ΑΚΡΑΤΕΙΣ
ΑΝΙΣΤΟΡΗΤΟΙ
ΕΝ KΡΑΤΑΙΩ …ΠΑΓΚΡΑΤΙΩ
Αν και είναι τοις πάσι γνωστόν ότι ο
δρόμος προς την …κόλαση είναι στρωμένος με τις καλύτερες των προθέσεων,
απελθέτω εκ του υπογράφοντος κάθε πρόθεση αμφισβητήσεως των καλών προθέσεων
άλλων…! Όμως, επί θεμάτων Ελληνικής Ιστορίας και Παραδόσεως η ανοχή σε
φαινόμενα φαλκιδεύσεως, ασχέτως προθέσεων, αποτελεί συνενοχή την οποία,
προσωπικώς, αρνούμαι να επωμισθώ.
Αναφέρομαι στους ευηθέστατους
«αναπαραστάτες» ενός αρχαίου αθλήματος του οποίου η έλλειψη βασικών πληροφοριών
απαγορεύει τόσο την ανασύσταση όσο –και πολύ περισσότερο- την …επίδειξη, δηλαδή
του Παγκρατίου, του, μυθικώς, εφευρήματος του Θησέως, αλλά και τελειωθέντος από
τον Λεύκαρο!
Γι αυτό το πανάρχαιο άθλημα το οποίο πρωτο-εισήχθη
στους Ολυμπιακούς Αγώνες στην 33η Ολυμπιάδα (648 π.χ.χ.), ενώ ως
άθλημα παίδων πρωτο-εισήχθη στην 145η Ολυμπιάδα (200 π.χ.χ.),
ελάχιστα πράγματα παραμένουν γνωστά.
Κάποιες παραστάσεις επί αγγείων οι
οποίες α π ο δ ί δ ο ν τ α ι στο Παγκράτιο καθώς κι ελάχιστα γραπτά
μνημεία μόνον την απουσία του συστήματος του Παγκρατίου υπογραμμίζουν ενώ, η
ολιγόλογη διήγηση του Παυσανίου και τα ελάχιστα γνωστά της παγκρατιακής
αγωνιστικής συμπλοκής μεταξύ Αρραχίωνος και Μυσκέλου με την καταλυτική
παρεμβολή του Ερυξίου, κάθε άλλο παρά μας δίνουν το δικαίωμα να δηλώσουμε
…γνώστες της δομής του Παγκρατίου ώστε να το αναπαραστήσουμε και να το
επιδείξουμε και δη, σε ξένους!
Το άθλημα αυτό, είναι γνωστό ότι υπήρξε το
«βαρύτερο» από τα καταβλητικά, αρχαία Ελληνικά αθλήματα και μία μακρά
ονομαστική αναφορά μας ενημερώνει για τους Παγκρατιαστές οι οποίοι ανεδείχθησαν
νικητές σε Ολυμπιάδες, όμως, ακόμη κι αυτά δεν είναι αρκετά για να σχηματίσουμε
την πεποίθηση ότι μπορούμε να ανασυστήσουμε το Παγκράτιο και, μάλιστα, σε
επίπεδο διεθνών επιδείξεων!
Πάντως, ως βαρύτατο καταβλητικό άθλημα
είναι γεγονός ότι η κινησιολογία του θα ήταν, ασφαλώς, περιορισμένη με
ολιγοκίνητους συμπλεκόμενους και με έμφαση στην άσκηση ασφυκτικών λαβών προς
επίτευξη των οποίων οι βηματισμοί και τα κτυπήματα δια των άκρων θα ήσαν,
βεβαίως, σε απολύτως δεύτερο επίπεδο.
Παρά πάσα λογική, μέσα στο πλαίσιο της
νεογραικύλικης προπετείας και εκπεσμού των πάντων και πασών, ακόμη και αυτών των
παραδόσεων, κάποιοι ευφάνταστοι «αναπαραστάτες» οι οποίοι εν τω μέσω της
αγνοίας τους συνεδύασαν την αρχαιοελληνική χλαμύδα με την …εξωδάκτυλη σαγιονάρα(!)
