ΤΑ ΤΕΓΚΕΡΙΣΤΙΚΑ ΤΥΜΠΑΝΑ ΤΩΝ ΣΟΓΙΟΤ ΚΑΙ ΤΩΝ "ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΕΝΤΑΥΡΩΝ"

 ΤΑ ΤΕΓΚΕΡΙΣΤΙΚΑ ΤΥΜΠΑΝΑ ΤΩΝ ΣΟΓΙΟΤ

ΚΑΙ ΤΩΝ "ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΕΝΤΑΥΡΩΝ"

ΟΡΟΛΟΓΙΑ:

Όσοι παρακολουθούν τις αναρτήσεις μας, θα έχουν, συχνά, προσέξει την σημασία που αποδίδουμε στην σωστή χρήση της ορολογίας των θεμάτων μας ώστε να αποφεύγονται συγχύσεις εννοιών. Έτσι και στην συγκεκριμένη περίπτωση θα επαναλάβουμε το μεγάλο σφάλμα της χρήσεως του εσφαλμένου όρου "Σαμανισμός" αντί του ορθού "Τεγκερισμός" (ή και "Τεγκρισμός") κυρίως από απατεώνες που παριστάνουν τους "εναλλακτικούς" προς εξαπάτηση αφελών. Ο όρος "Σαμανισμός" είναι εσφαλμένος διότι αφορά στους λειτουργούς του "Τεγκερισμού" και λέγονται "σαμάνοι", όπως ακριβώς στον "χριστιανισμό" οι "παπάδες", χωρίς όμως ο χριστιανισμός να αποκαλείται ..."παπαδισμός" και ο Τεγκερισμός προκύπτει από το "Τεγκρ" (πνεύμα, υπερ-αισθητή δύναμη) ενώ ο "Σαμανισμός" αφορά στους "Σάμαν", δηλαδή, του ιερουργούς του "Τεγκρ". Και οι "Σάμαν" αναδεικνύονται μετά από προσωπική βιωματικήν εμπειρία υπερβάσεως του θανάτου και όχι κατόπιν ..."κατηχήσεως", "εκπαιδεύσεως", ή "διδασκαλίας" διότι ο Τεγκερισμός ο οποίος αφορά μόνον στους σιβηριανούς λαούς και μόνον, δεν αποτελεί θρησκεία εμπεριέχουσα "δόγμα", αλλά αποκλειστικώς θεραπευτική προσέγγιση! Bεβαίως, υπάρχουν και χρήστες του όρου "Σαμανισμός" οι οποίοι έχουν γνώση του λάθους αλλά τον χρησιμοποιούν εξαναγκαστικώς, ως "κοινή γλώσσα" επικοινωνίας με τους έχοντες υιοθετήσει αυτόν τον λανθασμένο όρο ως μαζικώς καθιερωμένο ' όμως, κάτι τέτοιο διαιωνίζει το λάθος και αυτό δεν είναι σωστό.  Περισσότερα, στην ανάρτηση "MOΓΓΟΛΙΑ" παρ. ΤΕΓΚΕΡΙΣΜΟΣ Ή, Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΩΝ ΠΝΕΥΜΑΤΩΝ.

     Ένας μικρός μειονοτικός λαός της Σιβηρίας είναι οι Σογιότ και έχοντας υποστεί τις διαλυτικές επιδράσεις των αιώνων αλλά, κυρίως, του ρωσικού κομμουνισμού, δεν μας επιτρέπει την σκιαγράφηση των πτυχών του όπως θα θέλαμε. 

     Οι Σογιότ είναι η τελευταία εθνοτική μειονότητα της Σιβηρίας που, μετά από απηνή διωγμό από το σοβιετικό καθεστώς, αναγνωρίστηκε επίσημα το 2001, μετά την πτώση του κομμουνισμού στη Ρωσία. Επισήμως, υπάρχουν περισσότεροι από 3.000 άνθρωποι εγγεγραμμένοι ως εθνοτικοί Σογιότ.

     Πιστεύεται ότι, αρχικώς, οι Σογιότ εγκαταστάθηκαν εδώ πριν από αρκετές εκατοντάδες χρόνια και μέχρι τότε η περιοχή αυτή εφέρετο ως ακατοίκητη. Θεωρείται ότι μετεκόμισαν στα Ανατολικά Όρη Σαγιάν από τη γειτονική Μογγολία κατά την εποχή του Τζένγκις Χαν για να αποφύγουν τις φυλετικές συγκρούσεις που συνέβαιναν εκεί εκείνη την εποχή. Αρχικά, οι Σογιότ έβοσκαν ταράνδους και ζούσαν νομαδική ζωή χωρίς μόνιμες κατοικίες.

     Κάποιοι από αυτούς δηλώνουν συγγενείς με τους Τσαατάν που ζούσαν στην άλλη πλευρά των συνόρων με τη Μογγολία. Με τους Μπουργιάτ να έρχονται και να εγκαθίστανται στην περιοχή και, σε κάποιο μεταγενέστερο στάδιο, τους νεοσύστατους Ρώσους Μπολσεβίκους της ΕΣΣΔ να εξαναγκάζουν τόσο τους Σογιότ όσο και τους Μπουργιάτ να ενταχθούν σε κομματικούς αγροτικούς γεωργικούς συνεταιρισμούς, οι Σογιότ αναγκάστηκαν να εγκατασταθούν. Κατά τη διάρκεια της Σοβιετικής Ένωσης, η εκτροφή ταράνδων σε συνεταιριστικό στιλ κατέστη μη βιώσιμη και τερματίστηκε. 30 χρόνια αργότερα, οι προσπάθειες επανεισαγωγής της απέτυχαν. Δεν υπήρχαν πια τάρανδοι εδώ, σύμφωνα με τους ντόπιους με τους οποίους μίλησα, εκτός από έναν που ακούγεται κάπου πολύ μακριά στα βουνά. Σήμερα, οι Σογιότ είναι κτηνοτρόφοι που ζουν κυρίως σε ένα μόνο χωριό και στις γύρω περιοχές, φροντίζοντας τα άλογά τους, τις αγελάδες, τα γιακ και τα κεϊνέκ (δηλαδή, ζώα που συνδυάζονται με γιακ και αγελάδα). 

