Ο «ΚΥΚΛΟΣ»
ΩΣ ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΟ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΟ ΗΘΟΣ
ΤΩΝ
«ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΕΝΤΑΥΡΩΝ»
Προσφάτως εντοπίσαμε στο διαδίκτυο έναν σημαντικό προπονητικό προβληματισμό μιας επιστήμονος, πτυχιούχου των Τ.Ε.Φ.Α.Α. ο οποίος έχει ως εξής:
"Η ψυχολογική κακοποίηση των αθλητών
και η ευθύνη όλων μας
Από πολύ νωρίς, μπαίνοντας στον αθλητικό στίβο και μεγαλώνοντας μέσα σ’ αυτόν άρχισε να με απασχολεί επίμονα η σχέση εξουσίας προπονητή-αθλητή. Με εντυπωσίαζε πάντα αρνητικά η λεκτική κακοποίηση που παρατηρούσα δυστυχώς σε όλη την αθλητική μου πορεία από την πλειοψηφία των προπονητών προς τους αθλητές τους. Και αυτή η κακοποίηση περιελάμβανε όλη την ηλικιακή γκάμα των αθλητών… Στην αρχή σαν παιδί, μου φάνταζε δεδομένη, ξέρετε, μέσα στην ‘λογική’ της εκπαίδευσης, αργότερα όταν ενηλικιώθηκα συνειδητοποίησα την ανηθικότητα της ‘λογικής’ αυτής και την απαγόρευα ρητά με συνοπτικές διαδικασίες προς το πρόσωπο μου.
Τι νομιμοποιεί έναν προπονητή να φωνάζει βρίζοντας τον αθλητή του; Να τον μειώνει επιδεικτικά μπροστά σε όλους, να τον περιφρονεί, να τον ειρωνεύεται, να του λέει συστηματικά ψέματα; Τίποτα και κανείς. Απλά η ανοχή των αθλητικών παραγόντων – και όχι μόνο – του δίνει μια άτυπη άδεια να το κάνει. Ελάχιστοι προπονητές γνωρίζουν ότι η συνεργασία με αθλητές κάθε ηλικίας σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει πάντα μια παιδαγωγική προσέγγιση προς αυτούς, ακόμα και αν είναι ενήλικες. Ο προπονητής είναι ο ‘πατέρας’, ο ‘ηγέτης’ μιας ομάδας, πρέπει να καθοδηγεί, να δίνει το παράδειγμα, να εμπνέει και να διατηρεί ισορροπίες.
Αυτό προϋποθέτει να έχει συναισθηματική νοημοσύνη ενηλίκου, βεβαίως. Γιατί αν συμβαίνει το αντίθετο, τότε μοιραία λειτουργεί εγωκεντρικά όπως ένα μικρό παιδί, αδιαφορεί για τα μέλη της ομάδας του, φέρεται βάναυσα και αυταρχικά, κρύβεται πίσω από το πέπλο της εξουσίας για να επιβληθεί και να νιώσει ηδονή, είναι ένας κουτσός συναισθηματικά άνθρωπος που προσπαθεί να βρει ταυτότητα μέσα από έναν τίτλο, κακοποιώντας όσους διαπιστώνει πως μπορεί…
Εδώ είναι και το πιο ανήθικο κομμάτι της όλης υπόθεσης. Αν έχεις ΗΘΟΣ, δεν μπορείς να κακοποιείς λεκτικά τον αθλητή σου. Έχουμε γεμίσει από προπονητές που παίρνουν ένα χαρτί και νομίζουν ότι ξέρουν. Αδιαφορούν για την ψυχολογία των αθλητών τους, μάλλον δεν έχουν καν ιδέα τι σημαίνει αυτό. Και πάνω απ’ όλα δεν έχουν το ταλέντο… Γιατί για να διευθύνεις μια ομάδα πρέπει να έχεις το χάρισμα: να αφουγκράζεσαι τον καθένα ξεχωριστά ως μονάδα, να έχεις ενσυναίσθηση, να γνωρίζεις για το κίνητρο επάρκειας, να έχεις διδαχτεί την προ-κοινωνική συμπεριφορά, να είσαι ειλικρινής με τους αθλητές, να αντέχεις να ζητάς συγνώμη, να κάνεις πάντα αυτοκριτική και διάλογο, να ξέρεις να ακούς, να μπορείς να δένεις τον κάθε ένα στο σύνολο και το μέγιστο μέλημά σου είναι να προστατεύεις όλους τους αθλητές σου. Εν ολίγοις, να μην αφήνεις κανέναν να νιώθει αόρατος ή παρείσακτος. Αυτός είναι ο ρόλος του προπονητή, να καταφέρει να κάνει τους αθλητές του να νιώθουν χρήσιμοι, να βοηθήσει να βρει το ρόλο του ο καθένας και να τον παροτρύνει να τον αναπτύξει. Μόνο τότε θα μεταμορφωθεί η ομάδα του.
Έπαιξα και παίζω μπάσκετ περισσότερο από μια δεκαετία συνολικά και σε όλες τις ηλικιακές εκφάνσεις της ζωής μου. Πέρασα από εθνικές και τοπικές κατηγορίες, γνώρισα δεκάδες συναθλήτριες και άλλους τόσους προπονητές. Το καλύτερο μπάσκετ το έπαιξα με προπονητές που μπορεί να μην είχαν την αρτιότερη τεχνική κατάρτιση, ήταν ωστόσο σωστοί παιδαγωγοί. Αργότερα, συνειδητοποίησα από τον προπονητικό θώκο, ότι οι νεαροί αθλητές αποδίδουν και αυτοί καλύτερα όταν ξέρουν ότι είσαι πάντα δίπλα τους με αυθεντικότητα και σεβασμό.
Είναι ωριμότητα να αναλαμβάνεις την ευθύνη μιας ήττας αντί να κοιτάς να ρίξεις το φταίξιμο στους άλλους και να αποφεύγεις τη δημόσια κριτική/επίπληξη. Είναι γνησιότητα να είσαι κοντά στον αθλητή και να τον στηρίζεις ακόμα και στις άσχημες στιγμές. Είναι καλλιέργεια ψυχής να μη θυμώνεις με το παραμικρό και να διαχειρίζεσαι ώριμα την οργή σου και είναι γενναιοδωρία να μπορείς να πεις μια καλή κουβέντα. Νομίζω πως είναι επιβεβλημένο καθήκον των αθλητικών παραγόντων (και των γονέων των ανήλικων αθλητών) να απαγορεύουν στους προπονητές να κακοποιούν τους αθλητές. Είναι αναφαίρετο δικαίωμα των αθλητών να μην επιτρέπουν τη λεκτική κακοποίηση από τους προπονητές τους, αντί να τη θεωρούν δεδομένη. Είναι καθήκον της πολιτείας να περνάει από ψυχολογική εκπαίδευση τους προπονητές, γιατί οφείλουν να είναι πέρα απ’ όλα παιδαγωγοί.
Ο ερασιτεχνικός αθλητισμός / πρωταθλητισμός προσφέρει το εξής προνόμιο, μπορεί να είναι ανθρώπινος όσο και εποικοδομητικός, ας μην το στερούμε αυτό από τους αθλητές."
Η «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΙΠΠΟΤΟΞΟΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» είχε την αγαθή «τύχη» να «σχεδιασθεί» επάνω στο Πλατωνικό κοινωνικό πλαίσιο και να «εφοδιασθεί» με ένα κανονιστικό «οπλοστάσιο» που ρυθμίζει απολύτως και σε κάθε λεπτομέρεια συμπεριφοράς τα Μέλη της και τα Μέλη της εμπεριεχόμενης Ελληνικής Ομάδος Έφιππης Τοξοβολίας «ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΕΝΤΑΥΡΟΙ».
Ο, εξ αρχής, «σχεδιασμός» του δικού μας Οργανισμού βασίσθηκε στην αναγνώριση του Ήθους ως κριτηρίου ομαδικής αποτελεσματικότητος με κατάληξη, σήμερα, να διαθέτουμε ένα ολοκληρωμένο Καταστατικό, έναν πλήρη Κανονισμό Λειτουργίας Ομάδος και μία σειρά λεπτομερών Οδηγιών προς Συνασκουμένους που δεν αφήνουν κανένα κενό υγιών διανθρωπίνων σχέσεων μεταξύ των Μελών μας. Κοινός «παρονομαστής» όλου αυτού του κανονιστικού μας πλαισίου είναι ο σεβασμός προς την προσωπικότητα και την ατομική ελευθερία του άλλου! Στο ίδιο πλαίσιο κινείται και το προπονητικό Ήθος στους «ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΕΝΤΑΥΡΟΥΣ» κάθε φορά που βρισκόμαστε είτε στη Γραμμή Βολής, είτε στο Ιππευτήριο!
Η προπονητική ευπρέπεια στην Ομάδα μας έχει την αρχή της στο ότι ουδείς, μηδέ εξαιρουμένου και του Αρχηγού της, θεωρεί εαυτόν ως διακρινόμενο των άλλων! Ο ίδιος ο Αρχηγός της θεωρεί εαυτόν ως Πολεμιστή ισότιμο των υπολοίπων και τούτο αναιρεί κάθε αποστασιοποίηση, διασφαλίζοντας βαθύτερη αλληλοκατανόηση και αλληλοσεβασμό χωρίς το δέος προς τον «υπερκείμενο» (Προπονητή) που γεννά, τελικώς, φόβο, αποστροφή και αντιπαλότητα!
Οι εκατοντάδες των Μελών μας έχουν προσέξει ότι ουδέποτε και παρά τις υψηλές απαιτήσεις των Προπονήσεών μας, κατά την διάρκεια της οιασδήποτε Προπονήσεώς μας υπήρξε, γενικώς, ύβρις, λοιδορία ή έστω απλή υποτίμηση Συνασκουμένου από τον Αρχηγό (προπονούντα) ή από Αρχηγό Βολής. Και όχι μόνον… Όλοι οι Συνασκούμενοι με την είσοδό τους στην Ομάδα αναπροσαρμόζουν (λόγω Κανονισμού και Οδηγιών) και την κοινωνική συμπεριφορά τους επί τα βελτίω ώστε, ακόμη και μεταξύ τους, εν ώρα Προπονήσεως να μην έχει ποτέ ακουστεί η παραμικρή απρεπής έκφραση στα τέσσερα χρόνια λειτουργίας της Ομάδος μας! Είναι χαρακτηριστικό το μοναδικό αποτέλεσμα ευπρεπούς ομαδικής συμπεριφοράς κατά την διάρκεια των Προπονήσεών μας, όπου όλοι επικοινωνούμε σιωπηρά, σχεδόν, δια νευμάτων, ακόμη και στο Ιππευτήριο όπου, αναγκαστικώς, λόγω ανοιχτού πεδίου και φυσικών συνθηκών η ένταση της φωνής είναι αναγκαία για τον προπονούντα!
Η αδιάκοπη συχνότητα της προπονητικής μας δραστηριότητος με τις ιδιαίτερες εντάσεις που προκαλεί -κυρίως- η Ιππασία, θα συγχωρούσε μύρια όσα περιστατικά αγενούς ή και βίαιης συμπεριφοράς από τον προπονούντα προς τους Συνασκουμένους, όμως δεν επιτρέψαμε ποτέ (!) να σημειωθεί ούτε ένα τέτοιο περιστατικό στα τέσσερα χρόνια της λειτουργίας μας σεβόμενοι την προσωπικότητα των Μελών μας, κυρίως δε την ίδια την Έφιππη Τοξοβολία! Εάν, δε, προσέξει ο αναγνώστης όχι μόνον το παρόν κείμενο αλλά και όλη την μεταξύ μας επικοινωνία θα παρατηρήσει ότι για μας πάντοτε το «Μέλος» και ο «Συνασκούμενος» γράφονται με κεφαλαίο το πρωτόγραμμα, ως απόδοση Τιμής και αναγνώριση του όρου όχι ως απλού ουσιαστικού αλλά ως κυρίου τίτλου με όλον τον συνεπαγόμενο σεβασμό! Το ίδιο ισχύει και σε κάθε αναφορά του όρου «Προπόνηση» διότι η δική μας Προπόνηση δεν αποτελεί μιαν απλή διαδικασία απλής αναπτύξεως δεξιοτήτων, αλλά μία πλήρη παιδαγωγική τελετουργία συνδυαστικής αναπτύξεως Ήθους και δεξιοτήτων, όπως ακριβώς απαιτείται για έναν πραγματικό Πολεμιστή.
Τέλος, θεωρούμε απαραίτητο να αναφερθούμε στον θεσμό του «Κύκλου» ως βασικού μέσου στην εδραίωση αγαθών σχέσεων κι ευπρεπούς συμπεριφοράς μεταξύ των Μελών της Ομάδος, ενός θεσμού ο οποίος αποτελεί θεμέλιο δίκαιης διοικήσεως όλων των πολεμικών νομαδικών Κοινωνιών της Ευρασίας από τις οποίες τον δανεισθήκαμε. Από την αρχή της λειτουργίας της Ομάδος μας συνηθίζουμε, μετά το πέρας των Προπονήσεών μας να καθόμαστε όλοι οι Συνασκούμενοι κυκλικά γύρω από τον Αρχηγό, δεξιά οι άνδρες και αριστερά οι γυναίκες, ώστε ένας προς ένα να διατυπώνουμε ευθαρσώς τις αρνητικές σκέψεις, διαθέσεις, εντυπώσεις και συναισθήματα κατά πρόσωπον εκείνου που θεωρούμε ότι μας τα προκάλεσε και να δίδεται η ευκαιρία παροχής εξηγήσεων ή και συγγνώμης, αποκαθιστώντας έτσι κάθε αναφυόμενο πρόβλημα συμπεριφοράς και σχέσεων. Ο «Κύκλος», για μας, δεν αποτελεί βήμα εκφράσεως «ευχαριστιών» ή «ευαρεσκείας», αλλά βήμα εκφράσεως παραπόνων και δυσαρεσκείας με πρώτο κρινόμενο τον προπονούντα ο οποίος, έχοντας κατά νου ότι στο τέλος θα κριθεί φροντίζει να μη δίδει «λαβές» παραπόνων και δυσαρεσκείας.
Ο «Κύκλος», λοιπόν, των πολεμικών νομαδικών Κοινωνιών της Ευρασίας, αποτελεί το δικό μας «κλειδί» ευρύθμων κι αγαστών σχέσεων, εξασφαλίζοντας στην Ομάδα των «ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΕΝΤΑΥΡΩΝ» υψηλό προπονητικό ήθος.
