο του αρχιστρατήγου Bartolomeo d' Alviano, το οποίο βλέπουμε παραπάνω, το φιλοτέχνησε ο Iταλός αναγεννησιακός ζωγράφος Giovanni Bellini, (c 1430 - 26 Νοεμβρίου 1516)!

     Το σύγχρονο θέατρο είναι γεμάτο με άτεχνες αυθαιρεσίες οι οποίες αποπειρώνται να συγκαλύψουν τα κενά γνωστικής συνεπείας των "δημιουργών" του. Κυρίως, είναι κατακεκλυσμένο από τα κακότεχνα "απόνερα" του δήθεν "μοντερνισμού" ο οποίος βιάζει την αλήθεια της ζωής την οποία το θέατρο πρέπει να υπηρετεί!

     Στην περίπτωσή μας, τούτη η αλήθεια της ζωής, ως πρόταγμα της δικής μας πολεμικής καθημερινότητος δεν θα μπορούσε να  παρακαμφθεί και για λόγους πρακτικούς και για λόγους αισθητικούς αλλά, κυρίως, για λόγους αρετής με το ευτυχές αποτέλεσμα και στην "πτυχή" της ενδύσεως του ήρωά μας να επιμείνουμε στην αλήθεια και στην αυθεντικότητα της επί σκηνής παρουσιάσεώς του!

Και με τα χρυσά "χέρια" της Φλώρας η οποία στηρίζει την Ομάδα των "Ελλήνων Κενταύρων" ως συνιδρύτρια και στυλοβάτης, καταλήξαμε σε ένα τεκμηριωμένο ενδυματολογικό αποτέλεσμα. Ας σημειωθεί ότι δεν ήταν καθόλου εύκολη η μέτρηση των αναλογιών και αποστάσεων καθώς και της στερεώσεως των διακοσμητικών του μανδύα λόγω της πτυχοειδούς διαμορφώσεως του γιακά αλλά και του πάχους του υφάσματος. Χρειάσθηκε να επιστρατευθεί πολυμήχανη σκέψη και προσεκτικές μετρήσεις ώστε όλα να ταχθούν αναλογικά και με διορθωτικές προβλέψεις  Όπως δε κατά την εποχή εκείνη τα ενδύματα δεν ήσαν "αποτελέσματα" ...ραπτομηχανών και ο παρών χιτώνας ράφτηκε εξ ολοκλήρου στο χέρι, ...εποχικής ...Τιμής ένεκεν! Και, η ...συνέχεια επί σκηνής!  

     Στη σκιά μιας διακαούς προσδοκίας έζησε ο Μιχαήλ Μάρουλλος Ταρχανιώτης..., μιας προσδοκίας για την δικαίωση ενός Πολιτισμού που στήθηκε επάνω σε μια λευκή πέτρα που έγινε ο Ιερός Βράχος μας, για να χαθεί στη μάχη της ...Λευκόπετρας υποκύπτοντας σε μία βαρβαρότητα ...αιώνων, μέχρι σήμερα. Κι ο δικός μας Μιχαήλ Μάρουλλος Ταρχανιώτης, ο εξαίρετος Errik Nour, σ΄ ετούτη την φωτογράφιση, βρέθηκε κάτω από την απομένουσα λευκή πέτρα, τον Ιερό Βράχο, να μας θυμίζει την ιστορική σκεπτομορφή του λογίου και πολεμιστή Μιχαήλ Μαρούλλου Ταρχανιώτη που παραμένει "ζωντναός" στις υπώρειες ενός Πολιτισμού που λάτρεψε και υπέρ του οποίου εκφράστηκε και με το σπαθί του και με την πέννα του που παραμένει άγνωστη στο τόπο του!

     Λέγεται ότι ένα έργο τελεσφορεί όταν προηγείται προσευχή. Κάτι τέτοιο φαίνεται να ισχύει και στο έργο της Ομάδος μας, μιας κι εμείς προσφεύγουμε στα δικά μας "προσευχητάρια", τα ίδια εκείνα που ενέπνεαν και τον Μιχαήλ Μάρουλλο Ταρχανιώτη, με τους ακατάλυτους ύμνους τους προς τον ζωοδότη Θεό Ήλιο!