     Εν τούτοις, ανασυνθέτοντας σπαράγματα της ιδιοσυστασίας και της εν γένει "πορείας" του μπορούμε να γνωρίζουμε τα όσα ακολουθούν.

1. Προέλευση ονομασίας και καταγωγή των Soyot

• Ο όρος “Σογιότ" (Soyot) προέρχεται από το ενδο-όνομα τους «soyyt». 
• Άλλες ονομασίες: Για παράδειγμα, οι Buryat τους αποκαλούν “hoyod”, και οι συγγενείς Tofalar “hazut” — αυτό συνδέεται με το όνομα της μεγαλύτερης Soyot φυλής/clan, της “Khaazuut”. 
• Καταγωγή: Σύμφωνα με εθνογραφικές και ιστορικές μελέτες, οι πρόγονοι των Σογιότ (και των συγγενών τους, όπως οι Tofalar, Tozhu Tuvan, Dukha) ήταν «πρωτο-Σαμογείδες» (proto-Samoyed) κυνηγοί/τροφοσυλλέκτες που μετανάστευσαν στην περιοχή των Ανατολικών Sayan από τη Δυτική Σιβηρία στο τέλος της 3ης χιλιετίας π.χ.χ. έως τις αρχές της 2ης. 
• Αργότερα (πρώτη χιλιετία μ.χ.χ.) στην περιοχή ήρθαν τουρκικά φύλα από τις στέπες της Κεντρικής Ασίας και επηρέασαν σημαντικά τις τοπικές σαμογειδείς/ket/tungus- ομάδες. Οι Σογιότ υιοθέτησαν την τουρκική γλώσσα,      αλλά, σύμφωνα με την έρευνα, δεν “τουρκοποιήθηκαν” πλήρως ως προς τις πρακτικές τους· αποσύρθηκαν σε ορεινές, δυσπρόσιτες περιοχές και διατήρησαν κυνηγετικό τρόπο ζωής με επίκεντρο το κυνήγι και την εκμετάλλευση των ταράνδων.
• Συνοπτικά: οι Σογιότ προέκυψαν από σύντηξη πρωτο-Σαμογειδών πληθυσμών και μεταναστών από την Τουρκική στεπαϊκή ζώνη, με σημαντική πολιτισμική επιρροή, αλλά όχι πλήρη αφομοίωση.

2. Γλώσσα

• Η γλώσσα των Σογιότ η Soyot, ανήκει στην τουρκική οικογένεια και συγκεκριμένα στην υποομάδα “Sayan Turkic - Taiga Sayan” κοντά στη γλώσσα των Tofa, Dukhan κ.λπ. 
• Η Soyot γλώσσα περιέχει πολλά δάνεια από τα μεσαιωνικά και σύγχρονα Μογγολικά, καθώς και από γλώσσες των γειτονικών λαών.
• Κατά τη διάρκεια της σοβιετικής κυριαρχίας οι Soyot σε μεγάλο βαθμό εξαναγκάσθηκαν να υιοθετήσουν την γλώσσα των Buryat γλώσσα έτσι, έως τα τέλη του 20ού αιώνα η Soyot είχε ουσιαστικά εκλείψει ως “καθημερινή γλώσσα”. 
• Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, με πρωτοβουλία του Ρώσου γλωσσολόγου Valentin I. Rassadin, αναπτύχθηκε αλφάβητο για την Soyot, εκδόθηκε λεξικό και βασικό εγχειρίδιο, και άρχισε διδασκαλία της γλώσσας σε σχολεία. 
• Παρά τις προσπάθειες επαναφοράς, η Soyot παραμένει “γλώσσα υπό αναβίωση” και ο αριθμός ενεργών ομιλητών είναι περιορισμένος. 

3. Γεωγραφία, ιστορία, ζωές & δημογραφία

• Οι Σογιότ ζουν κυρίως στην περιοχή γύρω από τον ποταμό Όκα στο Οκίνσκι της περιοχής της Buryatia στη Ρωσία, κοντά στα σύνορα με τη Μογγολία. Αλλά ας πούμε δυο λόγια για την περιφέρεια Οκίνσκι της Μπουριατιά. Αυτή η απομακρυσμένη περιοχή συνορεύει με τη Δημοκρατία Τύβα και το Χόβσγκολ Αϊμάγκ της Μογγολίας. Η περιοχή Οκίνσκι πήρε το όνομά της από τον ποταμό Άχα (Όκα στη ρωσική προφορά). Είναι μια τεράστια περιοχή περίπου 30.000 km2 (ίδιο μέγεθος με το Βέλγιο) με μόνο 5500 κατοίκους. περίπου 1 άτομο ανά 5 km2. Η περιοχή έχει εκπληκτική φύση με ψηλά βουνά καλυμμένα με πυκνό δάσος τάιγκα με γιακ και άλογα να βόσκουν στις χορταριασμένες πλαγιές εδώ κι εκεί. Το υψόμετρο είναι περίπου 1500-1700 μέτρα με το όρος Μονκού Σαρντίκ να έχει ύψος 3491 μέτρα. Πολλά μικρά ποτάμια με δυνατά ρεύματα, καθαρά νερά καταρράκτες. 

