ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΗ ΙΠΠΙΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ
Μετά την παρουσίαση των δύο «βιβλιοκριτικών» μας σε προηγούμενο δημοσίευμά μας , λάβαμε μία επιστολή η οποία θίγει ένα βασικό ζήτημα Ιππικής στη σύγχρονη Ελλάδα: εκείνο της παραδεδεγμένης ελληνόγλωσσης ιππικής ορολογίας. Την επιστολή μας την στέλνει ηλεκτρονικώς ο πατέρας ενός νέου Ιππέως και έχει ως εξής:
Φίλοι Κένταυροι,
αν και δεν ασχολούμαι ο ίδιος με την ιππασία αλλά ο γιος μου παρακολουθώ τα σάιτ που μπαίνει και ομολογώ ότι το δικό σας μου κεντρίζει πάντα το ενδιαφέρον γιατί θίγετε ενδιαφέροντα θέματα και για ιππασία και για πολλά που απασχολούν τον έλληνα αυτή τη στιγμή. Διάβασα τις δύο κριτικές βιβλίων που δημοσιεύσατε χτες και θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας κάποιες σκέψεις μου.
Εγώ είμαι χημικός και καταλαβαίνω ότι αν δε χρησιμοποιήσω τη σωστή ορολογία της επιστήμης μου θα μείνω για πάντα έξω από το αντικείμενό μου. Λίγο ως πολύ καταλαβαίνω το πόσο σημαντικό είναι για όσους ασχολούνται με την ιππασία να γνωρίζουν τη σωστή ορολογία της αφού η ιππασία όπως λέτε και σεις είναι πολυεπιστήμη και το καταλαβαίνω. Όμως πως μπορεί να μάθει κανείς τη δύσκολη ορολογία της αφού δε τη γνωρίζουν ούτε οι εκπαιδευτές της. Να σκεφτείτε ότι ο γιος μου που διδάσκεται σωστά ελληνικά γιατί ενδιαφέρεται για το ιστορικό ρώτησε το προπονητή του μια λέξη και ο προπονητής του την είπε στα τούρκικα και ο γιος μου έγινε έξω φρενών ψάχνοντας δεξιά κι αριστερά να τη βρει στα ελληνικά χωρίς αποτέλεσμα.
Θα ήθελα να σας ρωτήσω τα παρακάτω:
1. Ποια πηγή μας δίνει την ιππική ορολογία στα ελληνικά.
2. Ποιο βιβλίο από αυτά που κυκλοφορούν σήμερα τη δίνει σωστά και κατανοητά. Γενικά ποιο βιβλίο προτείνετε σε κάποιον που θέλει να μάθει σωστά την ορολογία της σύγχρονης ιππασίας.
Καλές γιορτές και καλή πρωτοχρονιά!
Γιώργος Μ. g...@yahoo.com
Kατ’ αρχήν, γνωρίζουμε ότι μας διαβάζετε αρκετοί και σας ευχαριστούμε γι αυτό! Ήδη οι στατιστικές επισκεψιμότητος του Ιστολογίου μας δεν είναι απλώς ενθαρρυντικές αλλά μας δημιουργούν και επιπρόσθετες ευθύνες συγγραφικής προσοχής δεχόμενοι τα μηνύματά σας και διαπιστώνοντας ότι μας διαβάζει πολύ «ευρύτερο» Κοινό από εκείνο της, απλώς, Ιππασίας! Και ευχαριστούμε και τον φίλο μας κ. Γιώργο Μ. για το μήνυμα και τις ερωτήσεις του επί των οποίων απαντούμε, ευθύς, εν συνεχεία.