Πλήρες Φωτογραφικό Λεύκωμα με τον πρωτοχορευτή Errik Nour να εμφανίζεται στις φωτογραφίες οι οποίες τραβήχτηκαν στον αρχαιολογικό χώρο της Πνυκός την 12^η Σεπτεμβρίου 2019 ΕΔΩ.

ΑΠΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

     «Μεσημέρι» = ώρα 12^η μ., «απομεσήμερο» = μετά (από) το μεσημέρι => μετά την 12^η μ. και προς το «απόγευμα» => ήγουν, «μετά το γεύμα»!

     Σας ζητούμε συγγνώμη για κείνο το «απομεσήμερο» στη πρόσκληση να παρακολουθήσετε μαζύ μας την φωτογράφιση που κάναμε χθες και το οποίο προξένησε μία σύγχυση για την οποία όσο και εάν δεν ευθυνόμαστε αναγνωρίζουμε ότι κατά το σύγχρονο, ρέον, λεξιλόγιο προκαλεί παρανοήσεις! Και ειδικώς  απολογούμεθα στον αγαπημένο μας Μελέτη ο οποίος βρέθηκε από την Καλαμάτα στην Αθήνα «ιππεύοντας» ρομαντικότατα την πανέμορφη βέσπα του και μας τηλεφώνησε για να βρεθεί κοντά μας όταν η φωτογράφιση είχε, δυστυχώ; Ολοκληρωθεί με τους αγαπημένους μας Έρρικ και Μαίρη να ξαποσταίνουν επί βράχου Πνυκός απολαμβάνοντες τον πάλλευκο Παρθενώνα!

     Η φωτογράφιση με τον Έρρικ Νουρ στον φακό και τον ιερό βράχο ως φόντο του δεν μπορούσε παρά να καταλήξει στο λαμπρότερο προσδοκώμενο αποτέλεσμα. Ο διεθνής πρωτοχορευτής μας αποδεικνύεται και επαγγελματίας ως «μοντέλο», με αποτέλεσμα η φωτογραφική «ψαριά» να …κλατάρει το «δίχτυ»! Και ήταν η επαγγελματική δεινότητα του Έρρικ Νουρ η οποία απέδωσε εξαιρετικό και πολύ «υλικό’ σε ελάχιστο χρόνο μιας και το «επί σκηνής» στήσιμό του, η φωτογένειά του και η κίνησή του «τάισαν» τον φακό με ό,τι καλύτερο!

     Εντός της ημέρας θα υπάρξει και η σχετική ανάρτηση με τίτλο «ΕΝΔΥΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΡΟΥΛΛΟ ΤΑΡΧΑΝΙΩΤΗ» με την τεκμηρίωση του ενδύματος που θα φορεθεί από τον πρωταγωνιστή Έρρικ Νουρ στην υπό προετοιμασία παράσταση.

12η ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 490 π.χ.χ.

ΜΑΧΗ ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ

     Η Ομάδα των "Ελλήνων Κενταύρων" ...τοις κείνων ρήμασι πειθομένη, τιμά την σημερινή επέτειο της μάχης του Μαραθώνος και, μνήμης ένεκεν, ανασύρει από τις δράσεις της, την συμμετοχή της στο ντοκιμαντέρ "ΜΑΡΑΘΩΝ 2500 ΧΡΟΝΙΑ" του Ευαγγέλου Μυγδάλη το οποίο παρήχθη, προ εννέα χρόνων, κατά παραγγελία των Ελλήνων Ομογενών της Αυστραλίας.