• Παραδοσιακώς, ως λαός της τάιγκα και των ορεινών δασών, ασχολούνταν με κυνήγι και, κυρίως, με την εκτροφή ταράνδων (reindeer-herding). Οι τάρανδοι, ανέκαθεν, αποτελούσαν κεντρικό στοιχείο της οικονομίας τους: μεταφορικό μέσο, πηγή γάλακτος, κρέατος, δέρματος, υλικών για στέγες, ένδυση, εργαλεία. 
• Στην πρώιμη σοβιετική περίοδο (1920–1930): Οι Σογιότ εξαναγκάσθηκαν να παραδώσουν τα κοπάδια τους σε κρατικοποίηση (κολεκτιβοποίηση), και οι Σογιότ υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τον παραδοσιακό νομαδικό τρόπο ζωής τους εκτοπιζόμενοι σε οικισμούς αγροκτήματα, υιοθετώντας κτηνοτροφικούς και γεωργικούς κανόνες όπως ακριβώς και οι Buryat. 
• Το 1940, η περιοχή Okinsky ορίστηκε διοικητικά ως “aimag” και ολόκληρος ο πληθυσμός του χαρακτηρίστηκε Buryat — με αποτέλεσμα οι Σπογιότ να αφομοιωθούν και να χάσουν επισήμως την αναγνώριση τους ως ανεξάρτητη εθνοτική ομάδα.
• Η ταυτοτική αποδιοργάνωση και πολιτισμική αφομοίωση συνεχίστηκε και τις επόμενες δεκαετίες· μέχρι τα τέλη του 1980 μόνο μερικές δεκάδες άτομα αυτο-προσδιορίζονταν ως Σογιότ. 
• Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενώσεως (1991) ξεκίνησε κίνημα ταυτοτικής αναβιώσεως των Σογιότ: Το 1993 ιδρύθηκε η Ένωση του Έθνους των Σογιότ, και το 2000 οι Σογιότ αναγνωρίστηκαν επίσημα εκ νέου ως μειονοτικός “Ιθαγενής ολιγάριθμος πληθυσμός” στη Ρωσία. 
• Η δημογραφική καταμέτρηση (2021) αναφέρει 4,368 άτομα που αυτοπροσδιορίζονται ως Σογιότ. 

4. Τεγκερισμός  και Σογιότ

• Ο Τεγκερισμός μεταξύ πολλών λαών (Evenk, Tuvan, Khanty, Ket, Buryat, κ.λπ.) προβλέπει ότι ο Τεγκεριστής λειτουργεί ως ενδιάμεσος μεταξύ ανθρώπων και πνευμάτων, ως θεραπευτής, οδηγός ψυχών, μεσολαβητής για πνευματικά ταξίδια, κοινωνικός και πνευματικός ηγέτης. 
• Τα μέσα του Τεγκεριστή περιλαμβάνουν κυρίως: τύμπανο, κρόταλο διακοσμημένο με σύμβολα ή μορφές ζώων και πνευμάτων, ένδυση από δέρμα, με οστά, φτερά και λοιπά μικρά μεταλλικά πρόσθετα και σε ορισμένες κοινότητες “Τεγκεριστικό καθρέφτη”. 
• Η τελετή του τυμπάνου, τα τραγούδια (Τεγκεριστικά) και ο χορός είναι συστατικά της λειτουργίας του Τεγκεριστή συχνά πραγματοποιούνται τη νύχτα, σε “γιούρτ” ή κοντά σε φωτιά, με ομαδική συμμετοχή και σεβασμό. 
• Οι ιεροπράκτες Τεγκεριστές απέχουν από την καθημερινή χειρωνακτικήν εργασία (κυνήγι, εκτροφή), καθώς ο ρόλος τους θεωρείται ιερός και επιβιώνουν με τις προσφορές της κοινότητος.

• Οι Σογιότ, όπως πολλοί άλλοι λαοί της βόρειας Ασίας και της Σιβηρίας, παραδοσιακώς είχαν Τεγκεριστικές πεποιθήσεις. 
• Με το πέρασμα των αιώνων, και ιδιαιτέρως κατά την περίοδο της επιρροής των Buryat και των πολιτικών του σοβιετικού κράτους, μεγάλο μέρος του πληθυσμού υπέκυψε σε άλλες λατρευτικές πεποιθήσεις (π.χ. βουδισμό) με συνέπεια την απώλεια της Τεγκεριστικής πρακτικής. 
• Ωστόσο, με τη σύγχρονη “αναγέννηση” της ταυτότητας των Σογιότ, υπάρχουν προσπάθειες επαναφοράς των παραδοσιακών Τεγκεριστικών πεποιθήσεων, ως μέρος της εν γένει πολιτισμικής αναβιώσεώς τους. 

5. Τύμπανα Τεγκερισμού — Τύμπανα των Σογιότ

   Η πιο σημαντική αναφορά που υπάρχει αναφορικώς με τα  τύμπανα των Τεγκεριστών Σογιότ (ή “Tuvan/Soyot”) τα οποία οι ίδιοι ονομάζουν "khamyn at" (ο Ίππος του Τεγκεριστή) είναι το άρθρο:

• The Tuvan (Soyot) Shaman's Drum and the Ceremony of its 'Enlivening' — που πραγματεύεται το σαμανικό τύμπανο, και την τελετή “ζωντανέματός” του. [ degruyterbrill.com ]

     Γενικώς, περί του σιβηριανού Τεγκεριστικού τυμπάνου γνωρίζουμε ότι:

• Το Τεγκεριστικό τύμπανο αποτελείται από μια ξύλινη στεφάνη πάνω στην οποία τεντώνεται δέρμα, παραδοσιακώς, ταράνδου (reindeer hide) ή και αγριοκάτσικου ή και Ίππου. 
• Η μεμβράνη (το δέρμα) είναι συνήθως στρογγυλή αλλά μπορεί και οβάλ. 
• Το τύμπανο συχνά έχει λαβή, είτε σταυροειδή είτε μονή, ώστε ο Τεγκεριστής να το κρατά σταθερώς. Στην εσωτερική πλευρά του τυμπάνου υπάρχει μια σιδερένια ή ξύλινη λαβή με την οποία ο χρήστης κρατά το τύμπανο στο αριστερό του χέρι. Στις οριζόντιες ή ξύλινες εγκάρσιες ράβδους υπάρχει ένας αριθμός μεταλλικών σείστρων, κουδουνάκια, κουδουνίστρες, σιδερένιες εικόνες πνευμάτων και ζώων, μικροσκοπικά όπλα (τόξο, βέλη και μαχαίρι). Κάθε αντικείμενο εκπληρώνει έναν διαφορετικό ρόλο στην προετοιμασία και την πραγματοποίηση του πνευματικού ταξιδιού.
• Συχνά η επιφάνεια (εξωτερική ή και εσωτερική) της μεμβράνης φέρει διακοσμήσεις με συμβολικές, κοσμολογικές, παραστάσεις και με ύφος που απεικονίζει τους κόσμους (άνω και κάτω), πνεύματα, ζωικά και ανθρωπομορφικά μοτίβα.
• Το τύμπανο, εν προκειμένω, δεν είναι ένα τυπικό μουσικό όργανο, αλλά “ζωντανεύει” τελετουργικώς μετατρεπόμενο σε ένα ιερό αντικείμενο και αυτή η ενέλιξη του τυμπάνου αποτελεί κορύφωση της "εξαϋλώσεώς" του, μια έξαρση ιερουργικής πρακτικής στην οποία απολήγει η έκσταση του χειριστή του με "όχημα" μεταφοράς το ίδιο το τύμπανο.
• Κατά τις τελετές ο Τεγκεριστής κρούει το τύμπανο και ο ήχος/ρυθμός του θεωρείται "μέσον" επικοινωνίας με τα πνεύματα και "πύλη εισόδου" σε κατάσταση εκστάσεως ώστε να “ταξιδέψει” (συχνά μεταφορικά, στο “κάτω” ή “άνω” κόσμο) και να "συναντήσει" ένα σύντροφο-πνεύμα το οποίο θα υπηρετήσει τον θεραπευτικό σκοπό.