1. ΠΗΓΕΣ ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΗΣ ΙΠΠΙΚΗΣ ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι, παρά την επικρατούσα άγνοια, η ελληνόγλωσση ιππική ορολογία είναι και πλήρης και απολύτως προσδιοριστική! Η καταγωγή της βρίσκεται στα αρχαία κείμενα και δη στον Ξενοφώντα, διέρχεται από τα κείμενα κάποιων μεσαιωνικών (βυζαντινών συγγραφέων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται) και ολοκληρώνεται στα τέλη του 19ου αιώνος με αρχές 20ού όταν το τότε κραταιό Όπλο του Ελληνικού Ιππικού διέθετε εξαιρετικώς μορφωμένους Αξιωματικούς πολλοί από τους οποίους εξεπαιδεύοντο στη Γαλλική Σχολή Saumur επιστρέφοντας μετέφεραν ιππική τεχνογνωσία, συνέγραφαν και προήγαγαν, πολλαπλώς, την Ιππική. Όλοι αυτοί οι λαμπροί Αξιωματικοί, όχι μόνον ανέπτυξαν την Ιππική στη νεώτερη Ελλάδα αλλά έθεσαν και τις βάσεις μιας ακριβέστατης ελληνόγλωσσης ιππικής ορολογίας η οποία παραμένει αναλλοίωτη μέσα στο χρόνο μιας και τα της Ιππικής, παγκοσμίως, παραμένουν διαχρονικά. Όσο κι αν οι νεώτεροι αγνοούν ότι στην Ελλάδα συνεγράφησαν λαμπρά εκπαιδευτικά εγχειρίδια Ιππασίας και γενικές μελέτες Ιππικής, μνημειακοί συγγραφείς όπως ο Χαντσερής, ο Ραγκαβής, ο Γαλάτης, ο Πιλάβιος, ο Καναβατζόγλου, ο Κορδέλλας, ο Γεωργαντάς, ο Κοδρίκας, ο Σκανδάλης, ο Βλάχος, ο Ζωγράφος, ο Παπαδημητρίου, ο Τρικούπης , ο Λαζαρίδης, ο Παπαγιάννης, ο Ηπίτης, ο Ματθαιάκης ή και λαμπροί μεταφραστές όπως ο Κολιάτσος, ο Παπαρρόδου και πολλοί άλλοι, μας άφησαν μιαν ανεκτίμητη ιππική βιβλιοθήκη πλήρη ελληνόγλωσσης ορολογίας που θα ζήλευαν πολλές ξένες γλώσσες. Δε χρειάζεται και πολλή σκέψη για να καταλάβουμε ότι η νεώτερη ελληνόγλωσση ιππική ορολογία καθιερώθηκε από πλήθος αξίων συγγραφέων, κατόχων του ιππικού αντικειμένου σε μία εποχή κατά την οποία η ανάπτυξη της Ιππικής σημείωνε περίοπτο άλμα! Έτσι, για κάθε τι που σήμερα μας απασχολεί, ανατρέχουμε σε εκείνους τους συγγραφείς με την καθιερωμένη ακριβέστατη ορολογία των συγγραμμάτων τους χωρίς δεύτερη σκέψη πειραματισμών και μετεωρισμών με επικίνδυνους (ξενόφερτους, ως επί το πολύ) «νεολογισμούς» που δημιουργούν σύγχυση και μόνον! Και, πραγματικά θα ήταν παράλογο να επικαλεσθούμε δάνεια από την …τουρκική για να ορίσουμε εκείνα τα οποία κατά τον καλύτερο (ελληνικότατο) τρόπο ορίζει ο Ξενοφών ή οι παραπάνω, μεταγενέστεροι, Έλληνες ειδήμονες της Ιππικής.
Φαντασθείτε ότι οι Ούγγροι, ένας λαός για τον οποίο η Ιππασία είναι παραδοσιακή εθνική τέχνη, ο Ξενοφών αποτελεί τη βασική πηγή μελέτης Ιππικής τέχνης και ορολογίας , είναι δε αξιοπρόσεκτο το ότι τον έχουν μεταφράσει στα Ουγγρικά και έχουν αναλύσει το κάθε σημείο του έργου του «ΠΕΡΙ ΙΠΠΙΚΗΣ» μελετώντας κάθε πτυχή του.