ΣΠΟΥΔΗ ΜΑΚΡΟΥ ΤΟΞΟΥ 
& 
ΤΟΞΟΒΟΛΙΑΣ

     H έμφαση την οποία δίνει η Σχολή των «Ελλήνων Κενταύρων» στην Ιππική οφείλεται στο ότι το εφιπποτοξοτικό «αντικείμενό» μας εδράζεται κατά το μείζον ποσοστιαίο τμήμα του στην Ιππική και στον Ίππο, όμως αυτό κάθε άλλο παρά σημαίνει την παραμέληση της εμβαθύνσεως και στην Τοξοβολία αφού και αυτή αποτελεί βασική συνιστώσα της Έφιππης Τοξοβολίας. Και προς εμβάθυνση αυτής της μελέτης συνιστούμε την παρακολούθηση του βίντεο που προηγείται.

     Το παραπάνω βίντεο «αφηγείται» τον μονομαχητικό «διάλογο» του βέλους προς τον θώρακα με άξονα αναφοράς την περίφημη μάχη του Agincourt (26^η Οκτωβρίου 1415) και τα Μακρά Τόξα (Longbows) με τα βέλη και τους θώρακες που, εκεί, χρησιμοποιήθηκαν. Τι ήταν, όμως, αυτό το «Μακρύ Τόξο» που άλλαξε τα δεδομένα των πολεμικών αναμετρήσεων, ήδη, από την μάχη του Crécy (26^η Αυγούστου 1346);

     Στις αρχές του 14^ου αιώνος, η δυτική Ευρώπη ακολουθούσε ένα τυποποιημένο «κλισέ» στις αντιπαραθέσεις των στρατών της με τους βαριά οπλισμένους πεζούς, τοξότες και τους χειριστές βαλλιστρίδων,  καθώς και τους εφίππους Ιππότες.

     Ήδη από την μάχη του Falkirk (22^α Ιουλίου 1298) ο Εδουάρδος Α’ της Αγγλίας (1272 – 1307) κατάφερε να νικήσει τους λογχοφόρους Σκώτους προτάσσοντας τους τοξότες του οι οποίοι ανέδειξαν το Τόξο ως το πρωταγωνιστικό όπλο του πεδίου της μάχης. Και τι ειρωνεία… Τότε, ο Εδουάρδος Α’ είχε χρησιμοποιήσει Ουαλούς τοξότες των οποίων η τοξευτική δεινότητα είχε αποδειχθεί εις βάρος του …ιδίου κατά την περίοδο (1277 – 1282) των Ουαλικών εκστρατειών του.

     Τότε, οι Ουαλοί χρησιμοποιούσαν ένα είδος μακρού (σε μήκος) Τόξου από τα υπόλοιπα Τόξα τα οποία χρησιμοποιούσαν οι υπόλοιποι τοξότες (Άγγλοι) και εξ αυτού το συγκεκριμένο Τόξο πήρε το όνομά του ως «Μακρύ Τόξο», έχοντας ένα μέσο μήκος 1.80m, συνήθως, κατασκευασμένο από ξύλο φτελιάς, φλαμουριάς, ελάτου ή λεπτοκαρυάς, ενώ στα άκρα του έφερε κέρατο ζώου, με χορδή από λινή κλωστή.

     Το Μακρύ Τόξο είχε την δική του τεχνική η οποία είχε την αφετηρία της στην μεγάλη ισχύ του η οποία έφθανε μέχρι και 200lb με μία μέση εκείνη των 160lb. Το πλεονέκτημα αυτής της ισχύος για τον τοξότη ήταν ότι του έδινε το περιθώριο της διατηρήσεως αυτοπροστατευτικής αποστάσεως από τον αντίπαλο επιχειρώντας εμπηκτικά πυρά, δηλαδή, με τα βέλη άνωθεν πίπτοντα επί των στόχων και όχι οριζοντίως επί ευθειών τοξεύσεων. Τα βέλη του, μήκους περίπου ενός μέτρου έφεραν διάφορες αιχμές και , απαραιτήτως, αιχμές διατρητικές θωράκων αφού, ήδη, από τον 13^ο αιώνα στα πεδία των μαχών της κεντρικής Ευρώπης κυριαρχούσε ο θωρακοφόρος Ιππότης. Το μέγιστο βεληνεκές του Μακρού Τόξου ήταν περίπου 350 μέτρα ενώ ένας καλώς εκπαιδευμένος τοξότης της εποχής μπορούσε να τοξεύσει τα 24 βέλη της φαρέτρας του σε χρόνο δύο λεπτών.