Όλα τα Τεγκεριστικά τύμπανα κατασκευάζονται σε συγκεκριμένες φάσεις της Σελήνης. Πριν από τη δημιουργία του τυμπάνου, ένας Τεγκεριστής δεν τρώει κρέας ζώου για τρεις ημέρες. Όλη η διαδικασία της κατασκευής λαμβάνει χώρα με τον συντονισμό των Πνευματικών Βοηθών, οι οποίοι βοηθούν στη διαδικασία. Ένας σημαντικός παράγοντας είναι η προσωπική έμπνευση του Τεγκεριστή που θα το χρησιμοποιήσει. Τα δέρματα τοποθετούνται από το ίδιο το χέρι του χρήστη. Εκτελείται επίσης μια τελετουργία για να σταλεί το ζώο που προσέφερε το δέρμα του στις ουράνιες αίθουσες. Αυτό γίνεται προκειμένου το τύμπανο να υπηρετεί τον κάτοχό του για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μόνο μετά από αυτό θεωρείται ότι το τύμπανο αποκτά την ζωή του ζώου απ΄ όπου προήλθε το δέρμα και λειτουργικότητα κατά έναν "κύκλο" που θέλει τον Τεγκεριστή χρήστη του τυμπάνου ξεκινώντας ένα ταξίδι (εξωσωματική εμπειρία) όπου συναντά το Πνεύμα, το οποίο αργότερα θα εισέλθει στο τύμπανο. Το ζώο που προσέφερε το δέρμα του κι ένας Τεγκεριστής θα το κάνει να "ξαναζήσει" είναι το alter ego του, ο πιο ισχυρός πνευματικός βοηθός του. όταν εισέλθει στον Τεγκεριστή μεταμορφώνεται σε έναν θηριόμορφο μυθικό πρόγονο. Στους μυθικούς χρόνους, κάθε άνδρας μιας φυλής μπορούσε να μεταμορφωθεί σε ζώο, δηλαδή, ο καθένας μπορούσε να αναλάβει την κατάσταση του προγόνου του. Σήμερα, τέτοιες στενές συνδέσεις με μυθικούς προγόνους είναι διαθέσιμες μόνο στους Τεγκεριστές.

Στα μυητικά όνειρα, οι μελλοντικοί Τεγκεριστές έκαναν ένα μυστικό ταξίδι στη «Μέση του Κόσμου», στο μέρος όπου βρίσκονται το Τένγκρι και το Κοσμικό Δέντρο. Για να φτιάξει ο σαμάνος το χείλος του τυμπάνου του, το Τένγκρι επιτρέπει να πέσει ένα κλαδί από το Δέντρο. Αυτό συμβολίζει τη σύνδεση μεταξύ Ουρανού και Γης μέσω του Δέντρου του Κόσμου μέσω του Άξονος που βρίσκεται στο «Κέντρο του Κόσμου». Δεδομένου ότι το στεφάνι του τυμπάνου είναι φτιαγμένο από το ξύλο του Κοσμικού Δέντρου, ο Τεγκεριστής μπορεί εύκολα να μεταφερθεί σε αυτό και να ανέβει στον Ουρανό χτυπώντας το τύμπανο. Από αυτή την άποψη, το τύμπανο μπορεί να ταυτιστεί με το Τεγκεριστικό δέντρο, στο οποίο ένας Τεγκεριστής ανεβαίνει στον Ουρανό. Οι Σιβηριανοί Τεγκεριστές έχουν ακόμη και τα δικά τους προσωπικά δέντρα. Είναι η γήινη ενσάρκωση του Κοσμικού Δέντρου. Χρησιμοποιούνται επίσης δέντρα με τις ρίζες προς τα πάνω. Όλες αυτές οι συνδέσεις μεταξύ των τελετουργικών σημύδων και του Τεγκεριστή δείχνουν τη σχέση μεταξύ του τυμπάνου του Τεγκεριστή, του Παγκόσμιου Δέντρου και της ανόδου στον ουρανό.

Η επιλογή του ξύλου από το οποίο θα κατασκευαστεί το χείλος του τυμπάνου εξαρτάται από τα πνεύματα. Οι Τεγκεριστές Samoyed παίρνουν ένα τσεκούρι, κλείνουν τα μάτια τους, μπαίνουν στο δάσος και μαρκάρουν ένα δέντρο στην τύχη. Το πρωί οι σύντροφοί τους παίρνουν ξύλα από αυτό το δέντρο για το χείλος του τυμπάνου. Ο αλταϊκός Τεγκεριστής παίρνει πληροφορίες από τα πνεύματα για το μέρος όπου φυτρώνει το σωστό δέντρο και στέλνει βοηθούς για να βρουν ξύλα για το τύμπανο. Οι Τεγκεριστές Yakut επιλέγουν ένα δέντρο που έχει χτυπηθεί από κεραυνό. Σε ορισμένες περιοχές, ένας Τεγκεριστής συλλέγει θραύσματα του δέντρου και το δέντρο θυσιάζεται αλείφοντάς το με βότκα και αίμα. Αυτός ο τελετουργικός σεβασμός δείχνει ότι το δέντρο μεταμορφώνεται από μια υπεράνθρωπη αποκάλυψη και παύει να είναι συνηθισμένο, μετενσαρκώνοντας το ως το Δέντρο του Κόσμου.