Mία από τις μεταφράσεις του "ΠΕΡΙ ΙΠΠΙΚΗΣ" Ξενοφώντος στα Ουγγρικά
Τα μέρη του Ίππου κατά Ξενοφώντα στα Ελληνικά και δίπλα τα αντίστοιχα Ουγγρικά,
ενώ οι γραικύλοι στην Ελλάδα μιλούν για "μπουλέδες" και "μουσούδες"
Ανάλυση της ορολογίας του Ξενοφώντος στα Ελληνικά και, αντίστοιχα, Ουγγρικά,
ενώ οι γραικύλοι στην Ελλάδα μιλούν για "καπίστρια" και "μαρτιγκάλες"
"Ελληνικές στομίδες" όπως τις περιγράφει η Ουγγρική έκδοση
Επίσης, οι Ούγγροι οι οποίοι αντιμετωπίζουν μοναδική γλωσσική ιδιαιτερότητα (όπως ακριβώς κι εμείς) φρόντισαν να εκδώσουν αρκετά πολύγλωσσα ιππικά λεξικά προκειμένου οι Ιππείς και, εν γένει, αθλητές της Ιππασίας τους να διευκολύνονται στη διεύρυνση των γνώσεών τους και την διευκόλυνση των επικοινωνιών τους, κάτι το οποίο δυστυχώς δεν υπάρχει στη σημερινή Ελλάδα.
Το τετράγλωσσο ιππικό λεξικό
Τα περιεχόμενά του (Αγγλικά) καλύπτουν όλους τους τομείς της Ιππικής
Δείγμα σελίδων.
Θα αρκούσε η πρόσθεση των αντιστοίχων Ελληνικών όρων
και ένα πολύτιμο βοήθημα θα ήταν στη διάθεση των Ελλήνων που ασχολούνται με την Ιππική
Στη Χώρα μας, ένα τέτοιο λεξικό θα ήταν απαραίτητο για όσους Έλληνες καταγίνονται με την Ιππική, δοθέντος ότι η γλώσσα μας είναι μοναδικής ιδιαιτερότητος (όπως και η Ουγγρική) οι δε διεθνώς κινούμενοι (κυρίως) αθλητές μας θα είχαν στη διάθεσή τους ένα σημαντικό εφόδιο. Αν και στην Ουγγαρία λόγω μαζικού αγοραστικού ενδιαφέροντος ένα τέτοιο λεξικό επιτρέπει μια ιδιωτική έκδοση, στην Ελλάδα με το πολύ πιο περιορισμένο ενδιαφερόμενο αγοραστικό Κοινό και μικρότερη συνεπαγόμενη εμπορικότητα, μια τέτοια έκδοση θα ήταν καθήκον της «Ελληνικής Ομοσπονδίας Ιππασίας» η οποία, δυστυχώς, περί χορηγίες και ευρόπουλα …τυρβάζει!
Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει και πληρέστατη και παραδεδεγμένη ελληνόγλωσση ιππική ορολογία και είναι θέμα ενός εκάστου ενδιαφερομένου να την κάνει κτήμα του.
2. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΑ ΒΙΒΛΙΑ
Στο ερώτημά σας, ποια βιβλία συνιστούμε για να μάθετε σωστά την ελληνόγλωσση ιππική ορολογία, θα σας προτείναμε δύο, ήτοι το εξής ένα που θεωρούμε κορυφαίο :
Πρόκειται για ό,τι ακριβώς αναφέρεται στο σχετικό δημοσίευμά μας και σας το συνιστούμε ανεπιφυλάκτως ως υπογραφόμενο από έναν από τους κορυφαίους Ιππολόγους-Ιππιατρούς διεθνούς κύρους και, βεβαίως, Δασκάλου όλων ημών.