     Έτσι, στην κεντρική Ευρώπη η αξία του Τόξου αναγνωρίζεται επί των πεδίων των μαχών και από τις πρώτες δεκαετίες του 14^ου αιώνος γίνεται υποχρεωτική η εκπαίδευση στην Τοξοβολία για τα παιδιά όλων των αγγλικών χωριών.

     Μετά ταύτα «φτάνοντας» στην μάχη του Agincourt, παρατηρούμε τους ατυχείς Γάλλους να αναχαιτίζονται αποτελεσματικά από τις καταιγιστικές τοξεύσεις των Άγγλων που χρησιμοποιούσαν τα προσφιλή τους Μακρά Τόξα των οποίων η χρήση, μετέπειτα, καθόρισε και ευρύτερες κοινωνικές, όπως και στρατιωτικές, «συνέπειες»! Και το υπό μελέτη βίντεο αναφέρεται, ακριβώς, σε αυτό το Μακρύ Τόξο που επηρέασε βαθύτατα την αντίληψη πολέμου της, τότε, κεντρικής Ευρώπης. 

     To παρατιθέμενο βίντεο είναι το αποτέλεσμα μιας ομαδικής συμβολής ειδικών στα επί μέρους αντικείμενά του τα οποία είναι η Τοξοβολία, το Τόξο, τα βέλη και οι θώρακες αφού, σημείο αναφοράς του βίντεο είναι η διατρητική αποτελεσματικότητα του Μακρού Τόξου και των βελών του επί του πεδίου μάχης. Όμως, εξ αυτού του σημείου αναφοράς εξάγονται πλείστα όσα συμπεράσματα για την Τοξοποιία, Βελοποιία και Τοξοβολία, εν γένει.

     Εδώ θα προσέξουμε  το τοξευτικό παράδοξο (20:31), την σχαστική θραύση του κορμού του βέλους εκ της προσκρούσεως (19:54, 20:07), την απόσπαση της αιχμής κατά την πρόσκρουση (20:48), την έλλειψη αντοχής των συγχρόνων βελών που "υποδύονται" τον ρόλο αυθεντικών-παλαιών (29:30) αλλά και των ιδιοτήτων των θωράκων (21:49), "πληροφορίες" οι  οποίες όταν συντεθούν και "μεταφερθούν" επί της σύγχρονης Γραμμής Βολής μας εμπλουτίζουν με σημαντικά συμπεράσματα, τουλάχιστον, οικονομίας βελών από αναμενόμενες "αστοχίες" υλικού κλπ.

     Στην "ταυτότητα" του βίντεο διαβάζουμε:

  The contributors are all world class in their fields of expertise, armour, arrows, shooting and historical context.

Dr Tobias Capwell - Arms and Armour Curator, The Wallace Collection

Joe Gibbs - Archer and bowyer

Will Sherman - Fletcher – http://www.medievalarrows.co.uk

Kevin Legg - Armourer - http://www.plessisarmouries.co.uk

Chrissi Carnie - Fabric armour – http://www.thesempster.co.uk

Tod Todeschini - Host -  http://www.todsworkshop.com

                                           http://www.todcutler.com

The English longbow is laden with myth; of its origins, its power, its achievements.  The centuries that have passed since it was used in earnest, means that the knowledge of what the bow was actually capable of doing, has also passed.  The captains and commanders that once knew its’ true power in physical and in military terms, are long dead. The knowledge is lost and it is time to rediscover what it can and cannot do.

Find out more about the battle, the armour and the arrows in these companion films.