θεώρησαν εαυτούς ικανούς να …επιδείξουν ενώπιον γειτόνων το αρχαίο Ελληνικό
Παγκράτιο! Ανυποψίαστοι για την βαθύτατη άγνοιά τους, παρέβλεψαν τον κίνδυνο
εξευτελισμού αυτού του σοβαρού αθλήματος νοθεύοντάς το με χαριτωμένες πιρουέτες
ταϋλανδέζικης πυγμαχίας, λικνιστικές αναπηδήσεις …καποέιρα και σκηνές θεάτρου «pantalone»!
Πραγματικά χωρίς περίσκεψη και χωρίς αιδώ,
ένα εξ Ελλάδος συγκρότημα που εκλήθη, προσφάτως, να αγωνισθεί στη Τοξοβολία στη
γειτονική Τουρκία, δεν αρκέσθηκε στο αγωνιστικό αντικείμενο αλλά επεξέτεινε την
επιδειξιομανή πρόθεσή του διασύροντας το Παγκράτιο το οποίο, εν πλήρη αγνοία,
δε δίστασε να …επΗδείξει ενώπιον των Τούρκων θεατών αλλά και του απορημένου
διεθνούς Κοινού το οποίο τα «πανθ’ ορά»
δια του, εκμηδενίζοντος τις αποστάσεις, διαδικτύου. Έτσι, «πρωταγωνιστές»-αθλητές
με επιδράσεις Brazilian Jiu-Jitsu και Μuaythai(!!), χωρίς να λάβουν
υπ΄ όψη τους ούτε καν τα ελάχιστα γνωστά περί του Παγκρατίου και αδιαφορώντας
ακόμη και για την ίδια τη φύση του βαρέος αυτού αθλήματος, κατέληξαν σε ένα
χορευτικό υβρίδιο που «σερβιρίστηκε» στους αδαείς ξένους ως «Παγκράτιο». Και
όλο τούτο το απρόσμενο …δράμα …διεδραματίσθη σε δημόσιο μπαχτσέ της γείτονος Τουρκίας
η οποία απέκτησε ακόμη έναν λόγο να αισθάνεται φαιδρά από την ψυχαγωγία που της
προσφέρουν δωρεάν τσιρκολάνοι γείτονες.
Θα αποφύγω να σχολιάσω τις οικτρές
εμφανίσεις με πλήρη ιστορική αναντιστοιχία, των ενδυμασιών και εξαρτύσεων. Θα
προσπαθήσω να ξεχάσω το ισχυρό σοκ (όχι μόνον το δικό μου αλλά και φίλων,
αληθώς, ιστορικών μελετητών από την αλλοδαπή των οποίων το μήνυμα κατέληγε σε «ha,ha,ha!») του προσκηνίου «θανατηφόρου» συνδυασμού αρχαίας
χλαμύδος και μεταμοντέρνας…σαγιονάρας, περικεφαλαιών ασχέτων με ασπίδες
φέρουσες «την Άρτα μετά των Ιωαννίνων» και όλα τούτα σε συνδυασμό με πλαστικούς
…μυώδεις θώρακες κατά πολύ μεγαλύτερου μεγέθους από εκείνο του φέροντος ώστε το
θέαμα να καταντά γκροτέσκο… Θα αποφύγω να σχολιάσω και πλείστα όσα άλλα… Όμως,
επ΄ ουδενί θα αποφύγω να δηλώσω κι εγώ (διότι και άλλος το έπραξε ήδη, προ
εμού, δημοσία…) ότι η φιέστα του διασυρμού του αρχαίου Ελληνικού Παγκρατίου
υπήρξε ασέλγεια προς την Ελληνική Ιστορία και Άθληση και επ΄ ουδενί θα έπρεπε
να προέλθη από ένα «συγκρότημα» το οποίο δηλώνει «Σύλλογος Ιστορικών Μελετών»!
Εκτός, βεβαίως, εάν στερείται επιγνώσεως του τι σημαίνει «Ιστορία» και τι «Μελέτη»…
και υπαινίσσεται αμελετήτους να μετατρέπουν την Ιστορία σε …αμελέτητα! Και για
όσα συνέβησαν στην Τουρκία δεν ευθύνονται, ασφαλώς, τα επί σκηνής φυσικά
πρόσωπα αλλά ο φορέας που τα εξέθεσε.