Αφού βρεθεί το απαραίτητο δέντρο και κατασκευαστεί το τύμπανο από αυτό, πραγματοποιείται η τελετή της «ζωοδοτήσεως του τυμπάνου». Στο Αλτάι, ένας Τεγκεριστής ραντίζει το στεφάνι του τυμπάνου και το τύμπανο αρχίζει να διηγείται στον Τεγκεριστή τη ζωή του στο δάσος, την προέλευσή του και ούτω καθεξής. Στη συνέχεια, ραντίζεται το δέρμα του τυμπάνου, το οποίο επίσης διηγείται την προηγούμενη ζωή του. Το ζώο με τη φωνή ενός Τεγκεριστή διηγείται τους γονείς του, τη γέννηση και την παιδική του ηλικία, ολόκληρη τη ζωή του μέχρι τη στιγμή που το ζώο σκοτώθηκε από έναν κυνηγό. Η ιστορία του ζώου τελειώνει με διαβεβαιώσεις ότι θα υπηρετήσει πιστά τον χρήστη του ο οποίος ξανα-ζωντανεύει το ζώο που προσέφερε το δέρμα κληρονομώντας την φωνή και το βάδισμά του. Το αναβιωμένο ζώο είναι ο δεύτερος εαυτός του Τεγκεριστή-χρήστη του τυμπάνου και ο ισχυρότερος πνευματικός βοηθός. Αυτό μας επιτρέπει να καταλάβουμε γιατί κατά τη διάρκεια της τελετουργίας της «αναβιώσεως του τυμπάνου» ο Τεγκεριστής διηγείται τη ζωή του ζώου.

Το τύμπανο έχει συνήθως οβάλ σχήμα. Είναι κατασκευασμένο από δέρμα ταράνδου, άλκης, ή Ίππου. Οι Οστιάκ και οι Σαμογιέντ της Δυτικής Σιβηρίας δεν βάζουν σχέδια στο εξωτερικό του τυμπάνου, ενώ οι Τούνγκους απεικονίζουν πουλιά, φίδια και άλλα ζώα. Δεδομένου ότι το τύμπανο χρησιμοποιείται ως "όχημα" με το οποίο ο Τεγκεριστής ταξιδεύει το σύμβολο της συμπαγούς γης απεικονίζεται στο τύμπανο. Στο κέντρο του τυμπάνου απεικονίζονται οκτώ διπλές γραμμές, οι οποίες συμβολίζουν τους πυλώνες που στηρίζουν τη Γη πάνω από τη Θάλασσα. Οι Γιακούτ απεικονίζουν, εκτός από ανθρώπους και ζώα, μυστηριώδη σημάδια σχεδιασμένα με μαύρο και κόκκινο χρώμα. Επίσης, σχέδια στο δέρμα του τυμπάνου είναι χαρακτηριστικά των φυλών Λαπωνίας και Τατάρων. Είναι πολύ διαφορετικά, αλλά τα πιο σημαντικά σύμβολα είναι το Δέντρο του Κόσμου, η Σελήνη, ο Ήλιος και το Ουράνιο Τόξο.

Το τύμπανο αντιπροσωπεύει έναν μικρόκοσμο με τρεις σφαίρες: τον Ουρανό, τη Γη και τον Κάτω Κόσμο. Χρησιμοποιείται για να δούμε τα εργαλεία που βοηθούν τον Τεγκεριστή να περάσει από όλα τα επίπεδα και να δημιουργήσει μια σύνδεση με τον κάτω και τον πάνω κόσμο. Μαζί με το Δέντρο του Κόσμου, το τύμπανο απεικονίζει ένα ουράνιο τόξο, και μερικές φορές μια γέφυρα στην οποία ένας Τεγκεριστής περνά από τον έναν κόσμο στον άλλο. Ο συμβολισμός του εκστατικού ταξιδιού προς το Κέντρο του Κόσμου κυριαρχεί στις εικόνες στο τύμπανο. Οι χτύποι του τυμπάνου στην αρχή της τελετής, με τους οποίους ο χρήστης του καλεί τα πνεύματα να φυλακιστούν στο τύμπανο, είναι ένα προ-παιγνίδι σε αυτό το ταξίδι. Γι' αυτό το τύμπανο ονομάζεται «σαμανικός Ίππος». Ο Ίππος στο τύμπανο απεικονίζεται από τους Αλταϊκούς Τεγκεριστές οι οποίοι πιστεύουν ότι η κρούση του τυμπάνου οδηγεί τον ϊππο του στον Ουρανό. Οι Μπουριάτοι έχουν επίσης μια παρόμοια προσέγγιση. Το τύμπανό τους είναι φτιαγμένο από δέρμα Ίππου. Το τύμπανο του Τεγκεριστή Σογιότ, όπως προείπαμε, ονομάζεται "khamyn at", που κυριολεκτικά μεταφράζεται ως «ο Ίππος του Τεγκεριστή». Στην περίπτωση που το τύμπανο είναι φτιαγμένο από δέρμα κατσίκας, ονομάζεται «κατσίκα του Τεγκεριστή» από τους Καραγκά και τους Σογιότ. Στους Μογγόλους το τύμπανο του Τεγκεριστή ονομάζεται «μαύρο ελάφι».

Όλες αυτές οι αναπαραστάσεις και τα σύμβολα, που προσωποποιούν την πτήση, την Ιππασία και την ταχύτητα των Τεγκεριστών, είναι εικόνες Τεγκεριστικής εκστάσεως, στην οποία γίνεται ένα ταξίδι σε μέρη απρόσιτα για τους απλούς ανθρώπους.

Αναλόγως με το ποια ζώνη στο τύμπανο δέχεται την κρούση του κροτάλου, ένας Τεγκεριστής μπορεί να έρθει σε επαφή με τον αντίστοιχο κόσμο. Μερικοί Τεγκεριστές έχουν ένα σύστημα ρυθμών που στοχεύει στην ενεργοποίηση διαφόρων ανθρώπινων ενεργειακών κέντρων.

6. Το Τύμπανο στην Σχολή των "Ελλήνων Κενταύρων"

     Ο Πόλεμος, ως σύζευξη πυρός και κινήσεως, αποτελεί  ρ υ θ μ ό  και, τόσο η Ιππασία όσο και η Τοξοβολία εμπεριέχουν τον ρυθμό ενώ το τύμπανο δεν θα μπορούσε να αποτελεί το καλύτερο μέσο τηρήσεως ρυθμού για μία Σχολή πολεμικών τεχνών όπως αυτή των "Ελλήνων Κενταύρων". Και, ακολουθώντας την ρήση του  Леони́д Па́влович Пота́пов, ονομάζουμε το τύμπανό μας με το, εκάστοτε, όνομα του σχολικού Ίππου μας και το αφήνουμε να μας καλπάσει με τον μονότονο ρυθμό του στον επάνω και στον κάτω κόσμο, παρακαλώντας το να μας εκπληρώσει την επιθυμία μας για ένα ασφαλές και γόνιμο μάθημα, κάτι το οποίο πάντα μας προσφέρει.

Είναι αυτό που το παρακαλούμε να μας μεταφέρει, σαν το σύννεφο που περνά φευγαλέα, μέσα απ΄ τα μέρη του λυκόφωτος, κάτω απ΄ το μολυβένιο ουρανό, οδηγώντας μας σαν σίφουνας πάνω από ψηλές κορυφές και το τύμπανό μας στέκει πάντοτε αρωγός των ικεσιών μας για ένα απολαυστικό μάθημα Ιππευτηρίου ή Γραμμής Βολής κι αυτό διόλου τυχαία...

...Η σύγχρονη έρευνα έδειξε ότι το Τεγκεριστικό τύμπανο παράγει μια ρυθμική συχνότητα στην Θήτα EEG (4 έως 7 κύκλοι το λεπτό) στην εγκεφαλική περιοχή που συνδέεται με τα όνειρα, τις ενύπνιες εικόνες και την έκσταση κι αυτό δεν αποτελεί υπερβολή διότι ο Τεγκερισμός είναι μια διαδικασία φωτεινής ονειροπολήσεως όπου κάποιος διατηρεί συνειδησιακήν επίγνωση ότι ονειρεύεται ενώ, παραλλήλως, παραμένει ικανός να δρα εκουσίως μέσα σε αυτό το "πλαίσιο".

Γι αυτό, η διδασκαλία στη Σχολή των "Ελλήνων Κενταύρων" παραμένει αληθινή όσο κι αν εκτείνεται μέσα σε μία αδιάκοπη έκσταση που την κάνει να εκτυλίσσεται ακόμη και στα πιο "απόκρημνα" σημεία της με την ασφάλεια της κινήσεως ενός υπνοβάτη! Και σε αυτό, πρωταγωνιστεί το τύμπανό μας, όπως το γνωρίσαμε in situ στην χώρα των Τσαατάνων, εκεί στην αγαπημένη μας Μογγολία.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΕΞΗΜΕΡΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟ «ΤΕΡΑΣ»!

 ΕΞΗΜΕΡΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟ «ΤΕΡΑΣ»! 

     Όταν πρωτανταμώσαμε αυτό το ανεκπαίδευτο, νεαρό, αλογάκι ήμασταν αρχάριοι (μήπως σήμερα δεν είμαστε το ίδιο αρχάριοι;…) και το βρήκαμε στα «αζήτητα» ενός τραγικού Σταύλου στη Βραυρώνα! Ήταν παρατημένο από όλους γιατί όλοι το θεωρούσαν «δημόσιο κίνδυνο» αφού έδειχνε ότι δεν είχε βαδίσει ποτέ αλλά πάντα κάλπαζε και εκτινάσσονταν με επιθετικότητα διαγράφοντας εναέριες πιρουέτες, με τα οπίσθιά του να απειλούν οποιονδήποτε και ο,τιδήποτε ήταν πίσω του... 

     Στη πραγματικότητα όλοι περίμεναν έναν από μηχανής θεό ή για να το συνεφέρει ή να το στείλει για ...σαλάμι στην Ιταλία. Κι ενώ αργούσε να φανεί ο «θεός» ο έστω και από ...μηχανής κι ενώ το πανέμορφο αλογάκι διέφευγε του «υστερνού ταξιδιού» εμείς το προσέξαμε και το ...ερωτευτήκαμε! Ναι, αυτό που διαβάσατε, το ερωτευτήκαμε διότι ήταν τόσο φυσικό, άρα υγιές και ωραίο ως φυσικό, που δεν θα μπορούσαμε παρά να το ερωτευτούμε. 

     Κι αρχίσαμε αμέσως την παιδαγωγική του ...τυμπάνου, αυτή την επική διαπαιδαγώγηση του πολεμιστή ο οποίος, χωρίς να χάνει τίποτε από την μαχητική του σφοδρότητα αναπτύσσει την αντιληπτικότητά του ώστε να ξέρει τον ακριβή χρονισμό της «έλξεως της χορδής» που χαρακτηρίζει τον πολεμιστή διαφοροποιώντας τον από τον εγκληματία.

     Αυτό το αρχέγονο κρουστό το μελετήσαμε στη Μογγολία ως θεραπευτικό μέσο των Σαμάνων Τεγκριστών σε μιαν ομαδική εκπαιδευτική παρουσίαση, μέσα σε ένα γκερ, λίγο έξω από το Ulaanbataar, όπου ένας σιβηριανός Σαμάνος μας εισήγαγε στα μυστικά του ήχου και της θεραπευτικότητός του. Και, χωρίς, βεβαίως να γίνουμε ...Σαμάνοι, αμέσως υιοθετήσαμε το τύμπανο στην εκπαίδευση Ίππων και μαθητών της Σχολής μας με άριστα αποτελέσματα!

     Τότε, δεν είχαμε προχωρήσει στην μουσική παιδαγωγική όσο πολύ αργότερα, όταν αποφασίσαμε την εισαγωγή και του μουσικοκινητικού συστήματος Carl Orff ως εκπαιδευτικού μέσου, όμως, το πρωτόγονο σαμανικό τύμπανο απεδείχθη αποτελεσματικό!  

    Ήχοι υποβλητικοί που χαλαρώνουν, ήχοι μαγικοί που ηρεμούν κι εμείς το μόνο που ζητούσαμε ήταν την ανοχή του ώστε να τους ακούει, να τους προσέχει ενώ αυτοί οι ήχοι τον χαλάρωναν, τον ηρεμούσαν και του έδιναν την δυνατότητα να αντιληφθεί την διαφορά του πολεμιστή από τον εγκληματία. 

     Κι αυτός, στην αρχή, να θέλει να μας ...εμβολίσει να  μας ποδοπατήσει να μας αφανίσει από προσώπου γης και ...ιδού σκηνές ...ταυρομαχιών στη ...Παμπλόνα, μεσ’ τη μέση εκείνου του χωραφιού της Βραυρώνας, καταλήγοντας κάθε σούρουπο, εκείνο μεν κατάκοπο στο Σταύλο εμείς δε με μία λαμπάδα στο κοντινό ‘ξωκκλήσι να ξεφυσάμε με ανακούφιση για την ...προσωρινή έστω, σωτηρία μας. Κι έτσι πήγαμε για καμιά βδομάδα, όχι περισσότερο, αφού το πανέμορφο αυτό τετράποδο, πια, μας είχε αποδεχθεί. Μας είχε αποδεχθεί, τρόπος του λέγειν, γιατί μας είχε αποδεχθεί ως μέρος του παράφορου παιγνιδιού του, αφού εξακολουθούσε τα επικίνδυνα παιγνίδια προς το μέρος μας με εναέρια λακτίσματα και δαγκώματα, με τυφλές επιθετικές εφορμήσεις και σκηνικά κινητικής ...παραφροσύνης, αλλά τούτη τη φορά με εμφανή φιλοπαίγμονα διάθεση ανεξαρτήτως αν η ακεραιότητά μας βρίσκονταν σταθερά στο «ντορβά»!  

     Είδαμε το χάρο με τα μάτια μας κι αμέτρητες φορές βρεθήκαμε στη κόψη των ...οπλών του έτοιμες να μας κάνουν μαρμελάδα... Παρατηρώντας έκπληκτοι τις εφορμήσεις του εναντίον μας, ε, πως να το κάνουμε, μας έμεινε ένα μόνιμο ...γκούρλωμα στο βλέμμα, όμως... Οι παιανισμοί του τυμπάνου απέδωσαν καρπούς κι ενίσχυσαν την όλη εκπαιδευτική προσέγγισή μας την οποίαν εφαρμόσαμε αντιμετωπίζοντάς τον ως έναν ακόμη «απλό» νεόλεκτον Ίππο που έπρεπε να καταλληλοποιήσουμε ως συνεργάτη του Ανθρώπου ώσπου ο νεαρός τετράποδος ταραχοποιός έγινε ένας ιδανικός Ίππος Σχολής και...εξώφυλλο, ναι, ε ξ ώ φ υ λ λ ο! του βιβλίου μας περί εκπαιδεύσεως νεολέκτου Ίππου, ως η πλέον επιτυχής περίπτωση εκπαιδεύσεως δύστροπου Ίππου με την οποία, επιτυχώς, καταπιαστήκαμε! 

     Κι αμέσως μετά, όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο μας (στου οποίου το εξώφυλλο παραλείψαμε να αναφέρουμε το όνομα του ...συγγραφέως!) εμφανίστηκαν πολλοί που θέλησαν να αποκτήσουν το εκπαιδευτικό μας επίτευγμα από τον Σταύλο που μέχρι τότε το είχε σε πλήρη περιφρόνηση... Και το αγόρασε (τι ντροπή αυτή η λέξη σωματεμπορίας...) μια κυρία από την Κέρκυρα στην οποία και το υπέροχο αυτό τετράποδο πλάσμα πέθανε αφού κάποια ηλίθια ανθρωποειδή θεώρησαν καλό να βάλουν φωτιά σε εγκαταλελειμμένα λάστιχα αυτοκινήτων που ήσαν σωρευμένα κοντά στο Σταύλο του με αποτέλεσμα το αλογάκι να χάσει τη ζωή του από ασφυξία! Όμως, εμείς καταφέραμε να το "απαθανατίσουμε", να το κρατήσουμε "ολοζώντανο" στο εξώφυλλο του βιβλίου μας και, κυρίως, στη μνήμη μας και στη "καρδιά" μας, μιας και θυμόμαστε όλους (και τους 100 μέχρι σήμερα) Ίππους που πέρασαν από τα χέρια μας...!  

ΔΕΙ ΔΕ ΡΥΘΜΟΥ ΤΕ 
ΚΑΙ ΑΡΜΟΝΙΑΣ

     Ογκώδης και ποικίλη δραστηριότητα αυτές τις ημέρες στο Ιππευτήριο των "Ελλήνων Κενταύρων" με Έφιππη Τοξοβολία αλλά και εκπαίδευση μαθητών ...διπόδων αλλά και τετραπόδων! Και αυτά τα τελευταία που αποτελούν και το πολύτιμο έμψυχο δυναμικό του πολυδύναμου Σταύλου μας, ήρθε η ώρα να χαρούν μία παράμετρο που χαρακτηρίζει την Φυσικήν Ιππική και δεν είναι άλλη από την εισαγωγή του ρυθμού στην καθημερινότητα Ίππων και Ιππέων με δεδομένο ότι η Ιππασία είναι ρυθμός. Δει δε ρυθμού τε και αρμονίας, διότι χρειάζεται ρυθμός και αρμονία στην Ιππασία ώστε ο Ίππος και ο Ιππέας να λειτουργούν και να συνεργάζονται πέραν στρεσογόνων εντάσεων και αυτό ποτέ δεν πρέπει να το ξεχνάμε!

     Όσοι έχουν ουσιαστικήν επαφή με την Ιππασία γνωρίζουν την μεγάλη σημασία, μετά την χρήση βοηθημάτων, του "κλωγμού" ο οποίος σημαίνει τον ήχο που παράγει η γλώσσα μας μέσα στην στοματική κοιλότητα. Πρόκειται περί ενός ενστικτώδους "σήματος" που παράγουμε προκειμένου να προσελκύσουμε την προσοχή του Ίππου και να τον παρακινήσουμε να κινηθεί, αναλόγως δε με την ταχύτητα αναπαραγωγής αυτού του "σήματος" υποδεικνύουμε στον Ίππο κίνηση σε βάδην, σε τροχασμό ή και καλπασμό. 

     Έρχεται, λοιπόν, η ώρα να αντικαταστήσουμε τις εντολές των βοηθημάτων αλλά και τον κλωγμό με έναν ήχο φυσικού τυμπάνου του οποίου η τονικότητα αλλά και ρυθμικότητα θα δίνει τον ρυθμό κινήσεως στον Ίππο ενώ, ταυτοχρόνως, θα τον ηρεμεί προσανατολίζοντας την συνδυαστική μνήμη του σε μία ευχάριστη, διασκεδαστική και πέραν κάθε ρουτίνας κιναισθητική "περιπλάνηση".

     Η "πύλη εισόδου" σε αυτή την διαδικασία, δηλαδή, της εισαγωγής του τυμπάνου στην εκπαίδευση του Ίππου, ορίζεται από την επιτυχή εξοικείωση του Ίππου με την οντότητα του τυμπάνου, κατ΄ αρχήν, αλλά και με τον παραγόμενο ήχο εκ των υστέρων.

     Καθ΄ όλην αυτή την προκαταρκτική διαδικασία της εξοικειώσεως με το τύμπανο και τον ήχο του ο Εκπαιδευτής τηρεί μία σειρά κανόνων και προϋποθέσεων με άξονα την "στρογγυλή κίνηση" και την βαθμιαία ήχηση του τυμπάνου αρχίζοντας από πολύ μακριά και σιγά προσεγγίζοντας τον Ίππο και εντείνοντας τον παραγόμενο ήχο, χωρίς να βιάζεται και εκτιμώντας ακόμη και την παραμικρότερην αντίδραση του Ίππου ώστε να μην τον ¨"κάψει" φοβίζοντάς τον απέναντι στο νέο εξωτερικό ερέθισμα και όλα ξεκινούν και γίνονται επί του εδάφους πριν "ανεβάσουμε" το τύμπανο στην ράχη του Ίππου, αφού βεβαιωθούμε ότι ο Ίππος το απεδέχθη...

     O ήχος του τυμπάνου έχει αποδειχθεί και πολύ βοηθητικός κατά την διαδικασία της συραγωγήσεως δίνοντας τον ρυθμό των τριών βηματισμών στον Ίππο αντί μάστιγος ή κλωγμού.

     Ήδη, η χρήση του τυμπάνου στην συραγώγηση εισήχθη και για την εκπαίδευση των παρόντων Ίππων της Σχολής μας, ξεκινώντας από τον επιβήτορα Sepp ο οποίος, κατά την πρώτην εκπαιδευτική συνεδρία βοηθήθηκε να συσχετίσει τον ήχο των κρούσεων του τυμπάνου κατά την ταχύτητα και την έντασή του με τους τρεις βασικούς βηματισμούς του και, επί τη βάσει της επαφής ενός επιλεγμένου πέλματός του με το έδαφος κάτι το οποίο, πλέον, θα αποτελεί και κανόνα εφαρμογής στον συγκεκριμένο Ίππο.

     Με την "επανάληψη μητέρα της μαθήσεως", ο συγκεκριμένος Ίππος, πλέον, θα ακολουθεί την "οδό" της συραγωγήσεως με ρυθμικούς τυμπανισμούς καταργώντας βαθμιαίως τον συραγωγέα ο οποίος, κατά την χρήση του, προξενεί εντάσεις στον συραγωγούμενο Ίππο τις οποίες, συνήθως, μεταφέρει από το χέρι του συραγωγούντος Ανθρώπου αλλά και από την αδεξιότητα ή την έλλειψη υπομονής του τελευταίου.

     Ήδη, στο Ιππευτήριο των "Ελλήνων Κενταύρων" διεξήχθησαν δύο επιτυχέστατες, συνεχόμενες, εκπαιδευτικές ημερίδες με την σύμπραξη και συνεκπαίδευση τριών μαθητών της Σχολής μας, του Αποστόλου, του Κωνσταντίνου και, επίσης, του πρωτοείσακτου Κωνσταντίνου, οι οποίοι συνέβαλαν στην τελειοποίηση της εξοικειώσεως των Ίππων μας με το τύμπανο, από εδάφους και ως έφιπποι. 
  

     Μετά από πολυετή, λόγω σπουδών στο εξωτερικό και εκπληρώσεως της στρατιωτικής του υποχρεώσεως, ο Απόστολος επέστρεψε στην Ομάδα δείχνοντάς μας ότι δεν είχε ξεχάσει τίποτε από όσα είχε προλάβει να διδαχθεί πριν αναχωρήσει και αφού εξετέλεσε με άνεση το περιεχόμενο  του "επανασυγκολλητικού" μαθήματός του,βοήθησε και τον Ίππο του να αποδεχθεί ακόμη περισσότερο το τύμπανο.

    Το ίδιο σημαντική ήταν και η συμβολή του Κωνσταντίνου ο οποίος ήρθε από την Θεσσαλονίκη για να χαρεί κοντά μας δύο εκπαιδευτικές ημερίδες συμμετέχοντας και στην συγκεκριμένη διαδικασία.

     Τέλος και ο πρωτοείσακτος Κωνσταντίνος κατάφερε να συραγωγήσει και στους τρεις βηματισμούς τον επιβήτορα Sepp ενώ ο αγαπημένος μας τετράποδος υπεβοηθείτο να συντονίσει τους διασκελισμούς του με τους ήχους του τυμπάνου σε μία αρμονικότατη συνεργασία Εκπαιδευτή, εκπαιδευόμενου Ίππου και εκπαιδευόμενου μαθητή.

     Η καθημερινή και καλοσχεδιασμένη, συστηματική, εργασία στο Ιππευτήριο των ¨"Ελλήνων Κενταύρων" αποτελεί ευλογία ιππικής εμπειρίας για όσους την προάγουν και δωρεά ευημερίας για τους Ίππους οι οποίοι μετέχουν σε αυτή. Και αυτή η ευημερία του Ίππου, χωρίς ψήγμα καταναγκασμού ή καταπιέσεώς του είναι η βασική επιδίωξη των "Ελλήνων Κενταύρων", από την ίδρυσή τους!