The battle https://youtu.be/A0OXRzk5K14

The armour https://youtu.be/934fmJXrYOM

The arrows https://youtu.be/ig-7kA5I9vY

Longbow

160lbs (73Kg) mountain yew English Longbow based on those found on The Mary Rose (sank 1545).  Bow was shooting 80g (2.8oz) arrows at 55ms (180fps) at 10m, giving 123J and 52ms (170fps) 109J at 25m

Distance   10m    25m

                   11yds   27yds

Speed       55ms   52ms

                 181fps   170fps

Energy      123J   109J

                  91ftlbs   80ftlbs

Arrows

The first arrow type we used was MR80A764/158.  The diameter at the shoulder was 12.7mm (1/2”) tapering to a nock of 8.5mm.  Total length was 30.5”

The second arrow type was MR82A1892/9.  The diameter at the shoulder was 12.9mm (1/2”) and the nock was 7.5mm.  Same total length.

The shafts were black poplar (Populus Nigra) and ash (Fraxinus Excelsior).

Fletchings were swan, bound with silk into a beeswax, kidney fat and copper verdigris compound.

Heads were wrought iron, copied from MoL Type 9 7568

Arrows weighed 80g (2.8oz)

Breastplate

Based on the Churburg 14 piece.  The reproduction is made from 0.5% carbon steel and air cooled and is of variable thickness.  The front and centre is 2.5mm (3/32”) thick and it tapers down to 1.5mm (1/16”) at the sides and edges.

Jupon

The paper by Tasha Male on the Jupon can be found here

http://cottesimple.com/wp/wp-content/...

Resources

Mary Rose Trust

https://maryrose.org

The Wallace Collection

https://www.wallacecollection.org

Museum of London

https://www.museumoflondon.org.uk/mus...

Azincourt Museum (Agincourt)

https://www.tripadvisor.co.uk/Attract...

Churburg Armoury

http://www.hansprunner-estore.com/por...

Alan Williams - The Knight and the Blast Furnace

https://www.amazon.co.uk/Knight-Blast...

Dr Tobias Capwell, Armour of the English Knight

https://www.amazon.co.uk/Armour-Engli...

Tasha D. Kelly - Jupon of Charles VI  https://www.academia.edu/5610708/The_...

"Grand Canyon" Music licenced from www.bensound.com

For opening my mind to all of this and fantastic general information

http://myarmoury.com/home.php

     Ευχόμαστε να απολαύσετε το βίντεο αυτό το οποίο αποτελεί ένα από τα καλύτερα του είδους!

Η ΙΔΑΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ 

ΚΑΛΠΑΣΤΙΚΟΥ "ΚΑΘΙΣΜΑΤΟΣ"

     Ο Κωνσταντίνος είναι ο πλέον αρχάριος μαθητής της Σχολής των "Ελλήνων Κενταύρων" και στο τελευταίο μάθημά του μας έδωσε την ιδανική εικόνα καλπαστικού "καθίσματος" ιππεύοντας με σέλλα, άνευ αναβολέων, τον Ίππο της Σχολής μας.

  Oι βασικές συνιστώσες του καλπαστικού "καθίσματος" είναι η κλίση του κορμού (1), η διεύθυνση του βλέμματος (2), η σχέση των πήχεων με τις ηνίες (3) η καθετότητα των κνημών (4) και η κλίση των πελμάτων (5). Και ο αγαπημένος Κωνσταντίνος μας  κ α ι  στις πέντε αυτές συνιστώσες, κατά το τελευταίο μάιθημά του επέδειξε ιδανικότητα! Συγκεκριμένα:

     1. Η κλίση του κορμού προς τα οπίσω αποτρέπει αναπηδήσεις της έδρας με συνέπεια απώλεια ισορροπίας και επιβαρύνσεις της ράχεως του Ίππου και, εν προκειμένω, η κλίση του κορμού του Κωνσταντίνου είναι η ιδανική εν σχέσει προς την υψηλή ταχύτητα του Ίππου του.

     2. Το βλέμμα του Κωνσταντίνου κατευθύνεται προς άνω και δεν παγιδεύεται "στα αφτιά" του Ίππου ή και προς τα κάτω. Έτσι, ο Ιππέας απαλλάσσεται από επικεντρώσεις εστιάσεως που συντελούν σε απώλεια ισορροπίας.