Τέλος, θα επισημάνω και την απουσία
στοιχειώδους ευστροφίας από τους κρινομένους φολκλορικούς «αναπαραστάτες»: Εάν
ήθελαν οπωσδήποτε να αναπαραστήσουν το Παγκράτιο με ιστορική «αξιοπρέπεια», θα
ήταν αρκετό να μελετήσουν και να αποδώσουν ενώπιον του ξένου Κοινού, απλώς και
μόνον, την αφήγηση του Παυσανίου, αποφεύγοντες τους τραγικούς
…ταϋλανδο-βραζιλιάνικους αυτοσχεδιασμούς στους οποίους κατέφυγαν. Εν τοιαύτη
περιπτώσει, ένα δρώμενο ιστορικώς ακριβές διαρκείας ενός τετάρτου της ώρας θα
ήταν ευπαρουσίαστο και άξιο συγχαρητηρίων. Δεν ήταν, δα και τόσο δύσκολο να
φαντασθούμε το …αυγό του Κολόμβου και να διατηρήσουμε και την ουσία του
Παγκρατίου και την σοβαρότητα του «μπουλουκιού»… Όμως, εν αντιθέσει με την
Ελλάδα, στη γραικία της πολυεπίπεδης προχειρότητος και τσαπατσουλιάς, ούτε η
ευφυία ούτε η γνώση ευδοκιμούν με αποτέλεσμα να δούμε και το Παγκράτιο …wing chun kung fu με άναρθρες στριγγλιές και, παρ’ ολίγον, …σπαγγάτι για να μας πιάσει
κλαυσίγελως!
Μπορεί οι πεχλιβάνηδες να είναι οικείο
θέαμα για τους γείτονες Τούρκους, όμως, μεταξύ πεχλιβάνηδων και …Παγκρατιαστών
η απόσταση είναι και θα πρέπει επιμελώς να παραμείνει τεράστια και αυτό θα
έπρεπε να το γνωρίζουν οι ευηθέστατοι», “made in Greece”, ασελγοί του
Παγκρατίου! Και παρακαλούμε αυτούς τους ασυγκράτητους αυτοσχεδιαστές
παγκρατιακών «σκετς» να μη ξανα-επιχειρήσουν παρόμοια καραγκιοζιλίκια πριν
μελετήσουν με πόση φροντίδα και σπουδή κάποιοι άλλοι («Kurultaj» κλπ) προσεγγίζουν τις εθνικές Παραδόσεις τους και τις
μεταφέρουν προσεκτικά και μετά «λόγου» γνώσεως ενώπιον του διεθνούς Κοινού! Με
τους γραικύλους γελούν οι πάντες, ας μη γελούν και με το «Παγκράτιο»!
«Καλόν
εντάφιον το εν Ολυμπία μη απειπείν», («Είναι όμορφο να πεθαίνεις στην
Ολυμπία χωρίς να προσπαθείς να το απαγορεύσεις/αποφύγεις…») όπως προέτρεψε τον
αθλητή του Αρραχίωνα ο γυμναστής του Ερυξίας, όμως πολύ κακό το να «πεθαίνεις» …αλύπητα
το ίδιο το Παγκράτιο και, μάλιστα, ενώπιον ασπόνδων οφθαλμών οι οποίοι το
ερμηνεύουν ως κακέκτυπη «κόπια» ταϋλανδέζικων ή κινεζο-βραζιλιάνικων
διασκεδαστικών χορογραφιών! Διότι έτσι,
οι προπετείς και ανιστόρητοι «αναπαραστάτες» δεν «ενταφιάζουν» μόνον το
Παγκράτιο και μάλιστα σε ξένη γη, αλλά ολόκληρη την Ελληνική αθλητική Παράδοση!
Αλλά, τι να λέμε τώρα… Εδώ υπάρχουν
ηλίθιοι οι οποίοι χρυσοπληρώνουν τους εβραίους για να τους αποκαλύψουν τα … «μυστικά»
του … Kravmaga, δηλαδή του ‘τίποτε’
που εφηύραν τα τελευταία χρόνια οι παμπόνηροι διεθνείς εμποράκοι για να
μαζέψουν τα χρήματα των ανοήτων και να τους αφήσουν και έκθετους στα χαστούκια
του πρώτου πιτσιρικά που θα εμπλακεί μαζύ τους… O tempora…!
Αριστοτέλης Ηρ.
Καλέντζης