EUGEN HERRIGEL
ΖΕΝ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΤΟΞΟΒΟΛΙΑΣ
4ο ΜΕΡΟΣ
Από τον Ιδρυτή των "Ελλήνων Κενταύρων"
Εφιπποτοξότην Αριστοτέλην Ηρακλέους Καλέντζη
Το Περιεχόμενο του 4ου Μέρους
Σε αυτό το τέταρτο μέρος του βιβλίου του, ο Eugen Herrigel αγγίζει τέσσερα σημαντικότατα ζητήματα της Τοξοβολίας τα οποία είναι:
1. Η μεγάλη σημασία της αναπνοής στην τόξευση.
2. Ο ρόλος του πνεύματος και όχι της μυικής
δυνάμεως στο άνοιγμα της χορδής.
3. Η αναγκαιότητα επικεντρώσεως στην ουσία της
Τοξοβολίας και η αποφυγή της εκτροπής σε
κόλπα και επιδείξεις εντυπωσιασμού και,
4. Η αναγκαιότητα της παράλληλης ιδιότητος του
παιδαγωγού για κάθε Δάσκαλο και δη της
Τοξοβολίας.
Διδακτικότατος ο Eugen Herrigel, ξεκινά με την επανάληψη του ότι το αντικείμενό μας είναι μία τέχνη χωρίς …τέχνη, ώστε να μας αποθαρρύνει από το να περιμένουμε «δοκιμασμένες συνταγές …μαγειρικής» για να χορτάσουμε! Ακολούθως, μνημονεύει το Τόξο και το ε υ γ ε ν ι κ ό σχήμα που παίρνει όταν είναι σ ω σ τ ά ανοιγμένο ώστε μέσα του να περικλείει το «π α ν». Κι αυτό, ακριβώς, υπογραμμίζει την σημαντικότητα της ορθότητος του ανοίγματος επισημαίνοντάς μας, εμμέσως, ότι αυτή η παράμετρος είναι ό,τι σημαντικότερο στην σωστή τόξευση διότι, εξ αυτής προκύπτει και το τελετουργικό αποτέλεσμα της βολής που είναι η δημιουργία της δονήσεως με τον επακόλουθο βόμβο που εξορκίζουν τα κακά πνεύματα ως, πλέον, εισαγωγική πράξη εξαγνισμού σύμφωνα με την ιαπωνική θρησκευτικότητα!
Μιλώντας, λοιπόν, για το άνοιγμα της χορδής του Τόξου δεν απομένει παρά και ο προσδιορισμός του τ ρ ό π ο υ ανοίγματος καθ΄ ην στιγμή το μυαλό όλων πηγαίνει στη μυική δύναμη που χρειάζεται ο Τοξότης για να ανοίξει το Τόξο του. Κι όμως…! Ενώ ο κανόνας των Τοξοτών στρέφεται προς την σωματική δύναμη ως κινητήριας δυνάμεως στο άνοιγμα ενός Τόξου, ο Eugen Herrigel, αντλώντας από την εμπειρία της διδασκαλίας του μας επισημαίνει ότι, τελικώς, την χορδή του Τόξου δεν την ανοίγει η σωματική δύναμη του Τοξότη, αλλά η π ν ε υ μ α τ ι κ ή δύναμή του η οποία εκπηγάζει από έναν καλώς ο ξ υ γ ο ν ω μ έ ν ο εγκέφαλο. Και, καλώς οξυγονωμένος εγκέφαλος είναι εκείνος που τροφοδοτείται με επαρκές οξυγόνο δια της α ν α π ν ο ή ς! Άρα, πίσω από κάθε σωστή τόξευση βρίσκεται το σωστό άνοιγμα της χορδής, πίσω από το οποίο σωστά άνοιγμα της χορδής βρίσκεται η σ ω σ τ ή α ν α π ν ο ή!
Ο συγγραφέας αναπαριστά περιγραφικότατα τα λάθη του στην αναπνοή και τις συνέπειές του στην ποιότητα της τοξεύσεώς του και μας περιγράφει (βλ. παραπάνω εικόνα) την διαδικασία του ανοίγματος της χορδής στην Ιαπωνική Τοξοβολία. Eίναι βασικό, για την κατανόηση της όλης διαδικασίας ανοίγματος της χορδής, να εννοήσουμε, προηγουμένως, την σημασία της αναπνοής και να υιοθετήσουμε ένα πλαίσιο σωστής ρυθμίσεώς της, διότι η λάθος αναπνοή οδηγεί σε λάθος τόξευση. Και, εν συνεχεία μας δίδεται και η σωστή αναπνοή για την Ιαπωνική Τοξοβολία.