     3. Οι πήχεις του Κωνσταντίνου σχηματίζουν  ε υ θ ε ί α  με τις ηνίες, όπως πρέπει να συμβαίνει σε κάθε ιδανική ίππευση με ηνίες ώστε να διατηρείται ο έλεγχος διευθύνσεως του Ίππου αλλά και διακριτική ισορροπιστική αίσθηση "στηρίξεως" και όχι αμιγής στήριξη επί των ηνιών, κάτι το οποίο θα ήταν λάθος.

     4. Η κνήμη του Κωνσταντίνου είναι κάθετη ώστε να επιτρέπει στην πτέρνα να προσεγγίζει στο χαμηλότερο σημείο της χαμηλώνοντας το όλο κέντρο βάρους του Ιππέως, εδραιώνοντας ασφαλέστερο κάθισμα και καλύτερη ισορροπία ιππεύσεως.  

     5. Τα πέλματα του Κωνσταντίνου έχουν κλίση 45 μοιρών, την  ι δ α ν ι κ ή ώστε η πτέρνα να αγγίζει το χαμηλότερο, δυνατόν, σημείο προκειμένου να επιτυγχάνονται τα όσα ανωτέρω (4) αναφέρονται!

     Το συγκεκριμένο μάθημα, το δεύτερο του Κωνσταντίνου στη Σχολή μας, όπως και όλα τα μαθήματά μας, διεξήχθη με σεβασμό στο "Σχολείο Σιωπής" που εφαρμόζουμε, δηλαδή, χωρίς υπερβολική ομιλία, χωρίς υπερβολικές οδηγίες προς τον μαθητή και χωρίς καθόλου "φωνές", με αποτέλεσμα συχνά να ακούμε από τους μαθητές μας την επιθυμία τους να τους διορθώσουμε κάτι το οποίο δεν παρέλειψε να μας ζητήσει και ο αγαπημένος μας Κωνσταντίνος νομίζοντας, ίσως, ότι μας διαφεύγουν πιθανά ελαττώματα του μαθητή. Κάθε άλλο!

     Ο τρόπος διδασκαλίας της Ιππικής στη Σχολή μας είναι ...εγκεφαλικός και προγραμματισμένος ώστε χωρίς "δασκαλίστικες" παρεμβάσεις να ωθεί τον ίδιο τον μαθητή να ανακαλύπτει την ιδανικότητα της σχέσεώς του με τον Ίππο και να ρυθμίζει ο ίδιος το "κάθισμά" του ώστε να είναι, πρωτίστως, ασφαλής αλλά και αποτελεσματικός ως "κύριος" της κινήσεως του Ίππου του! "Σχεδιάζουμε" εξατομικευμένα το κάθε μάθημα ώστε Εκπαιδευτής του εαυτού του να είναι ο ίδιος ο ...μαθητής και, εμείς, αυτή την "σχεδίαση" προσφέρουμε. Όλα τα υπόλοιπα, είναι υπόθεση του μαθητή και, ασφαλώς, του Ίππου του προς τον οποίο όλοι οφείλουμε ευγνωμοσύνη.

     Στη Σχολή των "Ελλήνων Κενταύρων" εκπαιδευόμαστε όλοι ανεξαιρέτως και, πρωτίστως, οι Εκπαιδευτές οι οποίοι έχουμε και την επιπρόσθετην υποχρέωση της προσεκτικής μελέτης του οπτικοακουστικού "υλικού" μετά από κάθε μάθημα, ώστε να εξαγάγουμε τα απαραίτητα συμπεράσματα που θα βελτιώσουν την ποιότητα των επομένων μαθημάτων κι έτσι φθάσαμε να είμαστε υπερήφανοι για τον μηδενικό δείκτη ατυχημάτων της Σχολής μας με την παράμετρο της ταχύτητος προόδου των μαθητών μας καταφέρνοντας να αναδείξουμε ιδανικώς καλπάζοντες μαθητές στο δεύτερο μάθημα και Εφιπποτοξότες στο ένατο, λόγος για τον οποίο ευγνωμονούμε τους Ίππους μας οι οποίοι μας δίδαξαν να τους γνωρίζουμε σε βάθος!

     Αγαπημένε μας Κωνσταντίνε, ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ!