EQUUS PRZEWALSKII

ΙΠΠΟΣ PRZEWALSKII

     "Σε ό,τι αφορά τον σημερινό Ίππο, λαμβάνουμε ως σημείο αναφοράς του το γένος Przewalskii (Equus Przewalskii) το οποίο αποτελεί το τελευταίο άγριο είδος Ίππου, "ορατό" μέχρι σήμερα. Πρόκειται περί ενός πρωτογόνου γένους το οποίο εντόπισε (1881) στην περιοχή Tachin Schah (όρη του Κίτρινου Ίππου) της Μογγολίας ο Πολωνός συνταγματάρχης N.M.Przewalskii. Οι Ίπποι του εν λόγω γένους έχουν ανάστημα περίπου 1.30 μ. ανασηκωμένη χαίτη μαύρου συνήθως χρώματος, σκουρόχρωμα άκρα ποδών και ρύγχος ανοιχτόχρωμο. Το χρώμα του τριχώματός του ποικίλλειαπό ανοικτό καστανό έως σκούρο κίτρινο."

[Αρ. Ηρ. Καλέντζη: "ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΝΕΟΛΕΚΤΟΥ ΙΠΠΟΥ" Αθήναι, 2010, σ. 20]

     

     Κάθε μορφής συνεργασία προϋποθέτει την, εκατέρωθεν, καλή γνώση και ορθήν εκτίμηση των συνεργαζομένων και αυτό ισχύει και στην περίπτωση της συνεργασίας του Ανθρώπου με τον Ίππο όπου ο Άνθρωπος έχει το καθήκον της σπουδής του Ίππου αλλά και την υποχρέωση να υποβοηθήσει τον ίππο να τον καταλάβει και να τον εκτιμήσει. Σ΄ αυτή την προσπάθεια, ο Άνθρωπος δεν αρκεί να μάθει να στέκεται σωστά επάνω στον ίππο αλλά και να είναι σε θέση να διαγιγνώσκει τα "μηνύματα" που ανά πάσα στιγμή εκπέμπει η ταξιδερμία, η φυλετική κατάταξη, η μορφολογία, η διάπλαση και ο χαρακτήρας του Ίππου τα οποία φέρουν την στατιστική επαναληπτικότητα της γενετικής.

[Πιέστε για την εμφάνιση του σχετικού PDF]

     Εάν θέλουμε, λοιπόν, να κατανοήσουμε τον σημερινό Ίππο, θα πρέπει προηγουμένως να ανατρέξουμε στην κατανόηση των, εν γένει, χαρακτηριστικών του γενάρχη του Equus Przewalskii, κάτι το οποίο στην Σχολή των "Ελλήνων Κενταύρων" δεν παραλείψαμε, συνιστώντας και σε όλους τους μαθητές μας να μην το παραλείπουν αρκούμενοι στην ανάπτυξη, απλώς, της τεχνικής της ιππεύσεως, κάτι που δεν ολοκληρώνει ποτέ έναν πραγματικό Ιππέα.

     Η μελέτη του Equus Przewalskii, όπως και η μελέτη της Ιππικής, μπορεί να έχουν αρχή αλλά ουδέποτε έχουν πέρας.

     

     Και η δική μας μελέτη η οποία επί χρόνια συνεχίζεται είχε την αρχή της στην in situ σπουδή του Equus Przewalskii, στην Μογγολία, στο πλαίσιο μιας δισκελούς εκπαιδευτικής εμπειρίας στην Ιππική και στην Τοξοβολία. Και, βεβαίως, σε ό,τι αφορά στο ιππικό σκέλος, ο Equus Przawalskii και η σπουδή του ήταν το επίκεντρο.

Ο εξαιρετικός Μογγόλος μεταφραστής μας, 

με τον διακεκριμένο ιπποτρόφο (έφιππο) θείο του

     Με την ανεκτίμητη συμβολή του ταξιδιωτικού Οργανισμού "CEL Tours" και των εξαιρετικών συνοδών που μας διέθεσε καθ΄ όλο το εκπαιδευτικό μας ταξίδι (μεταφραστή και οδηγού) καταφέραμε να μελετήσουμε την γη του Μεγάλου Χαν τόσο στην πρωτεύουσά της (κέντρο), όσο και στο βορρά της (Khōvsgōl), στα κεντροδυτικά της (Kharkhorin), στα νότιά της (Gobi),

     Aυτή η σχεδίαση μας επέτρεψε να εξαγάγουμε συμπεράσματα τα οποία καλύπτουν τον μέσο όρο μιας ευρείας διδασκαλίας που διαρθρώνεται από τοπικές "πραγματικότητες" αναφορικώς με την Ιππική και την Τοξοβολία στην ...πηγή τους!

     Και τα όσα αποκομίσαμε συζητώντας με σημαντικούς ιπποτρόφους της Μογγολικής στέπας στις γιούρτες και στα Ιπποστάσιά τους, ξαποσταίνοντας με γάλα φορβάδος και πάντοτε με την βοήθεια του άοκνου συνοδού-μεταφραστή μας, ήσαν ανεκτίμητα τόσο για τον Equus Przewalskii, όσο και τον σύγχρονο Μογγολικό Ίππο αλλά και τον σημερινό Ίππο, ευρύτερα. 

     Η πρώτη παρατήρησή μας που αφορά στη διαμόρφωση του σύγχρονου Μογγολικού Ίππου είναι η διατήρηση πολλών μορφολογικών παραμέτρων του Equus Przewalskii, κυρίως, ως προς το ύψος και την σκελετική διαμόρφωση του κρανίου.

     Μελετώντας τα έμβια δείγματα των αγελών που προστατεύονται αυστηρότατα στις περιοχές των ορίων των εθνικών πάρκων Terelj και Ηustai, αλλά και σκελετικά ευρήματα εκεί και σε διάφορες άλλες περιοχές, είχαμε την δυνατότητα να παρατηρήσουμε όχι μόνον την μορφολογία του Equus Przewalskii ή Takhi όπως αποκαλείται το γένος αυτό στη σημερινή Μογγολία, αλλά και το ταμπεραμέντο τους.

     Στις αυστηρώς φυλασσόμενες εκτάσεις αυτών των εθνικών πάρκων, τα Takhi συμβιώνουν σε ξεχωριστές, κατ΄ οικογένεια, αγέλες που αποτελούνται, κατά μέσον όρο, από τέσσερα έως είκοσι άτομα, ζουν κάθε μία εκτός οπτικής προσβάσεως από τις άλλες κατά το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου, με τα μέλη τους να κινούνται πολύ κοντύτερα το ένα προς το άλλο κατά την διάρκεια του χειμώνος ώστε να αποφεύγουν επιθέσεις λύκων οι οποίοι καθηλώνουν τον Ίππο επιτιθέμενοι στο ένα του πόδι και κατόπιν, καθιστώντας τον ανίκανο να αντιδράσει, τον κατασπαράζουν με την άνεσή τους.

     Και όταν, αργότερα, ιππεύσαμε διάφορους σύγχρονους Μογγολικούς Ίππους οπουδήποτε βρεθήκαμε στη χώρα του Μεγάλου Χαν, αισθανθήκαμε από την ράχη τους να υλοποιείται η ίδια κίνηση που παρατηρούσαμε στα άτομα των αγελών των πάρκων Terelj και Hustai ως "δείγμα" της συνεχείας του ταμπεραμέντου του Equus Przewalskii μέσα στον χρόνο.  

   

     Η λέξη "κλειδί" στην κατανόηση του Ίππου όπως εξάγεται από την παρατήρηση και μελέτη του Equus Przewalskii είναι μία: "Πείσμα"! Και όσοι ασχολούνται με την Ιππική θα έχουν διαγνώσει το "πείσμα" ως κυρίαρχη συνιστώσα της συμπεριφοράς του Ίππου. "Πείσμα" σε ό,τι αφορά στην επιμονή των προσκτηθεισών συμπεριφορών που εδραιώνονται με την συμβολή της συνδυαστικής του μνήμης και που η "θεραπεία" του προϋποθέτει την ευφυία και την παιδαγωγική ηπιότητα (και ποτέ την βία, υφ΄ οιανδήποτε μορφή...) του Ιππέως. Ένα πείσμα που κατάγεται από το αίσθημα αυτοσυντηρήσεως του Equus Przewalskii o οποίος επέμεινε να επιβιώσει των εξαιρετικώς αντιξόων καιρικών συνθηκών της Μογγολίας όπου οι χαμηλότατες θερμοκρασίες που αγγίζουν τους -50C επί αρκετούς μήνες τον χρόνο συντελούν στην αυστηρότερη φυσικήν επιλογή των ισχυροτέρων πλασμάτων τα οποία μπορεί να ανήκουν και στους ιππίδες. 

Η ΑΥΤΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ "ΤΙΠΟΤΕ"

     Σε μια αχανή και αραιοκατοικημένη χώρα, όπως η Μογγολία, όπου μπορεί να διασχίζεις χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα συναντώντας μόνον απομεινάρια ζώων, έχεις μια μεγάλη ευκαιρία να διδαχθείς τη σύνθεση των αντιθέσεων που καταλήγουν στην αυτάρκεια του "τίποτε". 

     Σ' αυτή την χώρα όπου, τα πρωτόγονα κάρα με τους τροχούς που δεν έχουν ελαστικό αλλά οδοντωτό σίδερο, έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τα υπερμοντέρνα κα πανίσχυρα οχήματα παντοδαπού εδάφους μπορείς να καταλάβεις πόσο τα πάντα συνηγορούν υπέρ ενός "τίποτε" που πρωταγωνιστεί στο όλον.

     Σ'  αυτές τις αχανείς εκτάσεις που οι ταξιδευτές τις απολαμβάνουν είτε έφιπποι είτε εποχούμενοι, η σκέψη τρέχει στην απεραντοσύνη ενός κόσμου πολύ μακρινού από τα δυτικά πρότυπα ο οποίος σε τοποθετεί ενώπιον ενωπίω και σε προικίζει με το προνόμιο ενός αυτοπροσδιοριστικού διαλογισμού. 

     Σ΄ετούτη τη περίεργη ασιατική πρωτεύουσα όπου μπροστά στα υπερσύγχρονα κτήρια αναδεικνύουν την παραδοσιακή διαχρονικότητά τους οι γιούρτες της νομαδικής ζωής, η εικόνα της αντιθέσεως παραδοσιακού και μοντέρνου όχι μόνον δεν είναι ενοχλητική για το αισθητήριο αλλά, γεφυρώνοντας τον χρόνο σε βοηθά να εξαρθείς πάνω από αυτόν.

     Το Ουλαανμπαατάρ μπορεί να αρχίζει να καλύπτεται από ουρανοξύστες χτισμένους με εργατικά χέρια "εισαγόμενων" Κινέζων που δουλεύουν είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρα, όμως η "καρδιά" του, η πλατεία Σούκχμπαατάρ, τιμά πάντα τον γενάρχη Τσίγκις Κχάαν και η έφιππη προεδρική φρουρά με την εντυπωσιακή της εμφάνιση αποδίδει σεβασμό μπροστά στο άγαλμα του μεγάλου ηγέτη, εντελώς αφομοιωμένη από ένα σύγχρονο αστικό περιβάλλον.

     Ταυτοχρόνως, λίγα χιλιόμετρα μακρύτερα, οι λάτρεις των ιππικών αγώνων της στέπας συνωστίζονται για να παρακολουθήσουν τον ετήσιο εθνικό αγώνα Νααντάμ, προτιμώντας τη ράχη των Ίππων τους αντί των πολυτελών οχημάτων που "ξεχνάνε" γι αυτή τη μέρα. 

     H όπερα της Μογγολικής πρωτεύουσας εκπλήσσει με την πληθωρικότητα των χρωμάτων της και των επί σκηνής δρωμένων.

     Σ'  αυτή την όπερα το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα εκμηδενίζει αδυσώπητα ακόμη και ότι παράγεται στη μεγαλύτερη σκηνή της Δύσεως... Κι όμως, πάνω στο σανίδι αυτής της μοναδικής σκηνής νομίζεις πως τα πάντα γεννιούνται από ένα σπυρί ρυζιού κι επιστρέφουν σ΄ αυτό όταν ήδη σε έχουν τυφλώσει...

     Κάτι ανάλογο και στο, ασφυκτικά, γεμάτο στάδιο όπου χιλιάδες θεατές και αθλητές της Πάλης της Ιππικής και της Τοξοβολίας κάθε χρόνο, στην εθνική γιορτή αγωνίζονται για μια διάκριση, ένα ..."τίποτε" που συμποσούται σε έναν χορό του αετού γύρω από τις ιερές ιππουρίδες.

     Όλη η Μογγολία ένα μοναχικό αρπακτικό καθισμένο  έξω από μια Βουδιστική στούπα μέχρι ν'  απλώσει τα φτερά του και να πετάξει στο άπειρο...

     Στη γιούρτα του Σαμάνου, αντίθετα, κυριαρχεί η ζωή κι η έκσταση...

     Μπορεί κι εδώ η λιτότητα να κρέμεται από ένα σκοινί στο ξύλινο πλέγμα...

     Μπορεί κι εδώ στον ευτελή πέτσινο ασκό το γάλα της φοράδας να υφίσταται τη ζύμωσή του... 

     Η "ζεστή", όμως, φιλοξενία του Σαμάνου που δεν "αγγίζει" χρήματα, είναι αισθητή στον επισκέπτη.

     Πάντα στον περαστικό το πιάτο θα προσφερθεί πλουσιοπάροχα...

     Κι η μουσική θα ηχήσει για το κέφι όλων.

     Οι μικρές χορεύτριες, κάτω από το δέρμα του ιερού λύκου, θα μας σπαζοκεφαλιάσουν για την ανθρώπινη ανατομία κι όμως...

     Ο Σαμάνος, χωρίς τίποτε το ιδιαίτερο, με απλότητα και μεταδοτικότητα θα μας αποκαλύψει τις δυνάμεις που τον πλαισιώνουν στην κοσμική, θεραπευτική, αποστολή του.

     Όσοι ευτυχήσαμε να βρεθούμε σε μια τέτοια στιγμή καταλάβαμε τη μεγάλη δύναμη του Τεγκερισμού και την ιερή προσπάθεια του Σαμάνου ο οποίος μέσα από το -επίσης- "τίποτε" θαυματουργεί.

     Το χορδωτό Μόριν Κχουούρ θα γράψει τον δικό του επίλογο της βραδιάς ενώ...

     ...Ενώ η μικρή χορεύτρια θα συνεχίσει να μας εκπλήσσει.

     Στο τέλος, ο χορός της Σαμάνας θα μας παρασύρει στην έκσταση χωρίς σταλιά κρασιού, χωρίς ίχνος παραισθησιογόνου, έτσι, απλώς με τη δική της κίνηση, με το δικό της "τίποτε"...

     Σ΄ αυτή τη χώρα που ευτυχεί με τα ελάχιστα, τα παιδιά της χαμογελάνε.

     Σ΄ αυτή τη χώρα που ευημερεί με το "τίποτε" τα άτια της καλπάζουν ευδαίμονα και οι πολεμιστές της κυριαρχούν στο χρόνο, με μόνο πολεμοφόδιό τους το "τίποτε". Για φανταστείτε να είχαν και ..."κάτι"...;

ΜΟΓΓΟΛΙΑ

Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ 

ΣΤΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ  ΙΣΤΟΡΙΑ

Μογγολική Αυτοκρατορία - > 40 εκατομμύρια km2

Βρεταννική Αυτοκρατορία - 33.6 εκατομμύρια km2

Αλεξανδρινή Αυτοκρατορία - 5.2 εκατομμύρια km2

Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία - 5 εκατομμύρια km2

     Σύμφωνα με την "Encyclopædia Britannica" η μεγαλύτερη αυτοκρατορία στη παγκόσμια Ιστορία ήταν η Βρεταννική, με συνολική έκταση 33.6 εκατομμυρίων km2, συμπεριλαμβανομένης ολόκληρης της Αυστραλίας και του Καναδά, ενώ η Μογγολική υπήρξε η δεύτερη σε μέγεθος με συνολική έκταση 33.6 εκατομμυρίων km2 αλλά, πονηρώς, αφαιρουμένης της Σιβηρίας!   

     Φαλκιδεύοντας τα ιστορικά και γεωγραφικά δεδομένα, οι Βρεταννοί επιχειρούν να αυτοπροβληθούν παγκοσμίως ως δημιουργοί της μεγαλύτερης Αυτοκρατορίας της Ιστορίας με δύο μέτρα και πολλά σταθμά. Αφ'  ενός, αφαιρώντας την Σιβηρία από την έκταση της Μογγολικής Αυτοκρατορίας θεωρώντας την "δήθεν" κενή κατοίκων ενώ συνυπολογίζουν στην έκταση της δικής τους Αυτοκρατορίας εκτάσεις που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ανάλογες της Σιβηρίας ως προς την πυκνότητα κατοίκων όπως ο βορειο-δυτικός Καναδάς, η κεντρική Αυστραλία και οι περισσότερες συνυπολογιζόμενες στη Βρεταννική Αυτοκρατορία αφρικανικές εκτάσεις. 

     Έτσι, εάν συνυπολογίσουμε όλες αυτές τις ακατοίκητες εκτάσεις στην έκταση της Βρεταννικής Αυτοκρατορίας θα συνυπολογίσουμε και την Σιβηρία στην έκταση της Μογγολικής Αυτοκρατορίας η οποία, στη κορύφωσή της εξετείνετο από την ασιατική Κορέα έως την ευρωπαϊκή Ουγγαρία, έχοντας κατακτήσει περισσότερο από τη μισή Ευρώπη (5 εκατομμύρια km2) και απειλώντας την υπόλοιπη!

     Οπότε, λαμβάνοντας υπ΄ όψη ότι η έκταση της Ασίας είναι 44 εκατομμύρια km2, μείον την Αραβική χερσόνησο, την Ινδία και την Ινδο-Κινεζική χερσόνησο, την νοτιοανατολική Ασία και Ιαπωνία, συνολικώς, 9 εκατομμύρια km2, η Μογγολική Αυτοκρατορία υπολογίζεται ως εξής: 44 + 5 - 9 = 40 εκατομμύρια km2. Και αυτό χωρίς να υπολογισθεί ότι η Μογγολία κυβέρνησε την Ινδία από τον 16ο έως τον 19ο αιώνα... 

     Βεβαίως, ουδεμία σύγκριση της πολεμικής, κατακτητικής, αξίας των δύο Αυτοκρατοριών, Μογγολικής και Βρεταννικής, διότι η Μογγολική Αυτοκρατορία κατέκτησε τα εδάφη της πολεμώντας εναντίον αξίων και πανόπλων αντιπάλων όπως οι Ευρωπαίοι και οι Ρώσοι με υψηλότατο πολεμικό Πολιτισμό, ενώ η Βρεταννική Αυτοκρατορία επεβλήθη ακόμη και αμαχητί επί ιθαγενών όπως οι αβορίγινες Αυστραλοί, σκόρπιοι Αφρικανοί και ιθαγενείς της Αμερικής.  

     Συγκριτικώς και με κριτήριο τον μέγιστο πληθυσμό των δύο Αυτοκρατοριών στο απόγαιό τους, πάλι η Μογγολική Αυτοκρατορία αναδεικνύεται και πάλι η μεγαλύτερη.

     Σήμερα, η Μογγολία παραμένει η μεγάλη "άγνωστη" για τη Δύση!

     Επί παραδείγματι, ουδείς αναλογίζεται ότι η Μογγολία στην οποία ο Άνθρωπος εμφανίζεται προ 750.000 χρόνων, σήμερα εκτείνεται σε μία έκταση 1,566,000 km2 με πληθυσμό μόλις 2.6 εκατομμυρίων κατοίκων ο οποίος κατοικεί σε μία έκταση 1,5 εκατομμυρίου km2 αναλογών στο 0.04 του παγκόσμιου πληθυσμού, όμως, αυτή η ολιγοκατοίκητη χώρα κρύβει ένα πλουσιότατο υπέδαφος το οποίο εγγυάται ενεργειακή αυτάρκεια όχι μόνον για την χώρα αλλά και για πολλές όμορες χώρες οι οποίες το εποφθαλμιούν. Και αυτή η παράμετρος την καθιστά αξιοπρόσεκτη για την μέλλουσα Ασία, προσδίδοντάς της κύρος υπολογίσιμου συμμάχου ακόμη και σε παγκόσμια κλίμακα.