Με αφορμή την αναπνευστική διαδικασία, ο Eugen Herrigel αγγίζει και το θέμα των πρακτικών τεχνασμάτων που αναζητούνται στην Τοξοβολία προς επίλυση διαφόρων, κατά περίπτωση, προβλημάτων που αναφύονται κατά την εξάσκησή της. Και, αναφορικώς με την αναπνοή, τίποτε δεν είναι πιο αποτελεσματικό όσο η ακολουθία του βασικού «άξονός» της που οδηγεί στο «πνευματικό άνοιγμα» της χορδής όπως το προαναφέραμε. Εν τούτοις…
Εν τούτοις, επεκτεινόμενοι στην περίπτωση των πρακτικών τεχνασμάτων της Τοξοβολίας, σημειώνουμε ότι αυτά, γενικώς, ως προς την πειραματικότητά τους, μπορεί σε πολλές περιπτώσεις να είναι χρήσιμα. Ο πειραματισμός, π.χ., της τοξεύσεως υπό διάφορες καταστάσεις ασταθούς ισορροπίας ή κινήσεως, υπηρετούν την ανάδειξη του Τοξότη σε μαχητή μιας πολεμικής τέχνης όπως η Τοξοβολία, αλλά, εν προκειμένω θα πρέπει να γίνει μια διάκριση των «τεχνασμάτων» σε εκείνα τα οποία έχουν εκπαιδευτική χρησιμότητα και εκείνα που υιοθετούνται για λόγους εντυπωσιασμού. Ασφαλώς και τα ύστερα, αυτά που επιδιώκουν τον εντυπωσιασμό φιλοθεάμονος κοινού, δεν έχουν θέση στο ασκησιολόγιο ενός σοβαρού ασκητή της Τοξοβολίας!
Πολύ αξιοπρόσεκτη είναι και η συσχέτιση της Διδασκαλίας με την Παιδαγωγική στην «μετάδοση» της τέχνης της Τοξοβολίας από τους Ιάπωνες, όπως την επισημαίνει ο Eugen Herrigel.
Αναφερόμενος στον τρόπο διδασκαλίας του, ο Eugen Herrigel επισημαίνει την τακτική του Δασκάλου του Kenzo Awa περισσότερο ως παιδαγωγού και όχι ως απλού διδάσκοντος, ελαχιστοποιώντας τις διορθωτικές παρεμβάσεις προς τον μαθητή, ωθώντας τον να συνειδητοποιεί πρώτος τα λάθη και τις αδυναμίες του και κατόπιν να παρεμβαίνει προς οριστικοποίηση της διορθώσεως. Και, πράγματι, αυτός κρίνεται και ο παιδαγωγικότερος τρόπος διδασκαλίας ο οποίος, κατ΄ αρχήν, επιδεικνύει σεβασμό προς το πρόσωπο του διδασκομένου ο οποίος αναγνωρίζεται ως αυτάρκης κρίσεως, ενώ δεν επιπροσθέτει δυσβάστακτα «φορτία» οδηγιών στον μαθητή βιάζοντάς τον να τα συγκρατεί και να εφαρμόζει με όσες επιβαρυντικές συνέπειες στην διανοητική κόπωση και την συνεπακόλουθη δυσφορία έναντι του μαθήματος.
Την ίδια παιδαγωγική λεπτομέρεια επισημαίνουν στο βιβλίο του «KYUDO The Essence and Practice of Japanese Archery, HIDEHARU ONUMA» οι Αμερικανοί Dan και Jackie DeProspero, όπου υπογραμμίζουν ότι ο Δάσκαλος του Kyudo θα πρέπει να ενθαρρύνει τους μαθητές του να ανακαλύπτουν αφ΄ εαυτού τους τις απαντήσεις στα ερωτήματά τους!
Αξίζει να σημειωθεί ότι εκ της ενάρξεως της λειτουργίας της Σχολής των «Ελλήνων Κενταύρων» ο Ιδρυτής και Εκπαιδευτής, ενστικτωδώς, ακολούθησε αυτή την παιδαγωγική διαδικασία εκπαιδεύσεως των μαθητών, αποφεύγοντας την υπερβάρυνσή τους με «πακτωλό» οδηγιών, πληροφοριών και διορθώσεων, αφήνοντάς τους να «διαπράξουν» λάθη των οποίων τις επιπτώσεις θα συνειδητοποιούσαν ώστε, από μόνοι τους. να προβούν στις απαραίτητες διορθώσεις. Με την πρόνοια της αποφυγής ατυχήματος κατά την διάρκεια των ιππικών μαθημάτων, κάτι που επετεύχθη, πάντοτε ο συγκεκριμένος Εκπαιδευτής εναπέθετε την πρωτοβουλία της διορθώσεως των λαθών του μαθητή στον ίδιο τον εκπαιδευόμενο και ουδέποτε διεψεύσθη η προσδοκία του, απολαμβάνοντας και τους μαθητές να αποκτούν γνωστικήν ενσυναίσθηση σε μία διαρκή πρόοδο η οποία, άλλως, δεν θα ήταν παρά η ανέμπνευστη επανάληψη ενός «ακαδημαϊκού» αναμηρυκασμού ο οποίος κάθε άλλο παρά αναπτύσσει δημιουργική κριτική!
H ημερίδα
Όπως ήταν προγραμματισμένο, σήμερα ξεκινήσαμε την ημερίδα μας με μία επαναληπτικήν εφαρμογή του περιεχομένου των τριών προηγουμένων ημερίδων και, μπορεί αυτές οι ημέρες να είναι για όλους δύσκολες και να προξενούν πνευματική "σκοτία" αλλά το ξεκίνημά μας δεν ήταν άλλο από το "άδειασμα της κούπας" μας!
Δύσκολη υπόθεση αυτό το "άδειασμα" αλλά το επιχειρήσαμε και βρήκαμε τρόπους να το καταφέρουμε!
Εν συνεχεία διασυνδεθήκαμε με τον στόχο και γίναμε "ένα" μ΄ αυτόν! Κι όπως το ημιδιαφανές φύλλο ρυζιού αποτελούσε το "μάτι" του στόχου, νιώθαμε ότι ο στόχος ήταν ανύπαρκτος όπως κι εμείς, σχεδόν, επάνω στο φλοιό του πλανήτη... Έτσι, δεν αποφύγαμε μόνον τον πανικό στόχου αλλά και κάθε "υπερφίαλον" μεγεθύνσεως των υπάρξεών μας.
Με σεμνότητα, λοιπόν και χωρίς καμία "ταπεινότητα" (όπως μας δίδαξε ο αείμνηστος Ιωάννης Συκουτρής, αλλά και ο Δημήτρης Λιαντίνης!), ξεκινήσαμε την εφαρμογή της προτάξεως της αναπνοής καθ' όλη την διάρκεια της τοξεύσεως.
Ιδιαίτερη η επικέντρωσή μας στον Συνασκούμενο ο οποίος αντιμετώπιζε ιδιαίτερες βαρύνσεις "σκέψεων" που του προκάλεσαν οι φορτίσεις των τελευταίων, προσωπικών του, εικοσιτετραώρων και ακολουθήθηκαν πολλά "μονοπάτια" αποκαταστάσεως της αναπνοής του, κάτι που όπως φάνηκε εκ του αποτελέσματος επετεύχθη, έστω και εν μέρει.
Καθώς η Γραμμή Βολής το επέτρεπε, αυτή η επικέντρωση γρήγορα έδειξε ότι μπορεί να "καρποφορήσει"!
Και επιμένοντας στην αναπνευστική προτεραιότητα, ακριβώς όπως ο Eugen Herrigel υποδεικνύει, φθάσαμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα, έχοντας "αποδεσμευθεί" από τον πανικό του στόχου κι επιδιώκοντας, πλέον, συγκέντρωση βελών!
Αισθητότατη και η συνέργεια του καλώς οξυγονωμένου (εκ της σωστής αναπνοής) πνεύματος να ανακουφίζει την μυική δύναμη ανοίγματος της χορδής χειραγωγώντας κάθε τόξευση σε ένα λιγότερο κοπιαστικό αποτέλεσμα αλλά...
...Αλλά και ψυχοπνευματικής ευεξίας στο τέλος της ημερίδος, ακούγοντας τον Πολυδεύκη να ρωτά: "Και μετά από αυτά αλλάζουμε τρόπο τοξεύσεως;"
Κι εδώ θα θυμηθούμε τους λόγους του Δασκάλου μας Kassai Lajos ο οποίος συνεχώς μιλά για την αναγκαιότητα διαρκούς ανελίξεως των προσεγγίσεων στην Έφιππη Τοξοβολία και την αποφυγή αγκυλωτικών καθηλώσεων στα "δεδομένα", "κεκτημένα" και ..."δεδουλευμένα"! Έτσι, γιατί ο πολεμιστής προσδοκά ανατροπές και εντάσεις, δοκιμάζοντας τις αντοχές του ώστε να νιώθει ζωντανός έστω και εν μέσω "νεκρών" απολέμων!
Πλήρες Φωτογραφικό Λεύκωμα ΕΔΩ